@ Raf:
Begrijp me alsjeblieft niet verkeerd, ik ben er niet op uit om een welles-nietus discussie te voeren, alleen om mee te denken over wat bruikbaar is en wat niet voor een groot model van een zware lading schip.
Maar het volgende:
In een duikboot verpomp je per ballast-operatie hoeveel? 1 liter? 2 liter?
We praten hier over 140 liter of meer, per keer!
Ik kan je uit ervaring vertellen dat een Kavan pompje ongeveer een levensduur heeft van 1000 liter, bij gebruik als brandstof pomp (vette, goed smerende modelbrandstof). Bij gebruik als waterpomp verwacht ik niet meer dan 500 liter met zo'n pompje te kunnen verpompen bij intermitterend bedrijf, in continuebedrijf vermoed ik dat ze minder dan 200 liter halen.
Dat lijkt weinig, maar is best veel: het zijn oorspronkelijk ruitensproeier pompjes, en een gemiddelde auto zal minder dan 100 liter ruitenvloeistof (heeft ook smerende werking vanwege de glycol) in zijn levensduur tegen komen. Tenminste, ik koop hooguit 5 liter per jaar en doe 15 jaar met een auto....
Ieder weekend varen met je duikboot zal hij ook probleemloos heel lang volhouden. Maar twee keer die Dockwise boot vol of leeg pompen, en het pompje is op....
De stabilisatie die in een duikboot gebruikt word, is een heel andere als het beheersen van de stabiliteit van een schip bij afzink-operaties.
Een duikboot is stabiel omdat het massazwaartepunt onder het opdrijfpunt ligt. De stabiliteit is daarmee onafhankelijk van het waterlijnoppervlak.
Bij een schip ligt dat toch wel iets anders, en gebeuren er heel vreemde dingen op het moment dat bijvoorbeeld het ladingdek geheel of gedeeltelijk onder water komt. En neem gerust van mij aan dat het gecombineerde zwaartepunt van schip plus boorplatform METERS boven water ligt tijdens die kritieke waterlijnpassage...
Je kunt écht een duikboot totaal niet vergelijken met een oppervlakteschip qua stabiliteit of ballast management.
Als TS zaken wil gaan ophalen, dan wens ik haar veel succes. Ik zeg niet dat het niet kan, maar bijvoorbeeld om het vrije-vloeistof moment in de hand te houden zul je wel iets meer dan 6 tanks moeten gaan gebruiken.
Dan ben je al afhankelijk van bijvoorbeeld niveau indicatie aan die tanks om de operatie te beheersen. Je kunt bijvoorbeeld pas beginnen de volgende tank op te vullen als de vorige volledig vol of leeg is. teveel "slacke tanks" kunnen ogenschijnlijk volkomen onvoorspelbaar de stabiliteit tot nul of negatief doen verminderen: In werkelijkheid valt dat tamelijk precies uit te rekenen, alleen zul je iedere situatie opnieuw volledig door moeten rekenen.
"In het echt" is de leiding van dergelijke operaties in de handen van een ervaren 1e stuurman met een HBO opleiding stabiliteit, en enkele jaren vaartijd als derde en tweede stuurman op zware lading schepen. Dat is niet iets wat je "zomaar even" doet.
Ik zeg niet dat het onmogelijk is, sterker nog, ik heb redelijke ideëen over hoe je een en ander ZOU kunnen uitvoeren zonder dat het al te ingewikkeld word om te bedienen. Echter, die ideëen zijn weer tamelijk lastig in de praktijk te bouwen omdat ze constructief redelijk veeleisend zijn.
Een ervan is de cascade-ballast tank waarbij je een tank begint te vullen en als die volloopt, de tank overloopt in de volgende, etc etc. Je zult het echter dan ook zo moeten construeren dat als je begint leeg te pompen, dat de tanks zich ook in omgekeerde volgorde weer gaan legen. De volgorde zal zodanig moeten zijn dat trim en list binnen de perken blijven.
Allemaal niet zo heel ingewikkeld om uit te denken, maar het integreren van dergelijke tanks in de rompconstructie is helaas wel weer verd... lastig. Dan moeten ook nog eens alle tanks in zo'n cascade volledig water en luchtdicht zijn om het te laten werken, en ze moeten OOK nog eens behoorlijk druk én vacuum bestendig zijn....
En bij dat systeem zit je wel weer vast aan goed werkende verdringer pompen, en die zijn weer relatief traag.. Bijkomend nadeel is dat de in de tanks optredende drukken bij het overlopen onder omstandigheden onbeheersbaar worden en je onbedoeld je schip "opblaast". Dat is iets waar je in werkelijkheid ook last van kunt hebben als je bij bijvoorbeeld belemmerde ontluchting een tank vult of leegtrekt. Je wilt niet weten hoeveel stuurlieden of machinisten al ooit eens een tank opgeblazen of vacuum getrokken hebben met miljoenen kostende dokkingen tot gevolg. Is op een van mijn vroegere schepen ook al eens gebeurd (was gelukkig zelf niet aan boord toen dat gebeurd... brrrr).
De beheersing van die tankdruk is ook al een van de redenen waarom ik zelf "perslucht" zou kiezen als ontballast systeem, omdat je, hoe tegenstrijdig het ook mag klinken, JUIST een uitstekende beheersing van de in de tank heersende druk hebt (het water kan vrij uitstromen dus de tankdruk kan NOOIT groter worden dan de statische druk ter hoogte van de uitstroomopening, in dit geval 15 tot 30 cm waterkolom)
EDIT: een van de redenen dat in het echt voor lucht gekozen is, is omdat het kritieke punt waar de stabiliteit in korte tijd hele grote grillige veranderingen ondergaat, is het boven water komen van het lading dek. Dat kritieke punt wil je koste wat het kost, zo snel mogelijk passeren. Als je dan met relatief langzame ballastpompen werkt, is de kans op ongelukken alleen maar groter.
Er is ooit eens zo'n zware lading schip omgelazerd bij Singapore in de buurt, en dat kapseizen kan zo snel gaan, dat in dat geval mensen min of meer weggekatapulteerd werden vanuit het stuurhuis. Dat is, als ie eenmaal gaat, letterlijk een kwestie van seconden. Daar is geen stabilisatie systeem tegen opgewassen.
Groet, Bert
PS: ik zie nu pas dat ik vrijwel tegelijkertijd met Bas zat te tikken....