Huidbeplanking H7 t/m H11
De volgende 5 huidplanken steken later net onder het berghout uit en zullen vanaf spant 5, 6 en 7, richting de boeg- en hek-kiel aflopend bij elk spant over de breedte verjongd moeten worden. (foto Rijksmuseum)
Om dit nu Theoretisch in beeld te krijgen is het nodig om hiervan een schema te maken die als hulp bij het verjongen, de maat van ieder plank over ieder spant weergeeft.
We beginnen om over ieder spant de strekkende maat te meten tot de kiel, en zetten deze ‘Ware Lengte’ (WL)
in de eerste Kolom in onderstaande tabel. Bij de Kiel boeg en Kiel hek heb ik geen waarde ingevuld deze ga ik bepalen tijdens het verjongen maar zal ergens liggen tussen de 1,5 en 2 mm
In de tweede kolom heb ik berekend hoeveel huidplanken, van 5 mm breed, ik nodig ben om deze afstand te overbruggen. b.v. op spant 6 meet ik een afstand van 98 mm, deel ik dit nu door 5 mm dan zie ik dat ik op spant 6 theoretisch nog 19,6 planken kwijt kan. (groen vlakje)
Omdat ik in mijn voorgaande bijdrage al had aangegeven dat mijn doel was om elke huidplank volledig van Boeg tot Hek te laten lopen kan ik nu berekenen hoe breed de huidgang op ieder spant zou moeten zijn als ik daar dezelfde 19,6 planken kwijt zou moeten kunnen. En dat zie je in de derde kolom hierbij deel ik de WL door 19,6 en dat geeft mij de breedte op ieder spant (b.v. spant 10 met een WL van 84 mm gedeelt door 19,6 = 4,3 mm).Verder zien we ook dat op spant 12 de WL nog maar 45 mm is, en als ik die deel door 19,6 dan heb ik nog maar voor iedere plank 2,3 mm over en dit is al minder dan de helft van de plankbreedte van 5 mm.
Hierdoor werd ik gedwongen om de lijn door te zetten naar de laatste overbrugging van spant 12 naar de kiel en dit was nog 23 mm verder. Met als gevolg dat er hier minder dan 2 mm overbleef op de kiel, ver beneden dan de het gebruikelijke verjonging van maximaal de helft van de plankbreedte.
Nu moeten we niet de vergissing maken dat de 5 huidplanken 7 t/m 11 allemaal identiek zijn en kunnen kopiëren. Iedere plank zal uitgemeten moeten worden voor wat betreft de juiste (lengte)positie waar op de plank de spanten passeert, hoe verder naar beneden hoe langer de plank gaat worden en hiermee schuift de positie van de spanten op de plank op. Even over nadenken dus!! vergelijk het maar met de bochten van een atletiekbaan, de binnenbaan (= plank 7) is veel korter dan de buitenbaan (= plank 11)
Je ziet verder ook dat de plankbreedte op spant 5, 6 en 7 maar 0,1 mm verschilt, deze kun je verwaarlozen want met 1 schuurbeweging heb je die al te pakken dus hou deze op een plankbreedte van 5 mm.
Hoe heb ik dit aangepakt:
In mijn onderstaande uitleg ligt de eerste plank H7 er al !! ik bespreek HB8†S5
1) Trek de spelden en spijkers uit de voorgaande huidplank (H7†S7) druk met een mesje de uitstulpingen die de spelden veroorzaakt hebben terug (niet wegsnijden) contoleer of ieder vlak voor de nieuwe huidgang op de spanten en Balsa vrij zijn van lijmresten en onrechtmatigheden, controleer met een kort latje over 3 spanten of het deelvlak van de vorige huidplank ( in dit geval op spant 7) op 1 lijn ligt. Eventueel in de langs-richting met een grote vierkante vijl corrigeren.
2) Zet de kopse kant van plank HB8†S5 vlak op het kielvlak en “rol” de lat over het Balsa gedeelte totdat deze recht op op spant 2 aanligt en zet een streepje in het midden van het spant. Ga hiermee verder op spant 3, 4 en 5 en zet nog een extra (afkort)streepje, minimaal 20 mm verder dan het midden van spant 5 (†S5) en zaag op dit laatste (afkort)streepje de lat haaks af. Ik moet hier even uitleggen waarom je de de plank minimaal 20 mm verder afkort: het “uitrollen” geeft een globale positie van het spant, in werkelijkheid schuift na het verjongen en vooral bij het buigen de lat een eindje verder op richting de valse kiel, de uiteindelijke lengte van HB8†S5 tussen de kiel en het midden van spant 5 wordt langer !! en waarom ook niet, je haalt gemakkelijk uit de volle lengte van 605 mm gemakkelijk de 2 planken die de gehele huidplank 8 overspant. O ja, heb ik nog niet vermeld; bewaar alle afgekorte stukjes want die ben je nog nodig voor de inkleding van het dek.
3) Noteer bij ieder streepje,onderaan de lat, het bijbehorende spant-nummer en stel je schuifmaat in op de maat die bij spant 2 hoort (3 mm) die je uit je zelfgemaakte “schema” haalt en teken deze maat op de huidplank af bij het streepje van spant 2, doe dit ook voor S3 =3,8 mm; S4=4,6 mm en meet of je daadwerkelijk op S5 ook de 5 mm hebt, zo niet teken deze ook af op op het streepje van S5. Verbind deze streepjes en zet deze door tussen spant 2 en de kiel (het eind van de lat), maar laat in ieder geval tussen de 1,5 en 2 mm staan.
4) Snij nu met je mes net boven deze lijn het plankje door (eigenlijk snij ik niet maar druk het mes erdoor)
5) Schaaf,vijl of schuur voorzichtig tot de lijn, wel steeds blijven meten en vergelijken met je schema. Persoonlijk geef ik de voorkeur aan het schuren (begin met korrel 60) met het schuurblok “op zijn kop” op mijn werkblad. Met mijn linker twee vingers geef ik een lichte druk op de lat en beweeg de lat met mijn rechterhand heen en weer onder mijn twee vingers door en verplaats het schuurvlak steeds 1 spant lijntje verder. Tevens hou ik met mijn rechterhand de lat een klein beetje schuin vanwege de hierboven besproken “buitenbocht”, let hierbij wel op dat het brede vlak met de spant-getallen straks de buitenkant is en dus hoger moet dan de andere kant die tegen de voorgaande huidgang aan komt te liggen.
7) Zet de bewerkte lat minimaal 15 min. in een hoog glas water, spitse kant naar onderen want die krijgt de meeste bocht en wat boven blijft drijven is geen probleem want die blijft nagenoeg vlak.
8) Daarna met de plankbuiger buigen, persoonlijk geef ik hem iets meer dan 90 graden want dan kun je hem beter plaatsen.
9) Dryfit opsluiten, hier komen de Bruna klemmen in beeld, let ook even op hoe ik “de Punt”tegen de valse kiel met een rest-plankje opsluit (niet te hard drukken, alleen opsluiten)
10) Nadat de plank opgedroogd is, want die was nog nat/vochtig van het buigen, boor ik de spijkergaten voor met 0,4 mm, en kort nu pas de plank af op het midden van spant 5 af. Persoonlijk zet ik even een streepje op de Balsa vulstukken tot hoever ik lijm smeren moet. Nu wordt het doel van de Balsa vulsukken ook duidelijk, ik kan de kwetsbare verjonging helemaal in de lijm zetten en dmv. de 3 knop-spelden door de zijkant van de lat heen in de Balsa dwingen zo dicht als mogelijk op het Balsa te hechten.
11) en dan vastlijmen en op 2 mm na, spijkeren, ik gebruik hiervoor nu nog mijn spits-lijmklemmen omdat de overspanning nog niet zo groot is, gebruik hier wel even een tussenliggend beschermplankje. Na huidplank H8†S5 zal dit niet meer gaan (te veel druk) en zul je over moeten gaan naar de Bruna klemmen.
Ik weet dat het hele klusje van het plaatsen van de 5 huidplanken H7 t/m 11 zeker 1 week gaat duren, ik moest er af en toe “even bij weglopen”, maar er is 1 troost dit zijn de moeilijkste 5 huidplanken en hierna komen er nog 14 huidplanken die de bodem gaan vormen en die zijn weer een stuk gemakkelijker.
De volgende 5 huidplanken steken later net onder het berghout uit en zullen vanaf spant 5, 6 en 7, richting de boeg- en hek-kiel aflopend bij elk spant over de breedte verjongd moeten worden. (foto Rijksmuseum)
Om dit nu Theoretisch in beeld te krijgen is het nodig om hiervan een schema te maken die als hulp bij het verjongen, de maat van ieder plank over ieder spant weergeeft.
We beginnen om over ieder spant de strekkende maat te meten tot de kiel, en zetten deze ‘Ware Lengte’ (WL)
in de eerste Kolom in onderstaande tabel. Bij de Kiel boeg en Kiel hek heb ik geen waarde ingevuld deze ga ik bepalen tijdens het verjongen maar zal ergens liggen tussen de 1,5 en 2 mm
In de tweede kolom heb ik berekend hoeveel huidplanken, van 5 mm breed, ik nodig ben om deze afstand te overbruggen. b.v. op spant 6 meet ik een afstand van 98 mm, deel ik dit nu door 5 mm dan zie ik dat ik op spant 6 theoretisch nog 19,6 planken kwijt kan. (groen vlakje)
Omdat ik in mijn voorgaande bijdrage al had aangegeven dat mijn doel was om elke huidplank volledig van Boeg tot Hek te laten lopen kan ik nu berekenen hoe breed de huidgang op ieder spant zou moeten zijn als ik daar dezelfde 19,6 planken kwijt zou moeten kunnen. En dat zie je in de derde kolom hierbij deel ik de WL door 19,6 en dat geeft mij de breedte op ieder spant (b.v. spant 10 met een WL van 84 mm gedeelt door 19,6 = 4,3 mm).Verder zien we ook dat op spant 12 de WL nog maar 45 mm is, en als ik die deel door 19,6 dan heb ik nog maar voor iedere plank 2,3 mm over en dit is al minder dan de helft van de plankbreedte van 5 mm.
Hierdoor werd ik gedwongen om de lijn door te zetten naar de laatste overbrugging van spant 12 naar de kiel en dit was nog 23 mm verder. Met als gevolg dat er hier minder dan 2 mm overbleef op de kiel, ver beneden dan de het gebruikelijke verjonging van maximaal de helft van de plankbreedte.
Nu moeten we niet de vergissing maken dat de 5 huidplanken 7 t/m 11 allemaal identiek zijn en kunnen kopiëren. Iedere plank zal uitgemeten moeten worden voor wat betreft de juiste (lengte)positie waar op de plank de spanten passeert, hoe verder naar beneden hoe langer de plank gaat worden en hiermee schuift de positie van de spanten op de plank op. Even over nadenken dus!! vergelijk het maar met de bochten van een atletiekbaan, de binnenbaan (= plank 7) is veel korter dan de buitenbaan (= plank 11)
Je ziet verder ook dat de plankbreedte op spant 5, 6 en 7 maar 0,1 mm verschilt, deze kun je verwaarlozen want met 1 schuurbeweging heb je die al te pakken dus hou deze op een plankbreedte van 5 mm.
Hoe heb ik dit aangepakt:
In mijn onderstaande uitleg ligt de eerste plank H7 er al !! ik bespreek HB8†S5
1) Trek de spelden en spijkers uit de voorgaande huidplank (H7†S7) druk met een mesje de uitstulpingen die de spelden veroorzaakt hebben terug (niet wegsnijden) contoleer of ieder vlak voor de nieuwe huidgang op de spanten en Balsa vrij zijn van lijmresten en onrechtmatigheden, controleer met een kort latje over 3 spanten of het deelvlak van de vorige huidplank ( in dit geval op spant 7) op 1 lijn ligt. Eventueel in de langs-richting met een grote vierkante vijl corrigeren.
2) Zet de kopse kant van plank HB8†S5 vlak op het kielvlak en “rol” de lat over het Balsa gedeelte totdat deze recht op op spant 2 aanligt en zet een streepje in het midden van het spant. Ga hiermee verder op spant 3, 4 en 5 en zet nog een extra (afkort)streepje, minimaal 20 mm verder dan het midden van spant 5 (†S5) en zaag op dit laatste (afkort)streepje de lat haaks af. Ik moet hier even uitleggen waarom je de de plank minimaal 20 mm verder afkort: het “uitrollen” geeft een globale positie van het spant, in werkelijkheid schuift na het verjongen en vooral bij het buigen de lat een eindje verder op richting de valse kiel, de uiteindelijke lengte van HB8†S5 tussen de kiel en het midden van spant 5 wordt langer !! en waarom ook niet, je haalt gemakkelijk uit de volle lengte van 605 mm gemakkelijk de 2 planken die de gehele huidplank 8 overspant. O ja, heb ik nog niet vermeld; bewaar alle afgekorte stukjes want die ben je nog nodig voor de inkleding van het dek.
3) Noteer bij ieder streepje,onderaan de lat, het bijbehorende spant-nummer en stel je schuifmaat in op de maat die bij spant 2 hoort (3 mm) die je uit je zelfgemaakte “schema” haalt en teken deze maat op de huidplank af bij het streepje van spant 2, doe dit ook voor S3 =3,8 mm; S4=4,6 mm en meet of je daadwerkelijk op S5 ook de 5 mm hebt, zo niet teken deze ook af op op het streepje van S5. Verbind deze streepjes en zet deze door tussen spant 2 en de kiel (het eind van de lat), maar laat in ieder geval tussen de 1,5 en 2 mm staan.
4) Snij nu met je mes net boven deze lijn het plankje door (eigenlijk snij ik niet maar druk het mes erdoor)
5) Schaaf,vijl of schuur voorzichtig tot de lijn, wel steeds blijven meten en vergelijken met je schema. Persoonlijk geef ik de voorkeur aan het schuren (begin met korrel 60) met het schuurblok “op zijn kop” op mijn werkblad. Met mijn linker twee vingers geef ik een lichte druk op de lat en beweeg de lat met mijn rechterhand heen en weer onder mijn twee vingers door en verplaats het schuurvlak steeds 1 spant lijntje verder. Tevens hou ik met mijn rechterhand de lat een klein beetje schuin vanwege de hierboven besproken “buitenbocht”, let hierbij wel op dat het brede vlak met de spant-getallen straks de buitenkant is en dus hoger moet dan de andere kant die tegen de voorgaande huidgang aan komt te liggen.
7) Zet de bewerkte lat minimaal 15 min. in een hoog glas water, spitse kant naar onderen want die krijgt de meeste bocht en wat boven blijft drijven is geen probleem want die blijft nagenoeg vlak.
8) Daarna met de plankbuiger buigen, persoonlijk geef ik hem iets meer dan 90 graden want dan kun je hem beter plaatsen.
9) Dryfit opsluiten, hier komen de Bruna klemmen in beeld, let ook even op hoe ik “de Punt”tegen de valse kiel met een rest-plankje opsluit (niet te hard drukken, alleen opsluiten)
10) Nadat de plank opgedroogd is, want die was nog nat/vochtig van het buigen, boor ik de spijkergaten voor met 0,4 mm, en kort nu pas de plank af op het midden van spant 5 af. Persoonlijk zet ik even een streepje op de Balsa vulstukken tot hoever ik lijm smeren moet. Nu wordt het doel van de Balsa vulsukken ook duidelijk, ik kan de kwetsbare verjonging helemaal in de lijm zetten en dmv. de 3 knop-spelden door de zijkant van de lat heen in de Balsa dwingen zo dicht als mogelijk op het Balsa te hechten.
11) en dan vastlijmen en op 2 mm na, spijkeren, ik gebruik hiervoor nu nog mijn spits-lijmklemmen omdat de overspanning nog niet zo groot is, gebruik hier wel even een tussenliggend beschermplankje. Na huidplank H8†S5 zal dit niet meer gaan (te veel druk) en zul je over moeten gaan naar de Bruna klemmen.
Ik weet dat het hele klusje van het plaatsen van de 5 huidplanken H7 t/m 11 zeker 1 week gaat duren, ik moest er af en toe “even bij weglopen”, maar er is 1 troost dit zijn de moeilijkste 5 huidplanken en hierna komen er nog 14 huidplanken die de bodem gaan vormen en die zijn weer een stuk gemakkelijker.
Laatst bewerkt:
En na een kort telefonisch gesprek waren we er wel uit: niet aansluitend aan huidgang 11 verder gaan, maar gewoonweg beginnen aan de valse kiel, die had tenslotte een lang parallel referentievlak met H11 en deze huidgang aan de valse kiel sloot het meest “stomp” tegen huidgang 11 aan. Zo kwam ik tot de volgende proefopstelling:
