Bouwverslag van de Golden Star (Mantua)

[Dave Bekers]

Twee jaar geleden heb ik de Golden Star van Mantua gekocht vlak na het afbouwen van de Union van Constructo. Na de eerste maanden bezig te zijn geweest met de eerste beplankingslaag is de bouw stil komen liggen. De afgelopen twee maanden heb ik de bouw weer opgepakt. Langzaamaan ga ik mijn verslag met foto's nu posten. Op dit forum heb ik weinig van de Golden Star kunnen vinden, behalve een vrij vroeg gestopt verslag en een verslag uit 2008 waarbij de foto's niet verschijnen (althans, bij mij). Op het Engelstalige forum modelshipworld zijn wel diverse verslagen te vinden en daar heb ik veel aan. Desalniettemin leek 't me leuk om hier een eigen verslag te posten.

De doos is vrij bekend, maar voor de volledigheid enkele fotootjes van doos, inhoud en bouwbeschrijving.

 

[Stephan Kertész]

Mooi we schuiven aan bij deze bouw

 

[Dave Bekers]

Wat betreft het zeildoek dat in de doos zat was ik tamelijk teleurgesteld. Op de doos staan zeilen met doek dat lijkt op wat ik ook bij de Union had. Echter, in de doos zit een soort kunststof doek met dikke lijnen erop. Bij het doornemen van de bouwbeschrijving komt de spreekwoordelijke aap uit de mouw. Na de beschrijving staan er een aantal accessoires genoemd waaronder een set zeilen. Op internet blijkt die 45 pond te kosten. Deze set staat dus op het deksel van de doos. Sinds het zeilen maken van de Union vind ik 't echter leuker om ze zelf te gaan maken en heb ik bij Kolderstok doek gekocht. Dat ligt al twee jaar in de kast en zal nog even blijven liggen . Onderstaande foto's laten het zeildoek uit de doos zien (en het doek van Kolderstok), de laatste pagina van de bouwbeschrijving met de Golden Star met deze zeilen, en de zeilen die je als accessoire kan kopen.

 

[Jaques]

Nou Dave ik pak er mijn stoel ff bij en dan ga ik er eens lekker ff voorzitten.
Succes met de bouw,
Gr Koos

 

[Dave Bekers]

Het begin van de bouw is vrij eenvoudig en standaard: de "visgraat" met "spanten", de dekken erop en daarna wat balsa blokken in de boeg en die bijzagen, snijden en schuren. Het aanbrengen van balsa blokken staat niet in de bouwbeschrijving, maar ik zag dit veel op de fora en las 't ook in het boekje van Mastini (Ship Modeling Simplified) (bij de bouw van de Union van Constructo hoefde ik nog niet te beplanken want die heeft een vaste romp).

 

[Dave Bekers]

En je hoor, het eerste kleine probleempje: de opplak stukken van de valse kiel blijken te kort. Ik heb ze in het midden doorgesneden en er een klein stukje restmateriaal tussen gezet. Daarna ook balsa in het achtersteven aangebracht en een twee extra blokjes in het voorsteven.

 

[TIMBERWOLF]

welkom op het forum en bouw ze ,

die foto s uit 2008 zijn weg vanwege een storing rond 2012 op het oude forum

 

[Dave Bekers]

welkom op het forum en bouw ze ,

die foto s uit 2008 zijn weg vanwege een storing rond 2012 op het oude forum

Dank je. Dat wist ik niet. Rond die tijd zijn er ook veel items van modelshipworld verdwenen door storing.
PS: Ik was al lid van het forum, zie mijn bouwverslag van de Union van Constructo uit juni 2019.

 

[janzwart]

Dave, Goed dat je ook een verslag begonnen bent. Behalve je modellen kan je ook die doos met mooie spulletjes meenemen naar Hillegom.
Ik zou wel nog even nadenken of je dat dekpatroon ook op de steven en de kiel wil laten zitten. Dat ziet er raar uit.

 

[JDS73]

Heel veel plezier met de bouw.

 

[Dave Bekers]

Dave, Goed dat je ook een verslag begonnen bent. Behalve je modellen kan je ook die doos met mooie spulletjes meenemen naar Hillegom.
Ik zou wel nog even nadenken of je dat dekpatroon ook op de steven en de kiel wil laten zitten. Dat ziet er raar uit.

Hoi Jan, prima, ik was al van plan wat meer mee te nemen dan alleen de modellen (ook wat kleine tools nu de bouw nog bezig is . Toen ik begon aan dit model en voor 't eerst ging beplanken, heb ik me nog niet de vrijheid gepermitteerd om het dekpatroon te gaan vervangen. Dat was toen een stap te ver. Het beplanken doe ik al wat anders dan in de handleiding staat, want daarin eindigen een aantal planken in het "niets". Ik zal tekst en foto's nog posten. Nu nog vervangen is mogelijk door eroverheen te beplanken, maar eigenlijk zouden de rompplanken moeten doorlopen naar het platte achtersteven. Die planken zouden dan behoorlijk torderen van bijna horizontaal naar vertikaal. Wellicht had ik dan de vorm moeten aanpassen. Wat is jouw idee?

Ik denk dat 't iets wordt voor een volgend model . De 6 a 7 bouwers van de Golden Star op modelshipworld hebben het dekpatroon laten zitten en uiteindelijk ziet 't er niet heel erg uit, zie onder meer de foto's van de Golden Star van Sparrow op modelshipworld.

 

[janzwart]

Je zou eens een verslag van Pietsan kunnen bekijken. Die heeft heel duidelijk met foto's aangegeven hoe hij een rom beplankt. En ja, de planken op de kiel torderen inderdaad van horizontaal naar verticaal.
Dit is trouwens echt iets om op de modelbouwersdag met andere bouwers te bespreken en naar andere modellen te kijken. Dit is iets waar iedeen mee te maken heeft gehad.

 

[Dave Bekers]

Je zou eens een verslag van Pietsan kunnen bekijken. Die heeft heel duidelijk met foto's aangegeven hoe hij een rom beplankt. En ja, de planken op de kiel torderen inderdaad van horizontaal naar verticaal.
Dit is trouwens echt iets om op de modelbouwersdag met andere bouwers te bespreken en naar andere modellen te kijken. Dit is iets waar iedeen mee te maken heeft gehad.

Jan, ik ben 't met je eens, maar kan me niet aan de indruk onttrekken dat er kleinere en grotere verschillen zijn in de dimensionering van diverse modellen. Een collega van mij heeft de Scotland van Corel gebouwd en is na een intermezzo van een vissersschip met motor nu bezig aan de Prins Willem. Daarvan zijn de schotten ontworpen voor een doorlopende beplanking en die lijken iets geleidelijker te lopen dan op de Golden Star waarvan de schotten daar niet voor zijn ontworpen (vanwege het idee van het opzet stuk). Dat denk ik ook te zien als ik standaard werken op het gebied van beplanken lees zoals van Richard Mansir, Dirk De Bakker en Greg Brooker. Aan de schotten aanpassen ben ik niet begonnen bij een eerste keer beplanken. Ter herinnering: Mijn vorige schip had een vaste romp . Alles op zijn tijd .

 

[Dave Bekers]

Toen de eerste keer beplanken moest beginnen, was ik brrrrr wat gespannen en heb me ingelezen op het modelbouwforum en modelshipworld. Dus eerst maar eens een plankenbuiger bij Kolderstok besteld en van een oude PVC buis met twee hoekstukken een goot gemaakt waar ik water in kon zetten om plankjes te weken. Daarnaast heb ik enkele lunchpauzes besteed aan het (herhaaldelijk lezen van de standaardteksten van Frank Mastini (Ship Modeling Simplified, hoofdstuk over beplanken), Richard Mansir (Planking Model Ships), Dirk de Bakker en Greg Brooker (Simple hull planking techniques for beginners) en Peter Smits (Het beplanken van een scheepsromp, voor de beginnende bouwer ...). Al snel bleek dat de handleiding van de Golden Star een wat versimpelde beplanking voorstelt waarin planken niet van boeg tot achtersteven lopen, maar in het "niets" eindigen (op andere planken), zie onderstaande foto.

Na enig wikken en wegen besloot ik voor de eerste beplankingslaag de pragmatische aanpak van Mastini te volgen. Om de paar plankjes het volgende: 1) lengte van de schotten opmeten, de langste delen door plankbreedte 3 mm en de andere delen door de uitkomst daarvan, 2) latjes min of meer taperen op basis van de uitkomsten en hoeveel plankjes bij het buigen beginnen te overlappen aan boeg en achtersteven.

Spijkertjes heb ik alleen gebruikt om latjes tijdelijk vast te zetten op de schotten. Verder heb ik schilderstape gebruikt zoals in de beschrijving van Peter Smits als een van de suggesties staat en af en toe een klem. Uiteindelijk bleek ook dat ik 't zonder plankenbuiger af kon; een minuut of 5 weken in water was genoeg. Maar de buiger komt wellicht nog van pas bij de dikkere balkjes.

Toch een kleine toegift op het niet eindigen in het "niets" .

En een klein inzetstukje

 

[janzwart]

Dave, Het is duidelijk dat dit je eerste beplanking is. Niet rot bedoeld hoor. De latten aan de boeg zijn behoorlijk aan het schotelen zoals dat heet. Dat komt omdat je de latten daar uit hun natuurlijk verloop wringt. Jammer dat je haar al helemaal dicht hebt. Als je eerder met foto's was gekomen had je eerder commentaar gekregen en was er misschien nog wat aan te doen. Als je nu vlak gaat schuren krijg je grote kieren.
Mij lijkt het het beste om alles vlak te plamuren en met de tweede beplankingslaag het anders aan te pakken. Hoe? Dat kan je misschien het beste op 2 okt worden uitgelegd in Hillegom. ALs je daarop kan wachten natuurlijk.

 

[Dave Bekers]

Dave, Het is duidelijk dat dit je eerste beplanking is. Niet rot bedoeld hoor. De latten aan de boeg zijn behoorlijk aan het schotelen zoals dat heet. Dat komt omdat je de latten daar uit hun natuurlijk verloop wringt. Jammer dat je haar al helemaal dicht hebt. Als je eerder met foto's was gekomen had je eerder commentaar gekregen en was er misschien nog wat aan te doen. Als je nu vlak gaat schuren krijg je grote kieren.
Mij lijkt het het beste om alles vlak te plamuren en met de tweede beplankingslaag het anders aan te pakken. Hoe? Dat kan je misschien het beste op 2 okt worden uitgelegd in Hillegom. ALs je daarop kan wachten natuurlijk.

Prima. Dank voor het aanbod. Dit waren echter nog niet alle activiteiten van de afgelopen weken. Ik probeer nu de resterende stappen met foto's te posten tot waar ik daadwerkelijk ben.

 

[Dave Bekers]

De beplanking van de verschansing is een stukje eenvoudiger, al zit er wat spanning bij de overgang naar het bovendek. Daarna de onderkant van het achtersteven. Ik heb daar enkele lagen over elkaar heen gezet, omdat er wat veel ruimte was tussen de onderkant en de opzetstukken op het achtersteven waar het roer komt te zitten. Dat de kieren te groot waren om bij te schuren zoals Jan schrijft, had ik enkele weken geleden ook door. In posten van o.a. Koos (Jaques) en Hans Groenenberg op andere bouwverslagen las ik dat laminaatvuller een optie is voor de kieren. In andere posten las ik dat het volledig insmeren van de romp niet zo wordt gewaardeerd , maar ik had weinig keus zoals Jan ook opmerkt. Naast de boeg waren er ook een aantal deuken verder naar achter en dat wilde ik wat egaler hebben voor ik de tweede laag beplanking zou gaan aanbrengen. In een aantal bouwverslagen van de Golden Star op modelshipworld wordt ook de hele romp ingesmeerd. En de eerder genoemde collega merkte op: niemand geeft om de eerste laag [, als de tweede erop zit] . O ja, schuren in de buitenlucht en met mondkapje (we waren er net vanaf , want een laag laminaatvuller geeft flinke stofwolken.

Tja, ik ben dus al een eindje op weg met de tweede beplankingslaag . De eerste latjes vanaf de onderkant van het dek hoeven niet te worden bijgesneden in hun natuurlijk verloop. En het schotelen voor de volgende latjes lijkt nu minder. Ik heb een aanpassing gedaan. De latten in de buurt van de kiel zouden moeten uitkomen op de opzetstukken van de kiel (ik weet 't, die opzetstukken zijn wat lelijk, maar toch . Na enig zoeken bleek er een redelijk natuurlijke lijn te lopen op zo'n anderhalve cm van de kiel. Het herhaaldelijk opmeten van de schotten (die niet meer zichtbaar zijn) zoals ik eerder beschreef voer ik nu dus uit tot die lijn. Of het schotelen nu minder is vanwege deze aanpassing of vanwege meer houvast op de romp of omdat ik iets beter bijsnij, weet ik niet, maar het lijkt redelijk te gaan. Mijn tempo van beplanken ligt op enkele latjes per week, meer tijd is er simpelweg niet, dus ik verwacht niet dat ik op 2 oktober veel verder zal zijn. Ik zal mijn aandacht verleggen naar het beplanken van de bovenbouw. Daar kan ik weinig onheil aanrichten .

 

[Pingu57]

Je tweede laag lijkt er vrij goed op te liggen Dave, alleen proberen om de kiertjes tussen de planken zo klein mogelijk te houden

 

[Dave Bekers]

Als ik enkele beplankingsregeltjes naast elkaar zet en de maten op de Golden Star neem, dan zie ik een moeilijkheid die voor de ervarenen waarschijnlijk gesneden koek is.
- Planken mogen niet in het "niets" eindigen.
- Niet meer dan een halve plankbreedte taperen/verjongen.
- De lengte van het voorste schot (bij de boeg van de Golden Star) is ongeveer 4.5 cm vanaf het punt waar de latjes naar boven gaan buigen en bijgesneden moeten worden. De lengte van het langste schot (rond het midden van de romp) is vanaf hetzelfde punt 8.1 cm. Dat is gelukkig nog geen ratio 1:2, maar zit er best dicht bij.

Ik vind het lastig om de natuurlijke lijn van de plankjes te verenigen met deze observaties. Op sommige foto's in andere verslagen zie ik wel dat plankjes in het "niets" eindigen (of ik interpreteer in het "niets" verkeerd). Uit de beschrijving van Peter Smits staat hieronder een plaatje met "does and don'ts". Verder een foto uit een ander verslag. Alle tips over dit onderwerp zijn welkom .

 

[Dave Bekers]

Je tweede laag lijkt er vrij goed op te liggen Dave, alleen proberen om de kiertjes tussen de planken zo klein mogelijk te houden

Dank je ! Ik doe mijn best .