Wisboom stoomgemaal

Olaf had de tekeningen intussen uitgewerkt voor de steunmuren van de schepraderen. De steunmuren, in de beschrijvingen penanten genoemd, vormen de behuizing (= de bak) waarin de schepraderen draaien. Allemaal met zo min mogelijk vrijeruimte om het verlies van wateropbrengst te reduceren.
Er draaien twee raderen aan een as, en dat aan iedere kant van het gemaal.
Dat betekent dat er twee “ behuizingen” ( bakken) zijn die van elkaar zijn gescheiden door een “eiland”. Daarop komt het lager met de koppeling die Jan Walpot eerder heeft beschreven.

Alvast begonnen met de muur die feitelijk aan het hoofdgebouw vast gemetseld was.
Bij onze maquette blijft dit los van het gebouw, en komt het vast op de bodemplaat. Dan schuift het hoofdgebouw er straks precies langs. Op dit smalle stukje komt straks het eerste lager van de schepradas. Precies daarom heeft Jan Walpot de schepradas deelbaar gemaakt.

Deze “bakmuren” bouwen we op uit multiplex.
Aan de voorkant steekt de muur uit. Voorbij de voorgevel van het hoofdgebouw. Dat is de uitloop van het water. Deze watergang waaiert daar ook iets uit, en de muren zijn tegelijk ook is de ondersteuning voor de houten brug die er op komt.
Omdat het niveau van het brugdek gelijk is aan de muur, moeten een paar details, ter voorbereiding van de brugconstructie, nog worden ingebracht.
Deze brug, met eenzelfde die aan de andere kant, zijn de verbindingen van de weg die voorlangs de hoofdingang van het gemaal loopt.

Dit is de ruwe vorm op de werkbank. De 4 verticale groeven waren bestemd om balken/schotten in te plaatsen om waterdoorvoer af te sluiten. Maar dit komt later…
Je kijkt hier dus tegen de bakzijde van de muur aan.


Hier is de kleine hoek van de uitwaaiering aan de binnenkant van de behuizing te zien. (Het uitwaaierende deel, aan de linkerkant, is door mij apart gemaakt en wordt later vastgemaakt aan de rest van de muur).
Tegen de kleine haakse verspringing naast de groeven aan de linkerkant van de verdikking komt later de bakdeur. Deze bakdeur kan scharnieren en werkt als een terugslagklep.
Als het gemaal stilstaat, wordt de deur door het hogere water aan de uitloopzijde ( is hier links) dichtgedrukt, en wanneer het gemaal draait drukt het water van de schepraderen deze deur automatisch open.


Hier zo komt dit deel langs het gebouw.


Wordt vervolgd.
Jan Blonk

 

De waterlopen aan de noordkant verder in aanbouw.
Hier nu het “eiland” erbij dat tussen de twee schepraderen komt.
Op dit eiland komt de lagering met de koppeling van Jan .
Op de foto is de hartlijn van de as (rechts van het midden) aangegeven.
Nu volgt de bouw van kademuur voor het insluiten van het buitenste scheprad.
Later komt eenzelfde set voor de schepraderen aan de zuidkant.

Op de foto is voor de uitleg een opstaande plaat gezet op de plaats van de noord-oost hoek van de voormuur.
Het rechtse deel sluit aan op de zijmuur en tussen deze muur en het “ eiland” draait van het binnenste scheprad.
Het naar links verder uitstekende deel is de scheidingsmuur waarin drie leggers van de brug worden geplaatst.
De groeven voor deze leggers zijn al gefreesd. Evenals een kleine rand waarop de brugplanken worden ingelegd.

Voor de oostelijke muur met de hoofdingang (zie de avatar) wordt de tussenruimte tussen deze scheidingsmuren opgevuld met “ aarde”. Daarover, en over de twee bruggen, loopt een pad.
Dat is nu eigenlijk ook nog steeds zo.
Alleen zijn bij het gemaal in 1925 de schepraderen weggehaald en zijn er uitbouwen gezet met daarin grote centrifugaalpompen (daarvan is op de avatar nog net een klein stukje te zien).
Maar over de uitloop van die pompen ligt nu ook een brug. Het pad is vervangen door een verharde weg, want deze weg is nu nog steeds de enige toegang voor de bewoners van een aantal windmolens erachter



Gr. Jan B.

 

Het ziet er goed uit Jan.
Mijn klus thuis is gereed dus ik ga binnenkort beginnen aan de schepraderen.

Groet, Jan

 

Benieuwd!

 

De steunmuren van de watergangen/waterbakken voor de schepraderen aan de noordkant zijn intussen ook gereed.
Hier de actuele status van dit deel.
Nu ook goed te zien waar de brug komt. De 3 brugliggers liggen klaar voor de houten balken.
De twee balken aan de uiteinden hebben nog een functie want hierin worden later de staanders voor het hek geplaatst.
Tussen de brug en het “eiland” is een kleine opening voor het plaatsen van balken in de groeven in de muur. Bij ons komen er deze afsluitingen er niet in.
Een onderdeel dat nog wel moet worden toegevoegd zijn de bakdeuren. Maar deze kunnen pas aan de beurt komen als we de maten afmetingen precies kunnen afstemmen op de schepraderen.
Het brede scheprad zit vrijwel tegen de muur van het hoofdgebouw. Deze wordt bij ons iets minder dan 40 mm breed.
Het smalle scheprad aan de buitenkant krijgt een breedte van iets minder dan 30 mm.

En dan nu alles nog een keer voor de zuidkant….



Gr. Jan B.

 

Ik ben begonnen aan een onderdeel voor een scheprad maar had geen idee hoe dit heette.
Gelukkig hebben we internet en het blijkt sintelstuk, een verbastering van centerstuk, te zijn.
Per scheprad zijn er 2 nodig dus totaal 8, alles bij elkaar een klusje dat nogal wat tijd gaat kosten.



Groet, Jan W.

 

Nu alle activiteiten van de Stichting in Kinderdijk stil liggen, trekken wij bouwers onverstoord ons eigen plan.
Jan is volop bezig met de naven van de schepraderen, Olaf is bezig met de wandpanelen van het gebouw en ik heb een van de watergangen verder wat afgewerkt om te zien hoe dit uitpakt. Wij hadden er voor gekozen om op de watergangen geen steentjespatroon te zetten. Die zouden naar uiteindelijk toch niet opvallen. Zeker niet als de delen worden geschilderd in dezelfde kleuren als de wanden.
Dat blijkt gelukkig toch ook wel zo uit te komen….

Hier zie je hoe we dat even bij elkaar gezet hebben, en dan valt de grote diameter van de schepraderen wel meteen op.
Provisorisch ook een stukje hout als brug neergezet…
Nu kun je je voorstellen dat er van de watergangen niet zo veel zichtbaar zal zijn.
De schepraderen nemen veel zicht weg. Jammergenoeg ook van het interieur en de stoommachine.
Pas als we een scheprad kompleet hebben kunnen we dit goed beoordelen…en misschien leidt dit er zelfs toe dat we wat aanpassing aan de raderen moeten doen.



Misschien wel juist omdat de watergangen een beetje weg vallen (aan de voorkant wordt het maaiveld tot op de rand aangevuld), mag dit ook weer niet te weinig details krijgen…
Met wat veroudering, groen, lichte beschadigingen enz geprobeerd er een beetje leven op te krijgen. Ook de houten brug voor het pad dat voorlangs loopt gelijk maar gemaakt.
En als we in de komende weken de stoommachine er bij zetten, kunnen we precies bepalen waar de lagers komen. Volgens onze berekeningen moeten we onder de lagers met vulplaatjes precies op de juiste hoogte gaan komen..


Dit is de invoerkant


En dit de afvoer in de hogere boezem. De hogere waterstand is hier zichtbaar aan de “aangroei”. Het stuk eronder wordt later nog weggezaagd om het passend te maken op de bodemplaat die daar wordt verhoogd tot het waterniveau.


Hier de houten brug. Deze krijgt later nog meer verwering, maar de karrensporen zijn als vast ingebracht.
Langs de randen van de brug, maar ook op het “eiland” en langs de randen van het metselwerk, komen later nog fraaie staanders met relingen.


Er was nog een reden om deze watergangen even wat verder af te werken….
De stichting SWEK heeft een nieuwe directeur en die wil graag langskomen. Ja, dan wil je ook wat laten zien…..
Speciaal daarvoor is ook naamschild dat boven de hoofdingang in de muur zit vast in kleur gezet.
Dit schildje heeft Olaf voor het lasersnijden voorbewerkt. We hadden wat twijfels over de maakbaarheid, maar het is mooi in reliëf gelaserd uit 2 mm MDF..
Zo, met een likje verf, gaat dit de identiteit van de maquette worden.
Het is te klein om op te vallen (daarom voor de verhouding mijn oudejaar-bonus van 2021 er even bij gelegd…), maar door het laseren lijkt de structuur tussen de letters alsof het weggehakt is. Net als bij het origineel.
Op de bovenste foto in deze post kun je op de papieren gevelmal zien, met in het midden boven de deur, de positie van het naamschildje.



Gr. Jan B

 

Weer een mooi stukje werk.
Het word echt een mooi pronkstuk waar jullie trots op mogen zijn.
Groetjes, Ruud.

 

Dat is weer een flinke update!

Ik vroeg me af, de manier waar op jullie het beschrijven, valt het jullie ook wat tegen zoveel zicht als de schepraden wegnemen?

Als je aan deze kant het scheprad weergeeft dmv een plexiglas cirkel en aan de andere kant van het gebouw de beide schepraderen plaatst.
Dan kan je de inboedel van het gebouw goed zien en je kan de beide schepraden zien draaien (weliswaar aan de andere kant van het gebouw, maar toch).
Daarmee word automatisch de achterkant ook geen dooie boel.

Zie het als een suggestie jullie zullen ook jullie gedachte hebben, neem ik aan.

Ik vind het een bijzonder mooi stuk werk!!
Of had ik dat al gezegd!

 

Nee hoor Maarten. Dat valt niet tegen. Dat wisten we vanaf het begin, maar we willen ook al het moois
laten zien van de stoominstallatie. En dan zijn deze grote elementen wel nadrukkelijk aanwezig.
Aan de andere kant…. het was wel zo, en daarom moet het ook zo.
Maar wat we nog niet helemaal kunnen inschatten is het visuele effect van de open structuur van de schepraderen. Onze projectie is tenslotte nu alleen nog een dichte papieren schijf….dus daarom de opmerking in post 307.
Gr. Jan B

 

Het eerste centerstuk is gereed. Deze foto is van de buitenkant waar de hoekmetalen tegenaan gemonteerd worden.

En de binnenkant.

Vandaag begonnen aan de 2e en als die gereed is worden ze, met een afstandsbus, aan elkaar gekoppeld.

Groet, Jan W

 

Benieuwd naar het geheel!

 

Ook het tweelingzusje begint ook vorm te krijgen..
Met alleen de maatschets van de watergang aan de noordkant, is het nu wel opletten omdat het alles in spiegelbeeld moet, maar bij de tweede weet je wel hoe het moet……(en ook wat makkelijker kan dan bij de eerste..).

 

Zo Jan, heb je de turbodruk verhoogd ?

 

Ach, je hebt soms van die dagen dan lukt er niets, en je hebt van die dagen dan loopt het en schiet je lekker op. Vandaag had ik zo’n lekker dagje….

 

Vandaag het 2e centerstuk voor het 1e scheprad verder afgewerkt.



Groet, Jan W.

 

Dat wordt me toch een juweeltje mannen! Geniet er nu al met volle teugen van. Gr. Klaas.

 

Terwijl Jan druk bezig is met de schepraderen en ik thuis de watergangen verder voorbereid, zijn Olaf en ik samen bezig met het gebouw. In de voorgevel zitten grote ramen, een deur, het naambord en een halfrond raam bovenin.
Al deze elementen liggen verzonken in de voorgevel, en dat betekent dat we hiervoor de vormen moeten uitfrezen en weer moeten opvullen met muurplaten met het stenenpatroon en natuurlijk ook de ramen.
Ter voorbereiding heeft Olaf freesmallen uitgedacht en laten maken waarin al die freespatronen zijn opgenomen. Wat we dan alleen nog moeten doen is de freesdiepte instellen…..
Tenminste dat is de theorie….. vandaag het moment van de waarheid..

Als eerste hebben we de ruimte voor het naambord gefreesd. Dit ligt iets verzonken in de voorgevel en daarom moesten we daarvoor een kamertje in de houten basisuurpatroon frezen.
Met de nog onbewerkte voormuur ervoor is dit het resultaat.

Hieronder zie je positie van het halfronde bovenraam en de twee grote vlakken waarin, ook weer verzonken, de ramen komen.
(Onderin zitten twee paspennen die we gebruiken voor het positioneren van de freesmallen).



Gesterkt door de haalbaarheid van de werkmethode, de zuiverheid van de freesmallen, en het goede eindresultaat, durfden we te beginnen aan het eerste grote raam.
Als eerste hebben we het gat door en door gefreesd. Dat is de opening in de muur zoals die van binnenuit zichtbaar is.
Vervolgens aan de buitenkant een klein randje weggenomen zodat het raamkozijn mooi in de de muur valt.
Daarna hebben we de grote boog 2 mm verdiept. Hierin valt straks het verdiepte stukje muur.
In totaal hebben we hiervoor dus drie freesmallen nodig. Daarom zijn die paspennen voor de zuiverheid absoluut noodzakelijk.
Opgevuld met het muurtje dat verzonken ligt, ziet dat er dan zo uit.



Door het raam heen zie je de achterliggende (multiplex) basis muur. De totale dikte van de muur is daarmee weer mooi op schaal.
En als we later de definitieve ramen hebben komen deze nog 1 mm dieper. Onder het raam is nu nog een kleine gleuf, en daarin komt nog een vensterbank/dorpel.

Hier het tussentijdse resultaat met de verhoudingen op de muur. Mooi zichtbaar is het stenenpatroon bij de bogen.





Het raam zelf is samengesteld uit 3 lagen. Aan beide kanten een frame van 1,5 mm met daar tussen een ruit van 2 mm. Gezamenlijke dikte is daarmee 5 mm. Al deze onderdelen zijn gelaserd uit doorzichtig acryl en passen exact op elkaar.
Het kozijn moest ik wel nog even zwart maken. Dat was niet zo moeilijk, maar het acryl wordt van het bewerken zo statisch opgeladen dat ieder stofje dat in de lucht zweeft lucht erop neerslaat. Dat maakt het schilderwerk er niet beter op.
De drie laagjes zijn daarna aan elkaar “versmolten” door op de zijkant op een paar plaatsen even een kleine soldeerbout ertegen te drukken. Daarna het randje weer even voorzichtig gladschuren en voila..een kompleet raam.
Dit raam is nu nog alleen een test geweest om de methode te kunnen beproeven.
De methode werkt prima, maar we gaan de definitieve versie wel iets aanpassen.
Omdat het kozijn toch zwart moet zijn, willen we de kozijnen voor onze maquette direct uit zwart acrylaat laten laseren. En de ruit is nu 2 mm, en dat willen we terugbrengen naar 1 mm.
N.b. Je ziet hier overigens bovenaan ook nog net een stukje van een van de freesmallen.



Intussen ontstijgen we het niveau van amateuristische vrijwilligers. Het lijkt wel weer gewoon “werk….”.
Niet alleen wat betreft de bouwwerkzaamheden, maar zeker wat betreft de kosten.
Het uitwerken van de bouwmethodes en de onderlinge afstemming vraagt veel overleg.
Dat is echt teamwork geworden en vereist inbreng van elkaars inzichten.
Dat doen we als vrijwilligers alleen voor de eer….., maar de kosten van het project op deze schaal en afmetingen, met bijv. de gelaserde onderdelen, 3D geprinte onderdelen die nog gaan volgen, en het vele messing, zijn voor een hobbyist niet realistisch meer.
Dat was vooraf voorzien, en belangrijker…..ook zo begroot.
Zonder deze ondersteuning vanuit de stichting SWEK zou dit voor ons als amateurs natuurlijk ook nooit haalbaar zijn.

gr. Jan B

 

Het blijft genieten met wat ik steeds weer voorbij zie komen. Mooi, die samenwerking!
Gr. Peter

 

Ietwat vreemd, het metselwerk rond het raam binnen de grotere gemetselde boog. Ik veronderstel dat de installatie eerst door de grotere boog naar binnen is gebracht, om deze daarna dicht te metselen (behalve de raamopening dan)?

Mooi werk weer mannen!