Om een goede soldeerverbinding te maken zijn er een paar belangrijke zaken.
Het eerste is dat het oppervlak goed schoon en vetvrij moet zijn. Veel mensen denken dat een beetje vettigheid geen probleem is want dat "brandt wel weg". Helaas is dat lang niet altijd zo. Het belangrijkste is dat die vettigheid er al lang op kan zitten en dan kan het metaal onder die "vetvlek" aangetast zijn. Dat kan een goede soldering erg moeilijk maken. Heel erg vaak zit er ook een dun oxide laagje op het te solderen oppervlak. Dat kan zo dun zijn dat je het met het blote oog niet ziet. Toch kan dat een goede soldering erg belemmeren.
Een tweede punt is een goede soldeerbout met een voldoende grote warmtecapaciteit. Warmtecapaciteit houdt in dat de bout snel genoeg voldoende warmte in de te solderen onderdelen kan stoppen om het gesmolten soldeer te laten "hechten". De meeste bouten zullen zeker warm genoeg worden om soldeer te kunnen smelten. Loodhoudend soldeer smelt al bij ongeveer 185°C maar die temperastuur is (veel) te laag om te kunnen solderen. Op het moment dat je de punt van je bout op de te solderen onderdelen zet zal er zo veel warmte uit die punt onttrokken worden dat de temperatuur acuut onder dat smeltpunt komt. Voor loodhoudend soldeer wordt dan ook een temperatuur van de soldeerpunt aangehouden van ongeveer 340°C. Voor loodvrij soldeer is dat ongeveer 360°C.
Het vermogen (aantal Watts) is echt niet alles zeggend. Een 10W soldeerboutje zal zeker heet genoeg worden om te kunnen solderen maar het heeft een kleine warmtecapaciteit. Aan de andere kant kan je een 100W bout hebben maar met een kleine punt er in. De warmtecapaciteit van de bout elf is best groot maar helaas is de stift dan de beperkende factor. De combinatie bout/stift zal dus moeten kloppen.
Het soldeertin wat je gebruikt moet ook het juiste soldeer zijn voor de toepassing. Jij wilt een stukje elektronica solderen en daarvoor moet je altijd "harskern" soldeer gebruiken. Probeer echt niets anders want dat zal vrijwel zeker alleen maar problemen geven. Gebruik nooit ,en ik bedoel echt
nooit, soldeer water zoals S39 of soldeervet. Daar zitten vrijwel altijd stoffen in die voor grote problemen zorgen doordat ze corrosie veroorzaken.
Maak het oppervlak dus eerst vetvrij met een beetje alcohol of zo. Gebruik liever geen "agressieve" zaken zoals aceton want dat kan plastic en andere materialen beschadigen. Schuur daarna het oppervlak met een heel fijn schuurpapiertje een beetje op. Gebruik het liefst korrel 600 of nog fijner. Het oppervlak moet niet echt ruw worden alleen het oxide laagje moet er af. Om deze reden moet je ook het hele te solderen oppervlak schuren want als er oxide achter blijft zal daar geen soldeer op hechten.
Zorg dat je bout goed op temperatuur is en als hij temperatuur geregeld is dat die regeling zich gestabiliseerd heeft. Meestal is dat wel het geval als de bout een minuut of 5 aan heeft gestaan.
Maak de stift goed schoon, doe dat op een
vochtige spons, geen klets natte spons! Vertin de stift daarna direct met een klein beetje (harskern) soldeer. Houdt de bout nu op het te solderen punt en voeg een heel klein beetje soldeertin toe. Niet te veel! Houdt de bout op z'n plaats en wacht tot je het soldeer over het oppervlak ziet "vloeien". Voeg eventueel en beetje soldeer toe. Als het soldeertin niet over het te solderen oppervlak wil vloeien neem dan de bout weg en veeg hem weer schoon. Probeer het dan nog eens.
Het vloeimiddel (de harskern) zal na een aantal seconden (~20 sec) "opgebrand" zijn. Als dat het geval is zal het soldeer niet meer willen vloeien en kan je geen goede soldering meer maken. Je kan dan een beetje vloeimiddel toevoegen maar dat hebben de meest van ons niet in huis. Nogmaals S39 en dergelijke vloeimiddelen moet je in de elektronica echt helemaal nooit gebruiken.
Het soldeertin zal pas hechten aan de soldeerlippen van een motor als die zo warm worden dat het gesmolten soldeer gesmolten blijft. Met andere woorden die soldeerlip zal warmer dan 185°C moeten worden. Als dat niet gebeurt zal het tin er niet aan hechten! Als de warmtecapaciteit van de soldeerbout niet groot genoeg is zal hij niet voldoende snel warmte in de soldeerlip kunnen stoppen om hem warm genoeg te krijgen. Alleen als je de bout er heel lang op houdt zou het misschien wel kunnen lukken. Het probleem is dan wel dat je dan de hele motor heet staat te stoken met alle mogelijk gevolgen van dien.
Vloeit het soldeer wel goed uit voeg dan zo veel tin toe tot je vindt dat er voldoende op zit om alle onderdelen goed met elkaar te verbinden. Neem dan de bout weg en beweeg de soldering niet tot je ziet dat het soldeer gestold is. Als je de soldering wel beweegt dan krijg je een slechte soldering. De elektrische verbinding zowel als de mechanische verbinding zal dan slecht zijn.
Zo moet het kunnen lukken om een goede soldering te maken. Succes.
P.S.
Een tijd geleden al heb ik eens een filmpje gezien van een Belgische firma, ik moest er even naar op zoek. Dit is een goed instructie filmpje over solderen van elektronica.
Toch heb ik een paar puntjes van kritiek. Zo soldeert hij eerst de onderdelen en knipt daarna pas de pootjes af. Als ik dat om m'n werk doe krijg ik "straf". Als je dat doet oefen je onnodige mechanische belasting uit op een soldering. Dit kan in het ergste geval zelfs de eilandjes van de print af breken. Dus eerst de pootje lichtjes ombuigen (15° tot 20°), dan afknippen en daarna solderen.
Een twee puntje van kritiek is dat deze man aan het einde van het filmpje de soldeerbout afveegt en daarna in de houder zet. Dat moet je ook niet doen. Je moet de soldeerbout "vuil" in de houder zetten. Als je een volgende soldering gaat doen veeg je de stift eerst schoon en ga dan direct met die schone stift solderen. Dus altijd vlak voor het solderen schoon vegen.