Hotlinerromp afvormen.

[GJVO]

Ik heb dit al bijna 3 jaar niet meer kunnen doen maar ik moet weer een leuke snelle kist hebben dus heb ik een hotlinerromp (Ion Pro) genomen, die wat aangepast en die ga ik nu afvormen.
Eigenlijk ook als reserveromp voor Willy de Woofer.

De romp heb ik wat strakker gemaakt, alle rare lucht in- en uitlaten weggeplamuurd en toen gespoten met Maston 2K lak.
Na een paar weken alles opgepoetst met een losmiddel, carnauba was.
Dit moet je een keer of 5 doen zodat alle micro porien dicht zitten.

Toen een plaat spaanplaat met melamine uitgezaagd als deelmal.
Hier ligt de romp in de deelplaat.

De 2 zwarte pennetjes bovenop het kielvlak zijn om later de schroefgaten voor het stabilo te krijgen.
Ik heb al grof wat geplamuurd met polyplamuur om de naad tussen romp en deelplaat wat te vullen

Om de naad tussen deelplaat en romp echt dicht en strak te krijgen gebruik ik plasticine (modelleerklei).
Er zijn verschillende hardheden, ik gebruik de blauwe.
Even kneden dan wordt het soepeler.
Eerst grofweg tussen romp en plaat drukken, het hoeft nog niet netjes.

Het teveel haal ik weg met een soort smal plamuurmesje.

Zo ligt ie er dan bij, na het gladstrijken met het plamuurmesje.

Het echte reinigen doe ik met terpentine.
Terpentine op een schoonmaakdoekje, plamuurmesje erin en dan langs de naad.

Het resultaat

Na het reinigen met de terpentine ga ik er even met een sponsje met water en afwasmiddel overheen zodat het niet vet is.

Nu even wachten tot alles droog is en dan verder met de paspennen.

GJ

 

[GJVO]

En verder..
Om de 2 romphelften, want een mal bestaat uit meerdere delen, aan elkaar te voegen heb je paspennen of een bout/moer constructie nodig.
Ik heb voor de bout/moer versie gekozen.

Bij Hornbach inserts M6 gehaald en die verlijm ik losjes op de deelplaat.
De insert

Om te voorkomen dat de hars in de schroefdraad komt heb ik het gat aan de bovenkant gevuld met klei.

Ik gebruik 6 inserts, is bij dit model voldoende.
Ze zitten met een speldenkopje secondelijm vastgeplakt op de deelplaat.

Zo staan ze erop.

Nu de hars afwegen en roeren.

Over een half uurtje weer verder.

GJ

 

[GJVO]

De vormenhars afgewogen, 200 gram hars, 20 gram harder.
Wel de handschoentjes aan en de deuren open.
En dan roeren.. de vormenhars is aluminium gevuld dus zwaar en dik.
Eerst de inserts overgieten met de hars.
Dan met een kwast de deelnaad en dan de rest van de romp.
Zorgen dat er geen luchtinsluitingen komen dus alles rustig uitsmeren.
Na een minuut of 10 is dit het resultaat.

Na het lamineren meteen met het bekertje en de kwast naar buiten en water in het bekertje gedaan.
Het spul kan zo heet worden dat het gaat branden en dat moet ik niet hebben, vandaar het water.

En dan een minuut of 45 wachten tot de hars wat gaat geleren.
Dan overstrooien met glassnippers of katoenvlokken.
Ik heb katoenvlokken genomen.
Dit is om een goede koppellaag te maken tussen de vormenhars en de 2e laag (weefsel).
Als je dat niet doet zou je meteen door moeten gaan en daar heb ik nu geen zin in dus vandaar de koppellaag.

Je gooit wat katoenvlokken op de hars en smeert dat een beetje uit met een kwastje of, in mijn geval, met een stukje dubbelgevouwen keukenpapier.
Lichtjes uitsmeren, amper aanraken en dan verdeel je het over de hars tot het overal een beetje stoffig is.

Morgen ga ik de weefsels aanbrengen, dan is morgenavond 1 helft klaar.
Zo ligt hij nu te drogen.

GJ

 

[ragbak]

Lekker bezig!

 

[WillydeWoofer]

Veel handelingen die verricht moeten worden. Goede uitleg.

 

[GJVO]

Het is allemaal heel simpel en de voorbereiding is het meeste werk.
Als ik een echt mooie romp zou maken zou ik het allemaal mooier doen maar dit is een goedkope en snelle manier om een paar rompen af te kunnen vormen.
Denk dat het maken van de mal tot en met de eerste echte romp ongeveer 50 euro kost aan materiaal.
De romp die uit deze mallen gaat komen ga ik weer verbouwen en dan wordt daar de echte mal van getrokken.

Dit is de romp voor het spuiten en de vorm zoals hij de deelplaat in gegaan is.

De romp die uit de mal gaat komen ga ik breder maken op het punt waar de vleugel zit zodat er bredere accu's in kunnen en het deel waar de cockpitkap zit ga ik dichtmaken en beter stroomlijnen.
Dan gaat er een vleugeltje op van ongeveer 150cm span met een snel profiel en word het een speedtrainer.
En voor aan de helling komt er een 180cm vleugeltje op, iets van RG14 of MH32.

GJ

 

[ragbak]

Nou, dat is best veel werk. Ik heb zelf ook wel eens een mal gemaakt, maar de hoeveelheid werk viel me toch best wel tegen. Nog wel een vraag: je beschrijft dat je na de mallenhars katoenvlokken instrooit en het dan eerst laat doorharden voordat je met epoxy en glas aan de slag gaat. Ik had altijd begrepen dat de mallenhars afgewerkt moet worden met katoenvlokken of glassnippers en als de mallenhars sticky wordt dat je dan gelijk door moet met glas.
Jouw methode werkt goed? Lijkt me dat je dan wat meer kans hebt op luchtbellen omdat de mallenhars al uitgehard is. Wordt dan toch lastiger om het glas goed aan te laten sluiten?

 

[GJVO]

Je strooit de snippers of katoenvlokken om een hechtlaag te creëren tussen de vormenhars en verdere lagen.
Je hoeft niet meteen door te gaan.
Ik geef er ook de voorkeur aan om tussen die lagen te wachten omdat de vormenhars nogal warm kan worden tijdens uitharding en dan ook de uitharding van de lamineerhars beinvloed.
En je moet nooit snippers of katoen op nog echt natte vormenhars gooien omdat dat erdoor zakt en het dan zichtbaar kan worden in de oppervlaktelaag van de mal.
Dus wachten met snippers tot de vormenhars geleert, dus wat harder is.
Bij de hars die ik gebruik (HP-E30 FP) is dat na een minuut of 50 na aanmaken, bij 20 graden.

Wat betreft luchtinsluitingen.
Ik zorg er voor dat alle scherpe overgangen afgerond worden.
Deels doe ik dat al met de vormenhars, rondingen worden met de HP30 hars door de dikte afgerond naar een radius van ongeveer 5mm.
Maar als je dan met 163gr weefsel aan de gang gaat kan dat nog te scherp zijn.
Dus ik heb net een papje aangemaakt om die rondingen wat ronder te krijgen en haakse of scherpe overgangen vloeiender te maken.
Totaal 60 gram hars/harder HP110 aangemaakt en dat ingedikt met thixotropeermiddel.
Daar wat katoenvlokken en glassnippers doorgemixt.
Dikte is dan als pudding of appelmoes.
Dat giet of smeer ik over scherpe hoeken, door de dikte zakt dat minimaal uit.

Hier rond de neus en inserts.

Rond het zadel voor het stabilo

En nogmaals rond de inserts.
Weet je ook meteen zeker dat je die er nooit uit zal trekken.

Nu is het een uurtje of 2 wachten tot dit gaat geleren en in de tussentijd ga ik alvast glas snijden.
Ik denk dat ik met smalle stroken ga werken.
Ik heb 3 soorten weefsel in huis, 49, 80 en 163 grams keper.
Ik denk dat ik als eerste laag wat strookjes 80 grams neerleg en daarna een laag 163 keper er overheen.
Dan een strook rovings rond de romp en afsluiten met nog een laag 163 grams.
Dat moet sterk genoeg zijn om een paar rompjes te trekken.

GJ

 

[GJVO]

Vanochtend geen handschoenen gebruikt en een hele kleine aanraking met de hars gehad.
Een nieuwe lever betekent dus niet dat je niet meer allergisch bent....
Het begint nu ook alweer op te zwellen.

 

[TheNorb]

Helaas geen mogelijkheid om op "Niet leuk" te klikken... Toch maar weer handschoenen aantrekken volgende keer...

 

[tjarko]

Tja handschoenen is toch wel een goed idee. Ik draag zelf eerst stoffen handschoenen en daar nitrile overheen, cleanroom spul, tweedehands zeg maar.
Ik heb zelf 1x glas snippers van 3mm op vormen hars gezet, maar dat doe ik nooit meer. Werd zo ruw dat het glas er niet meer op wilde, moest een enorm dikke laag hars tussen en mijn dunvloeibare spul wilde dat niet. Katoenvlokken lijkt me beter. Ik werk gewoon nat in nat met voldoende opstijven van de mallenhars.
Wordt mooi GJ!

 

[GJVO]

Ja Norb, even snel.
Wat hars uit de kan, harder erbij, wat mengen.. geen contact gehad met de hars.
Daarna, na het aanbrengen op de mal, bakje koffie erbij, even nog wat corrigeren en ik tik met mijn vinger een hoekje aan waar hars zit.
En hoppa, alsof ik een brandnetel aangeraakt heb.

Tjarko, als ik 's ochtends begonnen zou zijn dan was ik ook nat in nat doorgegaan.
Maar om nou om een uur of 8 's avonds nog het hele ding te gaan soppen, daar had ik geen zin in.
En, naar wat ik van fabrieksbouwers gehoord heb, is het ook beter om te wachten tot de vormenhars hard is omdat je dan ook geen kans meer hebt om iets door de vormenhars heen te drukken, weefsel of snippers.

En mooi?
Het hoeft nu niet mooi, het moet gewoon even doelmatig en snel en vooral goedkoop (Nederlander he).

GJ

 

[ragbak]

Was dat gewoon van aanraking met epoxy of ban de mallenhars?

 

[GJVO]

Nee, dit was van de lamineerhars.
Echt minimale aanraking.
En ik heb net alles afgemaakt en mijn fretje zit nu ook een beetje wazig te kijken en geeft over, dus die is nu even naar buiten.

Maar nu is het geheel dus af, temninste de ene helft.

Handschoentjes aan, deuren en ramen open.
Even gewogen hoeveel weefsel het is.
127 gram ex de rovings.

Iets meer hars aangemaakt.
137 gram

En begonnen met eerst de romp helemaal in te smeren met een dun laagje hars zodat de katoenvlokken ook lekker vochtig zijn.

Daarna de helft van de 80 grams erop, dit is geen keperweefsel dus ik moest wat gaatjes knippen voor de inserts.

Eerst de horizontale delen goed insmeren en laten hechten, toen de rondingen en de gaatjes geknipt.
En de eerste laag zit erop.

En daarom heb ik dus de inserts en scherpe hoeken eerst met een ingedikte hars met vulstoffen gedaan.

Sluit prima aan op het weefsel, geen luchtinsluitingen.

Daarna nog een laag 80 grams er overheen en toen de 163 grams, dat is keper dus dat werkt stukken makkelijker,
Na de eerste laag 163 gr heb ik rovings om de omtrek van de romp gelegd.
Vooral de onderkant van de romp want die loopt in 1 stuk door, in de bovenkant komen gaten.
En de achterkant van het kielvlak want dat moet ook kaarsrecht blijven.

De rovings goed benat met epoxy en daar weer een laag 163gr overheen zodat ze ingesloten worden.
En zo ziet het eindresultaat er dan uit.
Handschoentjes uit.
Ik heb nog een gram of 20 hars over dus ik heb het goed gedaan.

Op het kielvlak zitten 2 lagen 80gr en 4 lagen 163gr met de roving.
Ik ga hem loswrikken bij het kielvlak dus dat moet sterk en stijf zijn, dus wat extra weefsel kan geen kwaad.

De schaar heb ik meteen schoongemaakt met bio ethanol, in mijn goede tijd heb ik voor 2 a 300 euro scharen gekocht en daar ben ik zuinig op, deze kan kevlar om een hoekje afknippen.
Goed gereedschap is het halve werk.

Het volledige lamineren, van vormenhars, ingedikte hars tm weefsel aanbrengen heeft nog geen 1,5 uur geduurd.
Enige is dat je moet wachten tot dingen uitgehard zijn, dus ik moet nu minimaal 24 uur wachten maar ik wacht 2 dagen voor de zekerheid.

Wat heeft het tot nu toe gekost.
Spaanplaat 5 Euro
Inserts 2 Euro
Vormenhars 4 Euro
Lamineerhars 1 Euro
Weefsels 3 Euro
Kwastjes 3 Euro

Totaal 18 euro, dus de mal gaat zo'n 40 euro kosten.
De romp gaat opgebouwd worden uit 49 en 80 grams weefsel en wat carbon rovings.
Aan materiaal is dat nog geen 10 euro.
Als ik ga vacumeren dan komt daar misschien 4 euro aan materiaal bij.
En dan betalen mensen honderden euro's voor volgfk kisten die ergens in een land gebouwd worden waar tijd ook maar iets van maximaal 10 euro per uur kost.

Vreemd.

GJ

 

[TheNorb]

Gebruik je nu carbon rovings om het geheel stijf te maken?

....p gaat opgebouwd worden uit 49 en 80 grams weefsel en wat carbon rovings....

Edit: O, laat maar, ik had niet goed gelezen....

 

[ragbak]

@GJVO: de netto kosten zijn inderdaad niet zo hoog, maar als iemand die dit voor de eerste keer wil gaan doen zijn de aanloop kosten best wel pittig natuurlijk...

Die rovings is wel een goed idee. Weer iets geleerd hier!

Ben benieuwd naar het eerste rompje. Ballon techniek?

 

[GJVO]

Norbert, inderdaad wat rovings om het stijf te maken.
Een andere optie zou zijn om er een aluminium profiel in te lijmen of om de hele mal te omkisten.
Dat ga ik wel doen bij een model dat echt mooi en strak moet worden, dan omkist ik de mal en vul het af met Poraver.

Ragbak, de nettokosten zijn voor iedereen gelijk.
Als je een romp hebt die je af wil vormen voor reserve of als basis voor een ander model dan hoef je niets meer uit te geven dan ik gedaan heb.
Anders is het als je een mal laat frezen.
Dan moet je natuurlijk de freeskosten betalen en daar dan een goede mal van trekken.
Binnenkort word er voor mij een positief mal gefreesd en daar moet ik dan een negatief van trekken.
Dan gebruik ik wel de omkistingstechniek want die vleugel moet echt kaarsrecht gebouwd worden.
En dan worden de modellen ook gevacumeerd, dat is sterker en lichter.

De romp die hieruit getrokken wordt is gewoon zoals men vroeger bouwde, geen ballontechniek, geen vacumeren maar gewoon nat in nat.
De romp is 107 cm lang en ik gok dat hij dan zo'n 150 gram gaat wegen met gewoon weefsel.
Ga je de ballontechniek gebruiken dan zal je met gewoon weefsel zo'n 20 gram besparen, dat is de moeite niet waard.

GJ

 

[hoeby]

Hoe dik schat je dat de mal is?
2x 80 en 4x 163 zal geen super dikke mal dikte geven.
Heb zelf nog nooit een mal gemaakt, staat wel op de to-do-list. Maar vaker lees ik dat een mal geadviseerd wordt minimaal 5mm dik te zijn.
Ook adviseren ze vaak om symetrisch op te bouwen. Dan zou het 2x 80, 4x 163, 2x 80 worden (voorbeeld)

Wat zijn jouw of andere mensen hun ervaringen hierin?

 

[GJVO]

Hoeby,
De dikte van de mal is in dit geval niet zo belangrijk omdat ik er maar een paar rompjes uittrek.
Ik heb al eerder zo'n mal opgebouwd en een rompje of 5-8 kan je er wel uithalen.
Maar de dikte van de vormenhars is tussen 1,5 en 2mm.
2x 80 grams is ongeveer 0,3mm en 2x 163 gram is ongeveer 0,4 mm dus de mal zal zo'n 3mm dik zijn.
Het geheim is dat hij stijf moet zijn.
Als je mal niet stijf is dan knikt hij bij ontvormen.
Ik ken niemand die mallen symmetrisch opbouwt, zelfs bouwers die bekend zijn, zoals Webershock, bouwt het niet symmetrisch op.
Waarom zou je, omdat het anders kromtrekt?
Als de epoxy uitgehard is doet het niets meer.
Normaal gesproken is bij 20 graden epoxy uitgehard na 7 dagen, als je tempert wat sneller.
Je kan ontvormen na 24 uur bij 20 graden maar om zeker te zijn laat ik het nog een dag langer liggen zodat het al redelijk hard is.

Als je echt productiemallen gaat bouwen werk je ook niet op de manier zoals ik hier doe.
Dan wordt alles wat zwaarder uitgevoerd en bekist, de scherpe kanten krijgen dan ook een laag hardere vormenhars, die amper te schuren is.
Deze vormenhars is nog wel te beschadigen met een beitel, die hardere hars niet.
En dan komen er ook meerdere lagen op, 80, 163 en dan door tot 280 en 400 grams.
En als achtervulling dan Poraver met epoxy en een laag 650 gram doek om alles af te dekken.
Zo heb ik destijds de mallen van de Demon van Composite Models gebouwd.
Die waren niet stuk te krijgen, ik denk dat er in Duitsland nog wel ergens een mal van me rondzwerft.

GJ

 

[GJVO]

Ik kon niet wachten en alles was goed hard dus toch maar de deelplaat eraf gesloopt.
Waarschijnlijk had ik de deelplaat niet zo goed gepoetst want hij kwam moeilijk los, kleine beschadiging aan de plaat en aan de vormenhars maar niet op kritische plekken.

Daar is ie...

Het kielvlak, ook netjes.

Neusje

Wat ik nu ga doen is zorgen dat ik bij het maken van de andere helft de 2 helften niet per ongeluk op elkaar lijm, dus ik neem wat inpaktape en plak dat over het uitstekende weefsel.
De neus

Waar de rompopening komt.

Servogat in het kielvlak ook gedicht met een stuk stickermateriaal.

En weer een overstand op de neus gemaakt zodat die straks netjes af te snijden is.

Nu naar de Hornbach, 6mm bouten halen en ook busjes die er omheen kunnen.
Dat geheel wordt dan in de inserts geschroeft en dan kunnen we alles weer in de lossing zetten.
De romp hoef ik niets aan te doen, die zit nog in de was maar de plaat zal ik insmeren met PVA, dat is de snelste en zekerste methode.

GJ