Bouwverslag ss Rotterdam 1:200 (deel 24)
Het heeft even geduurd, maar dat was ook aangekondigd. Hieronder de alweer 24e aflevering van mijn verslag.
Bouwverslag ss Rotterdam 1:200 (deel 24)
Ik leer het nog eens: plannen. Ik had gezegd "ik denk dus zo tot half juli". Het is wel een weekje later, maar op zo'n 2,5 maanden is dat toch niet slecht voor iemand die plannen niet tot zijn basisvaardigheden vindt behoren.
Dat wil niet zeggen dat alles volgens planning is verlopen. Door een stom ongelukje mijn heup/rug verdraaid, waardoor de zonvakantie niet doorging. Ouddorp wel, en dat was ook door 3 weken mooi weer een succes. Wat weer wel volgens planning verliep was dat er van bouwen in die periode vrijwel niets kwam. Eerst omdat ik met die heup niet lang achter elkaar kon zitten, later omdat ik natuurlijk geen spullen naar Ouddorp heen en weer kon slepen. Wel wat voorbereidingen voor de laadpalen uitgevoerd, maar daar kom ik wel op terug als ik daar echt aan toe ben.
Als volgende grote klus was het sloependek aan de beurt. Hieronder de 5 uitgeëtste delen daarvan, die hier al op 1 mm berkentriplex zijn gelijmd, gespoten en van "beplanking" zijn voorzien.
De plafonds die eronder komen staan op de volgende foto, omgekeerd zodat te zien is dat ze gespoten zijn en de leds (1206 SMD) al ingebouwd.. De weerstanden zijn tijdelijk aan de bedrading gesoldeerd om die delen afzonderlijk te kunnen testen.
Naast de plafondlampen (die dus de onderliggende promenades op het boven-promenadedek verlichten) moeten op het sloependek ook weer 10 lntaarnpalen voor bij de instapplaatsen van de sloepen komen. Ik heb al wat laten zien hierover bij het boven-promenadedek maar over de bevestiging was ik niet tevreden. Ik heb daarom het ontwerp wat aangepast volgens de schets hieronder.
Ik heb ze nu iets door het dek laten steken over een lengte van 0,8 mm, wat overeenkomt met de ruimte tussen het dek en plafond, waarin de bedrading van de plafond leds is verwerkt. Hierdoor kan ik ze veel beter )met een "klodder" twee-componenten lijm) aan het dek verankeren. Om de bedrading vanuit de palen naar die ruimte te geleiden heb ik een sleufje aan de onderkant van de palen gezaagd. Gelukkig had ik daarvoor al eens fijne metaalzaagjes (Hercules) bij een internetwinkel voor hobby-edelsmeden gekocht. De "normale" zijn 0,3 mm dik, en je hebt ook nog middel (0,28 mm) en fijn (0,26 mm). De dunste van dit merk is 0,22 mm, maar die haden ze niet. Het zagen van zo'n sleufje is wel even oefenen, maal al met al viel dat wel mee.
Ik dacht dus een veel betere, stevigere constructie te hebben maar het ging toch goed fout. Aanvankelijk leek alles goed te gaan. Hieronder is het voorste dekdeel met gemonteerde lantaarns en plafonddelen te zien, en ook nog 2 boordllichten, die ik overigens op een haar na "gemist" had. De kleur van de boordlichten is echt rood en groen, maar komt op de foto's niet zo goed over
Dit zijn twee groepen, één van 6 1206 SMD leds voor de plafons, en één van 6 805 SMD leds voor de lantaarns en boordlichten, wat te zien is aan de 2 weerstanden (300 Ohm) vebonden aan de rode "knijper" (plus pool) en de twee draden aan de zwarte (min pool). Bij zo'n plaatje kan je moeilijk een glimlach onderdrukken, want je hebt het toch maar weer geflikt. De onderliggende bedrading is hier niet te zien, maar neem maar aan dat dat een flink gewriemel is, vooral met die bedrading aan de leds die bestaat uit 0,1 mm koperdraad met lakisolatie. Nu gebruik ik de messing dekken als aarde om geen retourdraden te hebben (straks zie je wel waarom dat wel prettig is). Dus later de aarde draden aan het dek gesoldeerd, en voor alle zekerheid nog een getest. Resultaat, aanvankelijk maar twee brandende lantaarns en één boordlicht, even later geen enkele brandende lamp meer, ofwel doorgebrand. Nu zijn dit geen "peertjes" die je zomaar in en uit de fitting kan draaien. Nee, het betekent: slopen!!! Die glimlach van hiervoor maakte plaats voor een aantal geluiden die ik hier niet ga herhalen. Ik dacht alles onder controle te hebben, maar dat was kennelijk niet zo. Dan, na een hoognodige bezinningsperiode rijst de vraag: wat is de oorzaak. Na het verwijderen van het plafonddeel met de multimeter maar eens aan de slag gegaan. Resultaat: de leds die niet gingen branden waren nog heel, de leds die aanvankelijk gingen branden waren kapot. Maar belangrijker, er bleek kortsluiting te zijn tussen de + draad van de derde laantaarn en het dek. Hierdoor hadden de leds daarvoor (2 lantaarns en een boordlicht) een veel hogere stroomsterkte gekregen en waren uiteindelijk doorgebrand, en de leds daarna hadden helemaal geen spanning gekregen zodra het dek als min pool was geschakeld.
Het is al een heel verhaal geworden, dus om het niet nog langer te maken, het bleek dat bij de zaagsnede onderin de lantaarnpalen de draad kennelijk hierlangs geschuurd was waardoor de isolatie het begeven had. De diagnose was dus gesteld, maar dan de genezing: wat doe je eraan. Ik denk niet dat ik de optimale oplossing heb gevonden, maar hij blijkt wel te werken. Ik heb de klodder 2 componenten lijm waarmee ik de palen vastzet aan de onderkant van het dek al aangebracht terwijl de draden nog recht uit de lantaarnpijp komen. Dan, met de loep erbij, de draden heel voorzichtig in de zaagsnede getrokken zonder dat ze contact maken met de zijkanten van de zaagsnede.
Maar ja, ik kwam hier pas achter nadat alle 10 lantaarns waren gemonteerd, en de plafonddelen waren bevestigd. Die plafonddelen dus maar weer "gesloopt", en met de multimeter alles doorgemeten. En jawel hoor, de helft van de palen had sluiting!! Nogmaals, een lang verhaal maar ik denk dat ik nu wel een verantwoording voor de week vertraging van dit verslag heb gegeven. In werkelijkheid was het meer maar dat heb ik later weer ingehaald, een week geleden zei ik dat ik dacht nog 2 weken nodig te hebben. Mag het ook eens een keer meezitten!!!
Tijdens de reparatieperiode had ik 's nachts dromen waarin Murphy me glimlachend aankeek en zei: "ik had het toch al gezegd", waarop Tommy Cooper erbij kwam en weer eens zei "learning all the time". En ik, ik was die ezel die zijn uiterste best deed om die steen te ontwijken waaraan hij zich al eens gestoten had!!! De verandering in mijn handtekening is hiermee ook wel verklaard.
Maar nu weer over naar de successen. De gerepareerde dekdelen op de dekhuiswanden van het onderliggende boven-promenadedek gelijmd. Daarna de dekhuiswanden voor dit dek geprepareerd. Hieronder een overzicht, boven de binnenwanden met daarin gemonteerde leds (4,8 mm sterk diffuus) en onder de (meest gedeeltelijke) buitenwanden met gemonteerde deuren en beglazing.
Ook hier zijn weer latjes aan de bovenkant gelijmd om het lijmoppervlak met het bovengelegen zonnedek te vergroten. De meeste buitenwanden moeten nog in vorm gebogen worden, maar dat gaat eenvoudig omdat het allemaal haakse bochten zijn, en de vouwlijnen éénzijdig zijn ingeëtst.
Het uiteindelijke resultaat is hieronder de zien. Eerst even een vooraanzicht:
Hierop is goed te zien dat er aardig wat bedrading is. Rood zijn de voedingsdraden (+) die voor alle groepen doorverbonden zijn, groen zijn de onderlinge verbindingen van leds in een groep (steeds plus aan min). Totaal zijn er:
5 groepen van 6 plafondlampen
1 groep van 6 lantaarnpalen
1 groep van 4 lantaarnpalen en 2 boordlichten
2 groepen van 6 en 3 groepen van 5 binnenlampen
Maar niet letten op het gedeeltelijk zwarte deel op de voorkant van het boven-promenadedek, daar komt nog een verhoogd luik op. Ook maar niet letten op die donkergrijze gebieden aan de binnenkant van de wanden. Dat is 2 componenten lijm, en het lukt me nog steed niet om dat netjes aan te brengen. Ik dacht een oplossing te hebben, maar dat is weer een verhaal dat ik maar voor later reserveer. Straks komt het sloependek erop, en dan ziet niemand er meer iets van!!!
Hieronder een overzicht vanaf de zijkant.
In principe zijn alle ramen en deuren met lichtrand verlicht (met één uitzondering, zie "blunder van de week" hierna). Voor de ondergelegen dekken was dat te verdedigen, want dat zijn allemaal "openbare" ruimten die normaal gesproken altijd verlicht zijn (met de velichting aan ga ik er vanzelfsprekend vanuit dat het buiten donker is). Op het sloependek is alleen het achterdeel openbaar (bovenste verdieping van het Ritz-Carlton) en midscheeps de kinderkamer aan stuurboord, voor de rest bevinden zich op het achterdeel bemanningshutten, en op het voorste deel passagiershutten. Ervan uitgaande dat niet iedereen "thuis" is, en ze zo milieubewust zijn om het licht uit te doen als ze hun hut verlaten kan je er dus vanuit gaan dat in slechts een gedeelte van deze hutten daadwerkelijk aan is. Ik ga maar eens een potje dobbelen om te bepalen wie er thuis zijn en niet op bed liggen, met andere woorden: welke ramen ik ga blinderen.
Hieronder nog wat detail foto's van voor en achterkant.
De onderste bewijst nog maar eens hoe meedogenloos foto's kunnen zijn. Ten eerste is vaag, net rechts van het rode brandslangenkastje, te zien dat er een rand van een deur is ingeëtst, maar de deur ontbreekt!! Ten tweede, de derde deur rechts daarvan hangt behoorlijk scheef in z'n scharnieren. Beide fouten zijn overigens nog wel te corrigeren, maar dit bewijst wel dat het maken van een verslag ook nog erg nuttig kan zijn. Er zijn hier en daar nog wel wat reparaties nodig, maar die stel ik zolang mogelijk uit. Moet geen moeite zijn, volgens mijn vrouw heb ik daarin de hoogste graad van perfectie al lang bereikt...
Tot zover de stand van zaken. Als volgende het zonnedek en het daarondergelegen plafond. Tekeningen zijn er al, maar etsen en afwerken moet nog gebeuren. Dat wordt dus weer veel van het zelfde (geen lantaarnpalen meer gelukkig!!!). Voor het aanbrengen daarvan moeten wel een viertal trappen tussen sloependek en boven-promenadedek aangebracht worden, want daar kan je later niet meer bij. Het zelfde geldt voord de relinghekken rond de trapgaten. Na het bevestigen van het zonnedek volgt een spannende fase, namelijk het aanbrengen van de buitenwanden. Dat kon niet eerder omdat vooraan die wanden zich uitstrekken van het promenadedek tot aan het zonnedek. In principe heb ik ze op tekening, maar ik moet nog eens goed na gaan meten hoeveel afwijkingen er zijn. In langsrichting is alles heel nauwkeurig, zeg maar in de orde van tienden van millimeters, maar in de hoogte heb je dat toch moeilijker in de hand. Daarnaast is met name het gekromde front een complex deel. Dit front staat onder een hoek van 4 graden met de vertikaal, terwijl het de dekken snijdt die een zeeg hebben van rond de 2 graden. Het uitrekenen van de uitslagen van deze fronten was voor deze op dit terrein langzaam vastroestende hersenen best een complex wiskundig/goniometrisch klusje, maar het is uiteindelijk wel gelukt. Maar ik denk dat ik ze toch maar eerst op (dik) papier uitprint en uitknip om zeker te zijn dat het past. Dan wordt het wellicht een soort "trial and error" procedure, waarbij de "trial" mathematisch is bepaald, en de "errors" handmatig worden hersteld. Best wel spannend, want die buitenwanden gaan toch een groot deel van het uiterlijk van het schip bepalen.
Ik heb de blunder van de week al genoemd. Alle tekeningen voor de binnenwanden met openingen voor de 4,8 mm leds heb ik wel drie keer gecontroleerd. Ik was er heilig van overtuigd dat alles in orde was. Tot ik vanochtend de verlichting aanzette om voorgaande foto's te maken. Eerst dacht ik dat er een lamp kapot was (kan niet, dan gaan er 5 of 6 gelijk uit), maar toen ik goed keek zag ik dat er geen lampen waren die kapot konden gaan, ze waren er gewoon niet. En ook de gaten daarvoor niet, ik snap er nog steeds niets van. Vaag staat me bij dat ik oorspronkelijk dacht 29 lampen nodig te hebben, en er zitten er nu maar 27 in. Maar waar het fout is gegaan…
Er zijn 2 mogelijke oplossingen. De eerste is dat de betreffende ramen gewoon niet verlicht zijn. Aan bakboordzijde gaat het om vier hutten vor één 3e en drie 4e machinisten. Die hebben dus òf dienst, òf ze liggen te slapen. Aan stuurboordzijde gaat het om de kinderkamer. Dan zou ik de boot zo laat in de avond kunnen situeren dat de kinderkamer gesloten is. Simpel toch? De tweede oplossing is lastiger, namelijk het toevoegen van 2 lampjes. In principe mogelijk, ik kan dan twee groepen van vijf lampjes uitbreiden naar zes, maar dan moeten ook de voorschakelweerstanden veranderd worden van 450 naar 300 Ohm. De uiteindelijke beslissing is nog niet genomen. Maar, oplossingen of niet, een blunder blijft het!!!
Het is al weer zo'n lang verhaal geworden dat die foto van de week er ook nog wel bij kan. De jury hiervoor is best wel streng, het moet iets met òf de ss Rotterdam, òf met modelbouw in z'n algemeenheid te maken hebben. Na lang beraad zijn we uitgekomen op een opname van het "hart" van het schip: de machinekamers. Als "statisch" modelbouwer heb je daar in eerste instantie geen oog voor, maar voor een in techniek geïnteresseerde is dat natuurlijk ontzettend interessant.
Bovenste foto: Één van de twee aan stuurboord geplaatste turbogeneratoren van Werkspoor
Onderste foto: Twee van de vier condensors die zijn geplaatst onder de turbogeneratoten
Beide foto's overgenomen uit "ss Rotterdam: Een beknopte Scheepsbiografie", auteurs: Arnout en Nico Guns, uitgever Walburg Pers, oorspronkelijk uit collectie Klaas Krijnen.
Ik ben er nog niet toe gekomen, maar de eerstvolgende keer neem ik toch ook de technische rondleiding. Het asbest zal ondertussen wel weg zijn. Overigens zijn dit foto's met een knipoog. Degene voor wie die bedoeld is begrijpt dat wel.
Tot de volgende keer, ik twijfel nog over de mijlpaal daarvoor. Hangt een beetje van de "belevenissen" af.
Groet,
Ad Bakker