Bouwverslag Robbe Norderney (revisited) 2017

[Tazz 19]

oja, met die blauwe buis. Van de Weser. Goed idee was dat maar vond het niet recht genoeg, danwel de setup van toen was er niet helemaal geschikt voor. Maar nu ik vanaf niks (nou ja, de schroefas zit er) kan beginnen kan ik het meteen met motorsteunen doen zoals je laat zien. Moet er meteen ook voor de N2 maken dus dat wordt nog productie werk...

Bekend plaatje
De blauwe buis die je noemt was een restje aquarium slang, het had toevallig de perfecte dikte om direct als koppeling te dienen, ipv de kruiskoppeling. Wringen doet het absoluut niet, al is dit wel een houten schip met glasweefsel dus die geeft niet mee zoals een abs rompje.

 

[pentip]

Die koppelingen, doel om verschillen in uitlijning as van motor en van schroef op te vangen zodat er zo min mogelijk frictie ontstaat. Klassiek met een enkele of dubbele cardan. Of met een stukje slang zoals getoond.

De keuze voor het soort cardan is dan gebaseerd op sterkte, maat en prijs. Waarbij de bekende zwarte + messing bussen (rabusch?) of de grijze met rode bollen (graupner?) klassiek zijn. En ik vind ze nogal kostbaar.

Tegenwoordig bouwt men drones en robots, daar zijn ook vele soorten koppelingen in gebruik.

En zo kom ik tot mijn vraag:

Deze koppeling:
voor een 7 euro voor 4 mm in en uit.

Of als het uitlijnen bijna perfect kan lukken, dan kan het wellicht nog kleiner ook:

Voor 2 a 3 euro per stuk. Het rode is een kunststof midden 'ster' die kleine verschillen kan opvangen.

Ik ga er vanuit dat de zekering van de motor zal doorbranden zodra de schroef vast komt te zitten. En dat dat eerder zal gebeuren dan dat de klassieke koppelingen zouden breken. Oftewel: een vaste verbinding zou ook veilig (voor de motoren) kunnen (afgezien van het uitlijnen dus)

Wel heb ik zo nog geen oplossing voor ongewenste geluiden. De eerste koppeling ziet er al lawaaierig uit! Het kunststof van de ster in de tweede lijkt me niet zó flexibel dat dit geluid gaat dempen.

Het is deels een gedachten experiment maar aangezien ik de N2 ook moet voorzien van nieuwe uitlijning/motorbok en koppelingen is het toch wel de moeite waard om te kijken hoe het beter zou kunnen.

De flexibele aquariumbuis methode heb ik toen in de Weser gezet. Die liep niet echt geweldig omdat er toch een kromming in zat. Mogelijk was dat gewoon een te lange afstand die overbrugd moest worden. maar de zwarte koppelingen waren best kostbaar meen ik me te herinneren. Ik heb toen nog wel geprobeerd die kromming weg te halen maar dat spul kan tegen zowat alles dus dat ging niet.

Jeremy brengt de stevigheid van de motor-steun-romp combi naar voren. Bij de RTR bootjes en aandrijfsets is de motor/as vaak één geheel en is dan praktisch altijd goed uitgelijnd.

Wellicht dat het maken van een stevige verbinding tussen as en motor een goede richting is. Maar om nou twee zware decaperms aan twee schroefassen te hangen.... Zal toch een steun onder moeten anders komt er schade van.

Aangezien ik met aluminum profielen zal gaan werken met verstelmogelijkheden om de boel goed uit te lijnen, naar voorbeeld van Jeremy, kan ik nog alle kanten op. Een bok per motor los van de as, of een bredere met 2 motoren en die eventueel vast verbinden met de askokers. Er moet toch een extra steun onder de koker dus pakt dat de hele boel stevig in.

 

[Tazz 19]

Je kunt alle kanten nog op met de motorsteunen, je hoeft overigens niet mijn voorbeeld te gebruiken, maar doe zeker waar jij je goed bij voelt en wat voor jou het meest praktisch is. Klopt dat die aquarium buis gebogen is en daardoor ietsjes wringt, naar verloop van tijd zal die zichzelf wel "recht zetten" en in combinatie met de motorsteun in rubbers zul je geen last hebben.

Die kleine koppelingen lijken mij ook niet erg fijn en stil. De dubbele kardan zit ook in mijn bugsier, ideaal om eventuele uitlijningsproblemen op te vangen, maar alles behalve stil.

 

[pentip]

Ik denk graag ingewikkeld om het vervolgens te vereenvoudigen: ik heb bij het demonteren van een spant die niet op de goede plek zat ontdekt dat ik stabilit express nog los kan krijgen.

Dus ik kan een complete motoren+kokers+ assen unit maken voordat die in de romp vast zit. En dat betekend dat ik helemaal niet zo ingewikkeld hoef te doen om elke motor op de bestaande as recht te krijgen. Alles is weer 'vrij' om te positioneren. Dus ipv eerst de as en dan later de motor ga ik het geheel in één keer op elkaar afstemmen en dan pas de assen in de boot lijmen. Enigszins demonteerbare motoren weliswaar, al verwacht ik niet dat die er ooit nog uit moeten, maar het is dan wel zo mooi als het maar kan.

ik vind die rubber koppeling toch nog steeds de meest aantrekkelijke, maar ja, ipv aquairium is het hier een terrarium geworden en daar heb ik geen buizen in

 

[k-k]

Frank, Zijn de assen van motor en schroef 4 mm en hoe ver liggen die assen uit elkaar? Probeer motor- en schroefas zo recht mogelijk achter elkaar te leggen houdt de afstand afgestemd op een dubbele kruiskoppeling. De zwarte van Romarin zie ik bij RC-point niet meer. Waren rond 10 Euro per stuk.
Er is een andere optie met rubber slang. Zelf gebruik ik plastic op de as om naar ongeveer 7 mm te komen. Daar overheen zet ik dan zwarte brandstofslang met een buitendiameter van 10 mm.
Stuur per PB even je adres en dan krijg je voldoende materiaal om dat te proberen. Kost je alleen de portokosten. Hoor het wel. Gr. Klaas.

 

[pentip]

Dat is aardig van je Klaas, maar qua materialen lukt me dat wel denk ik. Ik heb nog vacuumslang, brandstofslang, tuinslang en zooi genoeg om te knutselen. Nooit genoeg van hetzelfde natuurlijk maar dat hoort zo

assen zijn idd 4mm. Schroefkokers 10mm van Graupner, dus kogelgelagerd ook nog.

spullen van Romarin: link midden en lager op de pagina

Ze liggen er al uit, dus kan ze nu netjes op maat en symmetrisch maken.

Slopen gaat al goed, nu het bouwen nog

 

[Tazz 19]

Dat is aardig van je Klaas, maar qua materialen lukt me dat wel denk ik. Ik heb nog vacuumslang, brandstofslang, tuinslang en zooi genoeg om te knutselen. Nooit genoeg van hetzelfde natuurlijk maar dat hoort zo

assen zijn idd 4mm. Schroefkokers 10mm van Graupner, dus kogelgelagerd ook nog.

spullen van Romarin: link midden en lager op de pagina

Ze liggen er al uit, dus kan ze nu netjes op maat en symmetrisch maken.

Slopen gaat al goed, nu het bouwen nog

Ben benieuwd hoe je het oplost, zo te lezen weet je precies hoe je het hebben wilt, dus dat gaat wel goed komen. Je zou eventueel ook een starre koppelink kunnen gebruiken alvorens je het vastlijmt, dan positioneren en vastzetten, motor weer los, andere koppeling ertussen en weer monteren.

 

[pentip]

ja dat laatste is wel de bedoeling inderdaad.

nou heb ik nog een schroevenvraag. Ik lees in het bouwverslag van Busman dat hij 50 of 55 mm vierblads adviseert i.c.m. de decaperms (12v). Nou heb ik hier een flinke bak onderdelen en daar zit in:

twee messing vierbladsschroeven in van 45mm.
twee drieblads van 45mm.
helaas maar 1 vierblads van 50mm.
en ik heb/had er twee drieblads van 50mm onder zitten. Daar heeft hij nooit mee gevaren dus daar heb ik geen ervaring mee.

Als ik nou zorg dat er een 50 mm onder past qua positie dan kan ik dat altijd nog doen maar zou het verschil heel groot zijn met een 45mm vierblads?

 

[Tazz 19]

Heb ergens gelezen dat de vuistregel is: diameter motor=diameter schroef. Als er wordt geadviseerd voor 55mm, zou ik eerst kijken wat hun er voor motor bij hebben. Mijn zwarte zee draaide op 45mm met de decaperm op 12v . Werdt nooit warm en had het gevoel dat de schroef wel groter kon.

 

[Roel van Essen]

...Wel heb ik zo nog geen oplossing voor ongewenste geluiden. De eerste koppeling ziet er al lawaaierig uit!

Je hebt Decaperms in je N2. Die vertragingen maken sowieso lawaai. Ik denk dat het geluid van die stalen koppelingen daar niet bovenuit komt... Zeker als je motoren en schroefas zo goed mogelijk uitlijnt.
Eventueel kun je ze "dempen" door een stukje dunwandig siliconenslang over de koppeling heen te trekken.
Dat dempt de slingeringen tussen de koppelingsdelen, maar is flexibel genoeg om een hoekverdraaiing toe te laten.

Een bok per motor los van de as, of een bredere met 2 motoren en die eventueel vast verbinden met de askokers. Er moet toch een extra steun onder de koker dus pakt dat de hele boel stevig in.

Ik asviseer elke motor z'n eigen motorsteun. Neemt iets minder ruimte in en je kunt elke motor exact op de schroefas richten.

 

[Roel van Essen]

Heb ergens gelezen dat de vuistregel is: diameter motor=diameter schroef. Als er wordt geadviseerd voor 55mm, zou ik eerst kijken wat hun er voor motor bij hebben. Mijn zwarte zee draaide op 45mm met de decaperm op 12v . Werdt nooit warm en had het gevoel dat de schroef wel groter kon.

Tazz, dat klopt, maar die vuistregel geldt voor direct aangedreven schroeven. Op de Decaperms zit een vertraging van ... 2,5 op 1 of zo iets?
Ooit heb ik eens een 65 mm messing vierblads schroef aan een Decaperm 2,5 op 1 gehangen...
De motor was niet onder de indruk, werd niet warm of zo.

Nu heb ik nog een schroevenvraag. Ik lees in het bouwverslag van Busman dat hij 50 of 55 mm vierblads adviseert i.c.m. de decaperms (12v)....
....Als ik nou zorg dat er een 50 mm onder past qua positie dan kan ik dat altijd nog doen maar zou het verschil heel groot zijn met een 45mm vierblads?

Allereerst: zorg er voor dat je schroefassen niet te ver naar beneden steken! Het blijft een schip wat droog moet kunnen vallen op het wad. De roeren zijn bij het achterschip het laagste punt.
2 x 45mm vierblad kan op zich prima.
Snelheidsverschil t.o.v. 50mm zal niet of nauwelijks te zien zijn.
Bovendien denk ik dat het schip met 45mm al ruim op de rompsnelheid zit of daar overheen.
Niet nodig om een extra 50mm schroef te kopen, schat ik...

 

[pentip]

Ja beide boten hebben decaperms met vertraging, en in de oude trek ik de assen niet los, in de nieuwe was dat zo gepiept en kan ik nu 'vrij' aan de slag.

Jeremy, die regel is toch zonder vertraging. Motordiameter is 40mm maar denk dat ie door de vertraging sterker is en dus een grotere schroef aan kan. Maar hoe zou dat anders zijn in het vaarbeeld? Een schatkistje die onderdelenbak, drieblads, vierblads, maar nou net maar 1 vierblads 50mm. Kan niet alles hebben.

 

[Tazz 19]

Ah, wist het niet helemaal meer, maar zonder vertraging dat klopt dan wel idd. Ik denk dat ik aansluit bij Roel, 45mm moet sowieso genoeg zijn, en als dat in je schatkistje ligt, waarom dan nieuwe kopen?

 

[k-k]

Frank, Het kan goed uitvallen met die starre koppeling, maar mijn ervaring is dat die kunststof rompen altijd een beetje werken. Of je moet er een heel sterk ribframe in leggen. Om een voorbeeld te nemen; Bij mijn Smit Finland loopt alles vrij als hij op zijn statief staat. Zet ik het schip plat op tafel loopt één van de schroeven aan in de straalbuis. Speling tussen schroef en buis 1,5 mm. Gelukkig loopt in het water ook alles vrij en dank zij de dubbele zwarte kunststof cardans is de boot fluisterstil. De Bühlers piepen onder halve kracht een klein beetje.
Bij andere boten hoor ik vaak een hoop herrie, omdat de boel wringt. Maar je hebt spullen genoeg begrijp ik om de starre koppelingen eventueel te vervangen door rubber slang. Die decaperms moeten wel een 50 mm schroef kunnen trekken. Hangt ook van de spoed af natuurlijk. Denk niet dat het echte schip een halfglijder is en dat je model blij is met de 45 mm en je beloont met een mooi vaarbeeld.
Ben wel benieuwd voor welke koppeling je uiteindelijk kiest. In ieder geval succes ermee! Gr. Klaas.

 

[pentip]

Nu ik de kokers los heb zie ik dat ik veel verder omlaag met de motoren kan dan ze stonden. Hieronder staat op de schijf 45 en 55 mm diameter, dus als ik het karton tegen de romp zou zetten is er 5mm ruimte. En dan kan de boot nog makkelijk droogvallen.

Afstand tot het roerblad moet ik nog bekijken met de schroef er op. Zal ook niet te ver naar achteren moeten, er moet wel water omheen zitten om weg te duwen.

 

[Watergeus]

Frank,
Het wegduwen van water zoals jij dat beschrijft is niet zozeer een probleem, het water komt vanaf de tunnel vorm uit de richting van het voorschip.
Je zal er rekening mee moeten houden dat je de schroef er nog af kan halen zonder dat deze klem tegen het roer loopt.

Bij mijn ZZ IV heb ik dat probleem. Om de schroef er af te halen moet ik de schroefas iets naar voren moeten trekken.
Als de boot af is zal dat niet zozeer een probleem meer zijn want als dan de schroef eraf moet zal dat zijn voor onderhoud van de as, het is nu tijdens de bouw wat ongemakkelijk.

Oh, en dat eerst moeilijk uit denken het het vervolgens vereenvoudigen ken ik. Vaak komt het vereenvoudigen pas als het originele in aanbouw is, resulteert vaak in de helft weer afbreken.

Groet,
Mathieu

 

[k-k]

Frank, Zie ik het goed dat het roer niet recht achter de schroef zit? Met een dubbelschroever is dat het ergste niet, maar het geeft wel een beetje een vreemd effect en je servo heeft het iets zwaarder. Maar denk dat een standaard servo het nog wel trekt. Wat die bij het ene roer krijgt te verstouwen is bij het andere roer minder. Aan de ene kant wel makkelijk dat de schroefas net langs het roer kan bij het onderhoud plegen. Om te smeren haal ik de koppeling weg en dan kan de as net ver genoeg naar binnen om van achteren aan het vet (uierzalf) aan te vullen. Spuit de askoker vol met een injectiespuit, dan een vinger erop en de as weer naar buiten drukken. Bij jou zal dat met kogellagers en Afdichting? iets anders (moeten of kunnen) gaan. Gr. Klaas.

 

[pentip]

roeren zitten bijna recht achter de schroef, kan nog een beetje sturen maar niet teveel anders stralen ze scheef de roeren aan.

In de kokers zitten al kleine gaatjes voor een olievulbuisje. Die kan ik dan vullen met warme zalf denk ik, dan komt er genoeg ook bovenin (als het buisje lang genoeg is). Echter, die koker is van (?) aluminium dus solderen wordt 'm niet. En schroef eraf, koppelingen los, as eruit, as vullen en dan alles terug is ook niet iets voor elke week. Me dunkt dat je de as 1 x vult met die zalf en daarna in jaren niet meer? Bovenste lager wordt niet nat dus als dat eenmaal goed in het vet zit...

 

[k-k]

Frank, Ik zou het gaatje afdichten met een stukje passende slang, of krimpkous. Je kunt er ook draad in tappen en een kort schroefje in draaien. Mogelijkheden zat. Het systeem heb ik "afgekeken" van Roel van Essen. Die adviseert om één keer per jaar het vet aan te vullen c.q. te verversen. Ik heb het in het najaar aangevuld. Beetje zalf/vet opgewarmd in het blikken dekseltje, opgezogen met een injectiespuit en dat in de askokers geperst. In mijn geval gaat het om glijlagers., 2x 4 mm, 2x 5mm en 1x 2 mm as. Voor mijn 4 scheepjes is het een uurtje werk. Vroeger smeerde ik met olie en dat werd in de MK's een vette boel. Wel zet ik over de einden van de kokers aan de binnenkant een op maat gemaakte plastic dop. Gat 0,5 mm kleiner dan de koker in de dop boren, segment uit de dop snijden en dan klem over het eind van de koker zetten. Weggeslingerd vet of olie wordt door de dop opgevangen en niet door de MK geslingerd. Heb ook wel kant en klare setjes gezien, maar dit kost niets en werkt net zo goed. Gr. Klaas.

 

[pentip]

Een soort vangpotje zeg maar voor de overtollige olie. Die heeft de oude N wel ja, dus die zal ook van die glijlagers hebben. Nog niet naar gekeken. Wel heeft die ook messing schroeven. Echter staan de motoren totaal niet in lijn met de assen en moeten de kunststof (van die grijze met rode bollen) het verschil op zien te lossen. Dat gaat met veel kabaal gepaard zoals in het filmpje op youtube te horen.

Ik heb liever dat het geluid uit de luidspreker gaat komen, dan denk ik het echter te kunnen laten lijken.

De assen heb ik nu voorlopig uitgemeten en gefixeerd (moet nog beter, eerste proef) met wat secondenlijm, tape en een stukje dik isolatieband om eens te zien hoe het er binnen uit gaat zien. Daarbij een schroeflengte afstand met het roerblad in normale stand (zou ook dwars kunnen zetten eigenlijk, als het gaat om de schroef verwijderen). Heeft het voordeel om de schroef zo kort mogelijk op het roerblad te zetten? In ieder geval, de schroef kan er af en dan kan in theorie de as naar binnen, uit het lager om de boel vol te spuiten.

Ik kan natuurlijk ook gewoon het lager aan de binnenkant omdraaien zodat de open kant bereikbaar is zodat je daar een dot zalf in kunt spuiten. De ander kant van het lager is dicht. Het onderste lager wordt dan gesmeerd door zalf/vet dat door de zwaartekracht het lager zal blijven voeden. Volgens mij hoef ik er dan nooit meer vet bij te doen. Dat lager verslijt je ook nooit gezien de minmale vaartijden. Zelfs niet als ie zowat droog draait. De vettigheid houdt vooral het water buiten bij het onderste lager. Of zie ik dat verkeerd.

Voor het uitlijnen even een stelplaat gemaakt waarmee ik wat kan experimenteren door de stroomsterkte te meten:

Vier stelschroeven op een plaatje zodat ik de helling kan bepalen. Het staat op een plat vlak dus na het uitnemen kan ik het ding op een platte plaat zetten en nameten hoe de echte bok moet worden. Dan kan ik in wezen volstaan met een schuin stuk hout zoals er ook in zat uit de vorige eeuw (zie foto eerder in dit topic)

Een dubbele cardan heb ik niet, dus de lengte weet ik niet maar ik heb er ruimte genoeg voor. Sterker nog, hoe verder de motoren naar voren (in het schip) komen hoe beter. Daar zit een stuk waar je minder goed bij kunt van bovenaf en kan ik een plateautje maken over de assen en koppelingen voor accu, electronica, servo (roer, bolders), lenspompje.

Wel zal ik onder de plaat die je op de foto ziet (met die gaatjes) een afvoerbuisje zetten aan de kiel kant, een extra steuntje aan de zijkanten en de rest onder de motoren vullen met flexibele kit. Dan is die klankkast weg en resoneert er minder tot niks meer.

Overigens staat op die koppelingen 'Raboesch' en aan de andere kant 'holland' , dat verbaasd me, ik dacht altijd dat het een Duits merk was.

Op youtube: het kanaal en de oude N rillingen over m'n rug als ik de mechanische ratel hoor van de koppelingen. En die zijn zo sterk niet.