Er wordt steeds geschreven over het probleem dat borstelloze motoren moeilijk langzaam kunnen draaien. Op zich klopt dat niet! In principe kunnen ze zelfs nog langzamer draaien dan een borstelmotor. Het probleem is wel dat de regelaar daar geschikt voor moet zijn.
Veruit de meest door "ons" gebruikte borstelloze motoren zijn sensorloos. De reden is dat deze motoren en de benodigde regelaars simpeler te maken zijn. Hierdoor zijn ze goedkoper. Er is ooit iemand geweest die bedacht dat die sensors bij een borstelloze motor helemaal niet nodig waren. Er is steeds één wikkeling die "niet gebruikt" wordt. Door de generator werking wordt er een spanning in die wikkeling opgewekt en die kan je als sensor gebruiken. Die kan gedetecteerd en gebruikt worden om op tijd naar de volgende wikkeling over te schakelen. Dat bleek dus goed te werken. Mede hierdoor zijn de borstelloze motoren stukken goedkoper en makkelijker te gebruiken geworden.
Er kleeft wel één probleem aan het gebruik van die winding als "sensor". Bij lage toeren is de spanning die er in die wikkeling wordt opgewekt door de generator werking zo klein dat hij niet (goed) gedetecteerd kan worden. Vandaar dat vele systemen direct bij iets van 20% of 30% beginnen. Dan weet men zeker dat die "sensorspanning" hoog genoeg is en de regelaar er perfect mee kan werken.
Ga je echter een hallsensor gebruiken die een signaal af geeft als er een magneetpool voorbij komt dan kan je zelfs bij stilstand een signaal krijgen. Door minimaal 2 maar liever 3 sensoren te gebruiken kan je de timing heel precies sturen van zeer laag toerental tot maximaal. Maak je dan ook nog gebruik van een buitenloper dan heb je veel magneetpolen waardoor het toerental lager kan worden. Door de relatief grote diameter van de rotor krijg je ook een behoorlijk hoog koppel.
Dus door een (helaas wel dure) regelaar en motor met sensors te gebruiken kan je ook voor een schip een borstelloze motor gebruiken die je van zeer langzaam tot maximale snelheid kan regelen.
Dat regelaars en motoren erg warm worden als ze lang op lage toeren draaien is ook niet noodzakelijk. Als dat gebeurt komt dat meestal doordat niet de juiste motor voor dat doel is gekozen. Zo zou ik nooit een motor voor een autootje in een (werk) schip zetten. Die motoren zijn gemaakt om met een enorm beginkoppel weg te "spuiten". Ze hebben dus een vrij gering aantal wikkelingen van behoorlijk dik koper waardoor er heel flinke startstromen kunnen gaan lopen. Totaal niet nodig bij een (werk) schip. Je kan dus een motor met een veel lagere Kv gebruiken. Ook een motor met vrij veel wikkelingen. Hierdoor zal het beginkoppel wel duidelijk lager zijn maar dat is voor een schip geen probleem. Als je dan ook nog een motor voor een (feitelijk) hogere spanning gebruikt win je nog meer. Het geeft helemaal niet als je een motor gebruikt die tot 6S LiPo's mag gebruiken "maar" op 3S gebruikt. Natuurlijk haal je dan niet het vermogen dat die motor zou kunnen leveren maar dat heb je meestal niet eens nodig. Het is al een paar keer aangehaald dat je helemaal geen 200Watt in een sleepboot van een meter lang nodig hebt.
Mijn 83cm lange boot voer destijds (eind 70tiger jaren) met slechts 12 tot 18 Watt (6V 2 à 3Amp)! Hij had zelfs voldoende trekkracht om een rubber bootje met twee kinderen erin voort te trekken over de singel.
De originele motor is helaas ter ziele gegaan doordat er water in is gekomen wat ik niet heb gemerkt. De boot heeft toen jaren 8O niet gevaren en toen ik hem weer eens te water wilde laten kwam ik tot de ontdekking dat de motor zo ongeveer weggeroest was. De metalen ring waar de magneten in zaten was compleet doorgeroest waardoor de magneten tegen het anker zaten. Het ijzer van het anker was ook danig aangetast dus was die motor niet meer te redden. Er staan nu een speed 500 motor in maar die is zeer zeker veel te sterk. Als ik vol gas geef trekt hij het achterschip haast onder water.
Als ik er nu een nieuwe motor in zou leggen dan zal het een borstelloze zijn. Waarschijnlijk een "fietsbel" en de kans bestaat dat ik hem ook nog over wikkel met het dubbele aantal wikkelingen. Hierdoor wordt de Kv grofweg gehalveerd en de generatorwerking verdubbelt. Het zou dan mogelijk moeten zijn om dat motortje heel langzaam te laten draaien.
Maar ja dat zijn allemaal ideeën en plannen waar tot nu toe niet zo erg veel van terecht komt.
ntopic:
