bouw Baleinera Olandese (17e eeuwse walvisvaarder)

[Gino=s]

Kan je op die schuine bovenaanzichten de vorm bij de achtersteven zien? Ik vraag me af of die puntvormig is of rond.

Zou het kunnen dat men zowel de voor- als achtersteven spits bouwde om (bij noodzaak) langs beide kanten te kunnen harpoeneren?
Mss was dat beest zo onvoorspelbaar dat men maar gooide, en dan zag men wel welke kant hij uitging… voorzijde of keerzijde. Tenslotte is de hele operatie een gevaar op zich, neen?
Eenmaal meegetrokken heeft het kleine roer geen betekenis meer… slechts een analyse hé!

 

[eagter]

Zou het kunnen dat men zowel de voor- als achtersteven spits bouwde om (bij noodzaak) langs beide kanten te kunnen harpoeneren?
Mss was dat beest zo onvoorspelbaar dat men maar gooide, en dan zag men wel welke kant hij uitging… voorzijde of keerzijde. Tenslotte is de hele operatie een gevaar op zich, neen?
Eenmaal meegetrokken heeft het kleine roer geen betekenis meer… slechts een analyse hé!

Dat betwijfel ik. Op verschillende afbeeldingen lijkt er een harpoen aan de voorsteven in een standaard klaar te staan om geworpen te worden. En een walvis is een vrij trage zwemmer en ook niet bepaald wendbaar denk ik. Het lijkt me sneller te gaan om met een paar slagen de sloep om te keren dan de roerganger van de een naar de andere kant te laten lopen.

 

[eagter]

Ik heb nog wat van Witsen gevonden: Sloepen die op de Visscherye na Groenlandt gaan, zyn lang, licht opgehaalt, smal en smoegh (laag op het water liggend), en werden met veel riemen voort geroeit; voor op de boegh staat een katrolletje, daar het touw over gaat, als de vis geschooten is: onder werden zy gladt gesmeert, en wit geschildert.
Wanneer Sloepen, en alderhande kleine Vaar-tuigen, gebouwt werden, dwingt men de planken met stutten, zonder dat men tangen van nooden heeft.

En een vd Velde

 

[Germt]

En een vd Velde

Zou dit een walvis sloep moeten zijn, daar twijfel ik aan.
Mijn twijfel zit hem in de houten reling aan de achter / zijkant van de sloep.
Dit zie je vaak op de grotere sloepen op een schip, maar nog nooit gezien op een walvissloep.
Ook het roer is hier duidelijk anders; hier zou een "gewoon" roer aan moeten hangen, terwijl walvissloepen juist gebruik maken van een roerstok, en werd vaak staand gestuurd.

 

[*Hans*]

Ik wou dat ik zo kon tekenen!

 

[eagter]

Ik denk het ook niet. Maar als je de houten relingen wegdenkt dan is het een vrij slanke roeisloep die me qua vorm wel aanspreekt.
Witsen beschrijft een walvis vaarder sloep wel apart. Maar in woorden die ik niet echt begrijp. "Smoegh" heb ik nog kunnen achterhalen. Maar wat er met "licht opgehaalt" wordt bedoeld? Het zal wel een kwestie van smaak gaan worden.

 

[*Hans*]

Licht opgehaald wil volgens mij zeggen dat de neus van de sloep iets naar boven ligt.

 

[amazone]

heb ook bij witsen aan het lezen geweest.
de sloep is denk ik net als elke andere sloep, maar iets minder rond van boven dus iets spitser of scherper aan de boeg. "Smoegh betekent nauwer en is volgens my afkomstig van het duits

 

[Spijkertje]

Heel mooi woord "Smoegh", 't lijkt bijna Jiddisch.
Ik kwam ook het woord bij Witsen tegen in de context 'smoegh van gebit' over de voorstevens van de jachten van Karel II: "... schmoeg van gebit, zeer geschikt om 't water te snyden, en goede vaert te nemen..." hier lijkt het inderdaad eerder scherp, smal of spits te betekenen.