Handige truukjes

[brutus]

Hallo allemaal...
Niet iedereen kan even goed sleutelen, kent even handige oplossingen of heeft evenveel verstand van motoren.
Ook ik weet lang niet alles.

Dit draadje is bedoeld voor, zoals de titel al zegt "handige truukjes"... Dingen waar je eigenlijk specialistisch gereedschap voor nodig hebt, wat OF duur, OF niet te krijgen is. Dingen die (in elk geval voor éénmalig gebruik) véél goedkoper kunnen. Of eigenlijk alles wat "een probleem oplost".

De bedoeling is, dat als iemand een "truuk", handigheidje of mooie oplossing weet, dat hij dat dan hier kan posten.
Als een Moderator vindt dat dit eigenlijk in FAQ o.i.d. thuishoort, vind ik dat ook best. Als we maar van elkaar willlen en kunnen leren.
Ik zal gelijk de spits afbijten in post 2

 

[brutus]

Mijn probleem was, dat ik (met mijn grote waffel) Merlijn beloofd had, wel even de nokkenas-lagers van zijn oude OS FS120 te vervangen.

Maar die motor, die had nogal vast gezeten in de wonderolie-residue, en sowiso zijn de nokkenas-lagers van een OS niet de makkelijkste om te vervangen, want hoe trek je een lager uit een blind gat? Een veel toegepaste truuk is om met een doorslag van de juiste diameter kaarsvet achter het lager te kloppen, maar vanwege de wonderolie-historie, werkte deze truuk niet.

Normaliter heb je hiervoor speciale "inwendige lagertrekkers", maar die zijn helaas niet kleiner dan binnenmaat 8 mm te krijgen, en kosten zomaar 7 tientjes per stuk.
En de nokkenas lagers van OS (en de ASP klonen) is 5 mm, dus veel geld en je hebt er niks aan.

MAAR: aangezien je deze klus niet echt dagelijks doet, kun je natuurlijk ook iets improviseren.

Ik ben begonnen, met een M4 schroef met borst en verzonken kop.

Die heb ik in de draaibank afgedraaid tot de kop nog 5 mm was, en zo "glad" mogelijk.
Als je geen draaibank hebt, kom je met een kolomboor en een vijl ook een heel eind.

Daarnaast, heb ik een stukje messing buis over ongeveer 3 a 4 mm ingezaagd.

Na wat ontbramen, krijg je dit:

Eigenlijk heb je nu een soort van miniatuur-keilboutje gemaakt.
En wat moet je daar nu mee?
Nou, je steekt dit geheel in het te verwijderen lager, en je draait het moertje aan, waardoor het messing buisje open gedrukt wordt, en zich vastzet in de binnenring van het lager.

Na wat verwarmen, en wat trekken heb je dan het boutje met lager keurig uit de motor (of in dit geval het dekseltje)

Voor dieper gelegen lagers (zoals het lager wat nog in de motor zit) kan het handig zijn om een langere bout te gebruiken, of, als dat niet gaat, met een M4 draadbus er een langere trekstang aan te zetten.

Dit gereedschapje zal geen honderden lagers meegaan, maar dat hoeft ook niet, want de meeste mensen vervangen in hun hele leven slechts enkele van dit soort lagers.

Maar bekijk het van deze kant: ik betaalde 5,95 voor een meter messing buis (genoeg voor 20+ lagertrekkertjes) en 5 euro voor 10 schroeven, en daarmee komt de prijs van het gereedschapje op ongeveer 75 cent, en het maken is ook het werk niet: ik was er inclusief zoeken van spulletjes (waar ligt mijn Dremel ook alweer) en het instellen van de draaibank nog geen kwartiertje mee zoet.
Met de vijl en kolomboor had het me iets meer tijd gekost, maar vermoedelijk niet veel meer dan 10 minuten extra.

Goed, goedkoop, en simpel...

 

[Rhelie]

Een kunststof hamer mag dan niet ontbreken. Daarmee kun je flinke tikken uitdelen zonder deuken achter te laten op assen of motor delen. Dezer dagen vind je crème bulee brandertjes in supermarkten, kosten weinig en zijn zelfs navulbaar.

 

[Beton]

Leuk idee dit draadje!!
Goed bedacht dat trekkertje voor de nokkenaslagers
Ik gebruik hiervoor een boortje van 5 mm met een strakke passing en wat seconde lijm.
Warm maken en je kan hem er uit trekken. Wel eerst ontvetten.
Op die manier al tientallen lagertjes er uit gehaald.
Maar technisch gezien vind ik jou opossing veel mooier.

Jan

 

[Beton]

Iets waar ik ook regelmatig tegen aan loop is om een piston pen uit een OS viertakt motor te halen.
Die kunnen lekker vast gekoekt zitten en moeten aan de achterzijde er uit gehaald worden.
Als je geluk hebt (of pech net hoe je het bekijkt) kan je de cilinderbus er uit halen en dan de drijfstang van de kruktap afwippen als deze enigsinds versleten is (eventueel met een beetje kracht).
Bij YS zijn ze slimmer want dan hebben ze aan de voorzijde een gaatje zitten zodat je hem er uit kan tikken.
Ik had afgelopen weet een OS 40-FS en die wilder er maar lastig uit.
Ik heb het bronzen kapje wat in de piston pen zit met een parker er uit kunnen halen.
Vervolgen het geheel warm maken en met een dreveltje voorzicht de piston pen tegen het cilinderblok getikt.
Hierdoor kon ik met wat meer kracht een M3 boutje met een vierkant taps toelopend einde in de piston pen tikken zodat deze klem kwam te zitten. Hierdoor kon ik de piston pen draaien en langzaam naar buiten werken.
Mogelijk kan je net zo'n binnentrekkertje maken zoals voor het lager maar het is dan wel heel dun.
Als er iemand betere methoden weet dan hoor ik het graag.

Jan

 

[brutus]

De enige manier die ik ken is de boel zo ver mogelijk demonteren, krukas draaien tot de pen voor het gat zit, en de motor in een glazen pot met deksel stoppen, afvullen met Aceton, deksel er op, pot zo draaien dat de krukas recht omhoog wijst, en heel lang wachten.... Eventueel zo nu en dan de motor er uit halen, en een paar keer ronddraaien zodat de aceton ook in de hoeken en kieren (tussen drijfstang en pen etc) kan doordringen.

Bij de 5 cc viertakt kreeg ik de pistonpen er ook niet uit, wat ik ook deed, en die was helemaal los en dik in de olie. Maar dat bleek uiteindelijk een kwestie van de motor met de as verticaal omhoog neerleggen, met de boel zo gedraaid dat de pistonpen voor het gaatje zat. Na 8 uur was de pen uit zichzelf naar beneden gezakt.
Met aangekoekte castor werkt dat niet, vandaar de aceton.

Een mogelijke truuk, is de teflon (of bronzen) pad er uit peuteren, een stuk buigbaar ijzerdraad (dus geen verenstaal), bijvoorbeeld een rechtgetrokken paperclip o.i.d. door de pistonpen heen steken tot hij er aan de andere kant uit komt, en dan met een dunne drijfstift de laatste mm van het uiteinde van het ijzerdraad krom tikken. Dan kun je aan het ijzerdraadje proberen de pen er uit te trekken.
Dat verzin ik nu ter plekke, ik heb het nog nooit geprobeerd.

 

[serge pot]

Om lagers er uit te halen maak ik met de föhn op 200 graden het huis warm van de motor Dan pak ik een ovenwant en pak hiermee het blok op en tik op een houten blok tot het lager er uit valt . Aluminium zet meer uit dan ijzer de perspassing valt bij deze temperatuur teniet zelfs aangekoekte wonder olie wordt vloeibaar hierdoor zal het lager er altijd uit komen. Het nieuwe lager uit de koelkast laat st ik dan bij een wat meer lagere temperatuur van 100 graden blok temperatuur in zijn passing zetten Zo hoef je zowat geen kracht op het lagerwerk te zetten. Bij gebrek aan föhn met temperatuur even de oven van moeders gebruiken .

 

[Beton]

Om lagers er uit te halen maak ik met de föhn op 200 graden het huis warm van de motor Dan pak ik een ovenwant en pak hiermee het blok op en tik op een houten blok tot het lager er uit valt . Aluminium zet meer uit dan ijzer de perspassing valt bij deze temperatuur teniet zelfs aangekoekte wonder olie wordt vloeibaar hierdoor zal het lager er altijd uit komen. Het nieuwe lager uit de koelkast laat st ik dan bij een wat meer lagere temperatuur van 100 graden blok temperatuur in zijn passing zetten Zo hoef je zowat geen kracht op het lagerwerk te zetten. Bij gebrek aan föhn met temperatuur even de oven van moeders gebruiken .

Bij schone moteren werkt dit inderdaad perfekt.
En de oven werkt perfect!! (fohn ook overigens) Moeders is alleen meestal wat minder blij
Bij de motoren die ik meestal open maak gebeurt er echter meestal niets met de lagers. Zeker niets met die kleintjes.
Het zit dan dusdanig vast dat het wat hulp nodig heeft.

Jan

 

[Beton]

Waar ik ook veel plezier van heb is een lager "stempel" voor de OS nokkenas lagertjes.
Het is een soort drevel met een een gedraaide pas vorm die ik samen met een clublid heb gemaakt.

20181223_201752

• Beton
• 23 dec 2018

Lager

20181223_201811

• Beton
• 23 dec 2018

20181223_203004

• Beton
• 23 dec 2018

Het lagertje past er precies op.
De buitenkant is net iets smaller dan de buitenmaat van het lagertje.
En aan de binnezijde wat ruimte zodat je alleen de buiten ring belast.
Je kan het lagertje er dan netjes in "tikken".
Werkt perfect.

Jan

 

[brutus]

Net stukkie gereedschap!

 

[Rhelie]

De oven vind ik minder goed want je verwarmt het lager dan ook.
Even snel met een brander langs het lagerhuis en daarna klap je het huis op moeders snijplank. Het lager zal er dan uitkomen.

 

[brutus]

De oven vind ik minder goed want je verwarmt het lager dan ook.

Maakt niet uit.... of je nu met de Föhn, of vlam het huis verwarmt of met de oven, het lager neemt zéér snel de warmte over.
Maar aluminium zet gewoon meer uit dan staal, en het lager komt dus sowiso wel los te zitten bij temperaturen (ruim) boven de 100 graden.
Tijdens blijven de lagers veel steviger op hun plek, omdat dan de lagers een warmtebron zijn, en dus altijd iets heter dan het aluminium waar ze in zitten.

Persoonlijk geef ik zelfs de voorkeur aan de oven, omdat de warmte gelijkmatig overal op het huis aangeboden wordt, en dat beperkt de thermische spanningen in het aluminium... (ik heb wel eens met de hetelucht verfbrander geprobeerd een motor op uitsluitend de cylinder voor te warmen, en toen begon gelijk het aluminium te "pingen")

 

[Arnoud Snel]

Nokkenas lagers verwissel ik op een andere manier. Hierbij is geen "special tooling" nodig :

1.) Als het carter "leeg" is (alle onderdelen eruit) het carter aan de kant waar het nokkenas lager zit warm maken met een hobbybrander.
2.) Even een korte tik met het carter op een plankje en het lager valt er zo uit.
3.) Camcover terug plaatsen in het carter en vastzetten met de schroeven. Camcover nu verwarmen met de hobbybrander.
4.) Korte tik met het carter op een plankje en het lager valt uit de camcover in het carter.
5.) Carter laten afkoelen en het lager eruit pakken.

Klaar.

Grt,

Arnoud.

 

[brutus]

Absoluut niet lullig bedoeld Arnoud, maar.... Dat is de gewone methode... Dat werkt uitsluitend als je motor "aangedroogde castor-vrij" is, en verder brand- en brandschoon van binnen.... en anders kun je dat volledig vergeten....

De motor waarvoor ik die trekkertjes gemaakt heb, heeft afgelopen nazomer letterlijk een week in de hete anti-vries gelegen, en daarna helemaal uitgespoeld met remmenreiniger, de onderdelen nog twee weken bewaard ondergedompeld in schone motorolie. Daarna heeft hij 7 uur gelopen op benzine en volledig synthetische olie (en die olie heeft een zéér sterk reinigende werking), en vrijdag heb ik het huis tot 150 graden opgestookt, en trok ik desondanks NOG STEEDS het lagertrekkertje driemaal door het lager heen voor hij een keer "pakte".... En dat trekkertje, dat slipt pas bij ruw geschat 50 kilo trekkracht...

 

[Arnoud Snel]

Dat klopt Bert, de motor moet inderdaad brandschoon zijn van binnen. Nu is dat bij mij altijd het geval. Sinds de synthetische olie beschikbaar kwam voor modelbouw (ik dacht ergens midden tot eind jaren '80) gebruik ik deze olie. Castor olie gebruik ik nooit meer. Castor olie zal ongetwijfeld een goed smeermiddel zijn, maar ik vind die aangekoekte olie maar niets.
Toen ik nog Coolpower gebruikte en de motor openmaakte had de motor een gouden gloed van binnen die je er zo afveegde met een doekje. Waarschijnlijk een residu van de toegepaste olie.
Ik gebruik nu Rapicon in de viertakten, dit laat geen vette troep achter. In de tweetakten Klotz, gaat ook goed met lagerwissels.

Laatst heb ik een paar heel oude motoren van modellen waar ik mee heb leren vliegen uit de kast gehaald. Deze hebben toen gelopen op Castor olie en deze zaten muurvast door de olie. Even twee dagen in oude brandstof leggen en alle troep kun je eruit spoelen.

Grt,

Arnoud.

 

[brutus]

Deze hebben toen gelopen op Castor olie en deze zaten muurvast door de olie. Even twee dagen in oude brandstof leggen en alle troep kun je eruit spoelen.

Neem van mij aan, dat je dan mazzel hebt gehad dat dat gelukt is. Dat lukt ook wel eens (meer dan eens) niet....

Helemaal eensch met de nadelen van Castor, en er zijn een paar machientjes waar ik het noodgedwongen nog gebruik, maar als het even kan, liever niet....

 

[bgjbrok]

Mijn probleem was, dat ik (met mijn grote waffel) Merlijn beloofd had, wel even de nokkenas-lagers van zijn oude OS FS120 te vervangen.

Maar die motor, die had nogal vast gezeten in de wonderolie-residue, en sowiso zijn de nokkenas-lagers van een OS niet de makkelijkste om te vervangen, want hoe trek je een lager uit een blind gat? Een veel toegepaste truuk is om met een doorslag van de juiste diameter kaarsvet achter het lager te kloppen, maar vanwege de wonderolie-historie, werkte deze truuk niet.

Normaliter heb je hiervoor speciale "inwendige lagertrekkers", maar die zijn helaas niet kleiner dan binnenmaat 8 mm te krijgen, en kosten zomaar 7 tientjes per stuk.
En de nokkenas lagers van OS (en de ASP klonen) is 5 mm, dus veel geld en je hebt er niks aan.

MAAR: aangezien je deze klus niet echt dagelijks doet, kun je natuurlijk ook iets improviseren.

Ik ben begonnen, met een M4 schroef met borst en verzonken kop.
Bekijk bijlage 304196
Die heb ik in de draaibank afgedraaid tot de kop nog 5 mm was, en zo "glad" mogelijk.
Als je geen draaibank hebt, kom je met een kolomboor en een vijl ook een heel eind.
Bekijk bijlage 304197
Daarnaast, heb ik een stukje messing buis over ongeveer 3 a 4 mm ingezaagd.

Na wat ontbramen, krijg je dit:
Bekijk bijlage 304198
Eigenlijk heb je nu een soort van miniatuur-keilboutje gemaakt.
En wat moet je daar nu mee?
Nou, je steekt dit geheel in het te verwijderen lager, en je draait het moertje aan, waardoor het messing buisje open gedrukt wordt, en zich vastzet in de binnenring van het lager.
Bekijk bijlage 304199
Na wat verwarmen, en wat trekken heb je dan het boutje met lager keurig uit de motor (of in dit geval het dekseltje)
Bekijk bijlage 304200

Voor dieper gelegen lagers (zoals het lager wat nog in de motor zit) kan het handig zijn om een langere bout te gebruiken, of, als dat niet gaat, met een M4 draadbus er een langere trekstang aan te zetten.

Dit gereedschapje zal geen honderden lagers meegaan, maar dat hoeft ook niet, want de meeste mensen vervangen in hun hele leven slechts enkele van dit soort lagers.

Maar bekijk het van deze kant: ik betaalde 5,95 voor een meter messing buis (genoeg voor 20+ lagertrekkertjes) en 5 euro voor 10 schroeven, en daarmee komt de prijs van het gereedschapje op ongeveer 75 cent, en het maken is ook het werk niet: ik was er inclusief zoeken van spulletjes (waar ligt mijn Dremel ook alweer) en het instellen van de draaibank nog geen kwartiertje mee zoet.
Met de vijl en kolomboor had het me iets meer tijd gekost, maar vermoedelijk niet veel meer dan 10 minuten extra.

Goed, goedkoop, en simpel...

Hele nette oplossing.
Tot nu toe heb ik altijd een m5 bout op het lager gelijmd met Hobbyking "Epoxy steel"
Het lager gaat toch vervangen worden en een m5-je kost ook niet veel. Wel heel zorgvuldig te werk gaan, anders lijm je het lager aan het huis vast en dan heb je van een klein probleem een groot gemaakt.

 

[MicropropSport]

Of het nu een truckje is? Wel een alleraardigste modificatie. Oewarom dat?

Wel... een gashevelaansturing vond ik lastig te overbruggen in de Sultan 5 RC1.
Een verlengde/opgehoogde gashevel... zou wellicht... met al dat viertakt getril en gejutter een bovengemiddelde slijtage kunnen gaan geven aan de gasklep van de carb. Een lel van een hefboom op een lange as... dat gaat wrikken. Ondanks dat ik dat al een tussenhevel zou gaan gebruiken, stond de hoek waaronder de koppelingen zouden komen te staan, me niet aan...

Zit me aardig scheef, maar niet zo als ik het wil...

Oplossing... carb scheef monteren!? Dat kan eigenlijk al bij een Saito FA100, maar dat zit de carburatore met slechts 1 boutje vast. Niet echt goed gezekerd, zwak en kans op breuk...

Oplossing... een adapter maken!
Tip van de week: maak een adapter!

Uit een stuk rest-aluminium een nieuwe adapter gezaagd (met een elektrische figuurzaag). Voorafgaand meten en tekenen tot in de puntjes.
Een speciaal voor het doel aangeschaft deksel gekocht en afgevlakt.

Eerst Dremelen. Dan afvlakken op een vlak stuk waterproof schuurpapier. In stappen van hoogte... zodat er ook vlak (kaarsrecht) wordt afgevlakt. Je schuurt alleen het deel wat nodig is. Schuurdiepte stel je in met repen papiertape, en schuren niet mee, maar glijden over het vlakke stalen werkblad (van de figuurzag). Als smeermiddel wederom een klets motorolie op het schuurpapier (watervast).

Scan van het deksel als onderligger voor technischtekenwerk in Adobe CS Illustrator...
Lineaal als calibratie meegescanned. Vlak zat... en zo zuiver is het ook weer niet gegoten bij Saito, dus je ziet nog wat welving, maar die is niet voelbaar.

Tip: Bij het zagen van dik aluminium, regelmatig een drukpje olie op het zaagblaadje, zaagt veel makkelijker... das dus wel een heuse tip...

Uitgezaagd en al proef gemonteerd. Gaatjes geboord, boutgaten voor de carburateur opgetapt. Gaten boor je voordat er überhaupt een zaag in het werkstuk gaat. Zo een klein item is bijna niet meer vast te houden. Een mooi vlak werkstuk legt mooi recht af en slaat minder snel weg.

Tip: Ik leg onder de boor op de boorstand altijd een blok hardhout. Restmateriaal van de bouwmarkt. Daar kan de boor in afzinken bij volledig doorboren, en boor je niet in de boorstand zelf...

Motor met de beter uitgenutte gashevelaansturing. In de uitlaat zit een remleidingwartel 12 x 1 mm. Ja dat past gewoon.
Die wartel moet straks onderdeel worden van een hardgesoldeerde uitlaat(bocht). Een standaardbocht uit een stuurbekrachtigingsleiding, mooi dunwandig pisbakkenijzer, reeds om een hoekje gezet.

Tot zovers,
Groet Bas

En altijd: Voor wat het waard is...

 

[Bertus]

Als je een moertje op een erg lastige plek op een boutje moet krijgen.
Een klein drupje ca lijm op je wijsvinger en het moertje er op, dan kan je zo bijvoorbeeld een motorsteun vast zetten.
Je voelt dan of het moertje recht op het boutje gaat.

 

[MicropropSport]

Dat lukt ook met een beetje kettingvet...