Wisboom stoomgemaal

@ Max, voorlopig is het de bedoeling bij de 2e set schepraderen wel de ringen en een deel van de hoeklijnen met de verbindings spanten te monteren. Hoe het definitief gaat worden hangt af van hoe het er onderweg uitziet.
Groet, Jan W.

 

Zo stom, kan je aangeven dat je het leuk vind.
Ik zou willen kunnen aangeven dat ik het F A N T A S T I E S vind.
Dit moois van jullie schrijft of toont geschiedenis!

 

Grappig, op foto #378 lijkt er een werkje op de muur te zitten maar als je het dan helemaal inkleurt is dat weg??

 

Inderdaad.
Vanuit een bepaalde hoek zie je een “werkje”. Een soort weefpatroon. Volgens mij komt dat doordat dit metselpatroon door de computer eigenlijk te perfect wordt gemaakt.
Bij de nabewerking worden de groeven gevuld en tegelijk wordt her en der wat vulmiddel uitgesmeerd op de stenen…En met de onregelmatige verwering van grotere vlakken met donkere kleuren verdwijnt dan alle regelmatigheid..

 

Ieder van de 4 ketels werd afzonderlijk gestookt. Daarbij werd bij iedere ketel de trek afzonderlijk geregeld met een schuif achter de ketel naar de schoorsteen. In een eerdere post zijn deze trekschuiven al getoond.
Hoe precies de bediening daarvan in ons gemaal is geweest weten we niet en daarvan zijn geen verdere technische details gevonden.
En meer dan een katrol en wat beugels aan de spanten zijn in het bestaande gebouw ook niet meer vinden.
Natuurlijk heeft daar ergens ook een contragewicht gehangen om de last van de zware schuif te compenseren maar we weten dus ook niet waar die hebben gehangen.
Dat dwingt ons om zelf met een plausibele oplossing te komen waarbij we kijken naar oplossingen bij vergelijkbare stoominstallaties.
Vaak hangen zulke contragewichten tegenover de vuuropeningen. Dus achter de stoker. In ons geval tegen de scheidingsmuur tussen de stookruimte en de machinekamer. Daar is ook de meeste vrije ruimte, alleen is dit voor ons geen oplossing omdat een groot deel van deze muur voor onderhoud afneembaar moet blijven….
Daarbij komt dat wij de voorste schuif (- en het contragewicht) bij de opengewerkte muur ook willen laten bewegen. Deze functie kan dan mogelijk ook opgenomen worden in een audio visuele presentatie van de werking van het gemaal.
Dus wij hebben er daarom min of meer (gedwongen) voor gekozen om de contragewichten op te hangen bij de vuuropeningen.

Het vooraanzicht in wording….
De vier contragewichten (optisch samengesteld uit verschillende schijven) tegen het front.
Deze opstelling is overigens niet toevallig want die is afgeleid van de posities van de geleidebeugels aan sommige dakspanten.
Aan de linkerkant, naast de “manometer”, is ruimte gehouden. Daar komt nog een trap die toegang geeft tot de diverse kleppen ed. bovenop de ketels. Dus bovenop het frontje komt dan ook nog een stukje reling.


Aan het plafond hangen katrollen boven de schuiven en boven de contragewichten.
Hier liggen de katrollen bij het frontje (nog los) op de dakspanten. De steunbalken worden bij definitieve plaatsing nog ingekort.


Hier twee ophangingen bij de schuiven


Dan nog een open vraag…..wij staan open voor suggesties….

Voor de verbinding tussen de schuiven en de contragewichten twijfelen we.
Staalkabels zijn nu logisch, maar die werden rond die tijd pas uitgevonden. Dus waren dat kettingen of touw….
De geleidebeugels aan de dakspanten in het gebouw zijn eigenlijk alleen maar ruime U vormige bogen.
Een ketting zou daar toch niet goed in lopen….dat zou dus wijzen op touwen…, maar over de katrollen zouden wel kettingen hebben kunnen lopen…
Ook hebben we wat twijfel of touw een goede keus is voor de ophanging van de schuiven vanwege de mogelijk hoge omgevingstemperatuur achter bij de schuiven. Maar misschien schatten we dit verkeerd in…..maar ik kan nergens iets vinden over de temperatuurbestendigheid van touwsoorten.
Voorlopig denken wij voor onze maquette daarom nu aan een combinatie… bijv. een ketting vanaf de schuiven tot ergens boven het midden van de ketels en daarna touw tot aan het contragewicht….
Zo’n verbinding van ketting en touw geeft ons ook nl. de mogelijkheid om daar een losneembare verbinding van te maken. Zoiets is uiteindelijk toch nodig is om het maquettegebouw te kunnen wegnemen voor onderhoud.

Gr. Jan Blonk

 

Zoals jullie op de foto's van Jan B. al konden zien is het eerste scheprad gereed.
Bij de eerste schoepen maakte ik de onderdelen per schoep maar dat was behoorlijk tijdrovend.
Voor de latere heb ik alle gelijksoortige delen in één keer gemaakt en pas daarna de schoepen samen gebouwd.
Om de schoepen in het rad te klinken was de "micrometer" niet geschikt en daarom heeft een oude waterpomptang ook een carrière switch gekregen. Het rad heeft ook al een veroudering ondergaan.



Groet, Jan W.

 

Over de trekschuif-bediening: ik heb eens gezocht op de termen "historic steam boiler chimney draught control", en kwam een tweetal plaatjes tegen waar de contragewichten duidelijk te zien zijn, en bij de vuurdeuren hangen. In beide gevallen is de ketting of staaldraad met een katrol afgesteund op het ketelfront.
Opvallend is ook dat in beide gevallen er geen voorziening lijkt te zijn om de stand te veranderen, misschien werd het contragewicht simpelweg opgetild of naar beneden getrokken?

Bij één plaatje is duidelijk een ketting te zien, bij het andere is het niet duidelijk.

(ik heb mijn tekst aangepast, ik zie dat jullie langsbalken gebruiken om de horizontale krachten op te nemen)

 

Max-z.
Dank je voor je snelle reactie..
Wat je aangeeft ligt eigenlijk helemaal in lijn met onze bedachte oplossing.
Wij tonen in het model dat het contragewicht kan schuiven over een opstaande pen. Onderaan bij de bevestiging van de geleide pen aan het front zit een klein, naar beneden afbuigend, haakje.
In onze opzet is het contragewicht iets lichter dan de schuif. Het contragewicht wil dan altijd naar boven en daarom komt er onderaan een stukje touw. Dan kan het contragewicht /schuif in iedere positie vastgezet worden. Deze oplossing is overgenomen van voorbeelden van andere stoominstallaties.
Die langsbalken waaraan de katrollen hangen zijn in het echte gebouw nog deels aanwezig. Daarom hebben we deze ook zo overgenomen.

 

Trekschuiven

Ik heb een foto van schuiven maar alles is al mooi gelukt lees ik.
Gewoon zo verder.
Mooi werk..

Veel modelbouwplezier,
Willum

 

Willum, alle foto’s zijn welkom. Kan alleen maar helpen.

Van de schuiven in dit gemaal hebben we geen historische informatie kunnen vinden. De posities van de rookdoorgangen zijn wel van de tekening afgeleid en daar hebben we verder onze eigen invulling aan gegeven.
Hier een foto daarvan tijdens de ruwbouw.
Het systeem van de voorste schuif (hangt hier aan een haakje) wordt beweegbaar gemaakt.
Wordt dan bediend middels een drukstang onderaan de schuif en vanaf onder de vloer de schuif omhoog drukt. Met een touw tussen de schuif en het contragewicht is het de bedoeling dat dan ook het contragewicht vooraan bij de vuurdeur zal zakken….


gr. Jan B

 

Rookschuiven

Ik heb al veel schuiven gezien.
Steeds was er een grote schoorsteen voor de afvoer van de walm.
Ik heb de schuiven gezien aan de schoorsteen bij steenovens.
Bij ringovens heb je in de ring van de oven ook schuiven hangen om zo steeds een sectie te kunnen stoken.
25 jaar geleden heb ik daar meerdere foto's van gemaakt omdat de gelegenheid en het tijdstip het toeliet.
Normaal zie je de schuiven niet.
De schuiven zijn dikke stalen platen die liever naar onderen zakken dan dat ze boven hangen.
De schuiven/stalen platen hangen in een U-profiel zoals bij jullie.
Aan de plaat/schuif zit een stalen staaf met daar weer een ketting aan of direct de dikke ketting.


Foto w.p. 4-2022

Ik was vandaag in Steyl op bezoek en heb een mooie rondleiding gekregen door het ketelhuis en de stoomhal.
De machinist ter plekke had op stoom gevaren en wist wel wat te vertellen.
De rookgasschuiven waren omkast maar alles was mooi te zien.
De rookkanalen waren ook daar niet te zien in de kelder.
Helemaal ingebed in het zand van de vloer.
Zoals ik dit vaker ook bij steenovens gezien heb.
Luchtdicht, lekvrij, warmte isolatie dit moet meehelpen aan een goed trek.
In Steyl waren de schuiven om bij het gebruik van ketel een of ketel twee er een dicht te zetten.
Van de twee gelijke ketels was er een een jaar in gebruik de tweede het volgende jaar.
Verder was de schuif ook een onderdeel van de beveiliging van het stoomgebeuren.
Ging er met de ketel die in werking was iets fout dan schakelde allerlei zaken af en uit en de schuif viel dan dicht.
Resultaat de ketel (stikt en) gaat uit. Rechts op de omkasting zie je een eindschakelaar zitten, deel van de veiligheid.

Tekst en uitleg en foto's van de stoom machines zal ik hier weg laten.

Leuk om weer eens te zien.
Super rondleiding, bedankt.
Veel modelbouwplezier,
Willum

 

In de opengewerkte maquette gaan we de voorste ketel laten zien. en voorzover dat kan, ook het stoken van het vuur en de route van de hete gassen langs de onderste twee waterketels en de bovenste stoomketel.
Daarbij hoort natuurlijk een kolenvuurtje op het vuurrooster .

 

We gaan nu de fase in van het afwerken van het gebouw.
We hebben alle ramen en kozijnen binnen.
In de werkvolgorde gaan we deze nu pas in de muren en daarbij worden de voorzetwandjes met de stenenpatronen op elkaar pasgemaakt. Dan de binnenwanden en steentjespatronen in kleur zetten en daarna kunnen we de voorzetwanden van de dichte muren definieer gaan vastmaken.
De voorzetwand aan de opengewerkte muur aan de noordzijde gaat als laatste en kan er pas op als de dakspanten zijn geplaatst. Dat heeft te maken met het wegwerken van de draden voor de verlichting.
En nu kunnen we alle overige binnenwanden in kleur zetten. En ook de steentjespatronen voor de buitenmuren afgewerken.

Maar voordat we de muur aan de westkant plaatsen moet de voet van de schoorsteen gereed zijn.
Ook daar komt het steentjespatroon tegen, maar daarin zitten ook aansluitingen voor de loopbruggen van de kroosvangers. Zulke kroosvangers zijn de “filters” die de schepraderen beschermen tegen drijvend vuil en daarom een belangrijk onderdeel.
Bij ons gemaal zijn dat rijen van tientallen rongen van rondijzer die bevestigd zijn aan een houten loopbrug. Op de oude tekening staat gelukkig een doorsnede tekening waarmee we iets verder konden..
Er komt een brug aan de noordkant en een brug aan de zuidkant.
Aan de noordkant staat loopbrug haaks op de hartlijn van het gebouw, maar aan de zuidkant loopt die onder een hoek.

Daarom eerst maar een stukje brug gemaakt om daarmee de aansluitingen pas te maken om de voet van de schoorsteen af te kunnen werken. Maar bijv. ook om te bepalen hoever de ondersteunende poten uit elkaar gaan komen, want dat staat nergens op de tekeningen….…
De rij met de rongen komt hier aan de voorkant. Daarvoor willen we een stukje hoekprofiel gaan gebruiken waarin we alle gaatjes boren om iedere rong vast te kunnen solderen.
Voor het buigen van de vele rongen moeten we dan een buigmalletje maken.


Gr. Jan B.

 

Een kleine aanvulling op de vorige post …De mockup, nu met (in spiegelbeeld) de aansluiting voor de tweede brug Hierbij voor de gelegenheid ook een paar kammen eraan gezet. De functie van het stukje messingprofiel is nu duidelijk. Eerst gedacht om daar een hoekprofiel voor te gebruiken, maar met U profiel, dat mooi om de 2mm dikke plankjes past, is het beter. En met een 1,5 mm centerboor boren we daarin de gaatjes voor de kammen.

En dan komt de brug op deze pootjes op de basisplaat van de maquette te staan.
In die grondplaat frezen we dan nog een sleufje waarin een messing strip valt. Ook daarin zitten dan alle 1,5 mm gaatjes waarmee we de kammen allemaal in positie vast kunnen zetten.

Uiteindelijk gaan we het wateroppervlak creëren met een 3 mm dikke epoxy laag. Dan staan de pootjes en de kroosvanger netjes en stevig in het “water”.



Gr. Jan B

 

Ik kan niet kiezen welk woord ik zal gebruiken om aan te geven hoe mooi ik ook dit vind

 

Vandaag het stukje loopbrug gepast bij de maquette. Conclusie ….bijna goed….
We gaan de planken nl. een paar mm smaller maken omdat we dat beter vinden passen. En we nemen iets breder messing profiel voor de constructie van de kammen.
Nu hebben we ook al de lengtes van de loopbruggen en de verdeling van de pootjes bepaald. Deze bruggen zijn best veel tijdrovend werk en als al het materiaal gezaagd is wordt het vulwerk…….
Hier de aansluiting tegen de noordkant. Met staat de brug haaks op de hartlijn van het gebouw.

En zo komt de aansluiting op de zuidkant.
Deze loopbrug overbrugt een bredere waterloop en is daarom langer dan die op de noordkant. Bovendien staat deze onder een hoek van bijna 30 graden.

Een dezer dagen krijgen we nog de voorzet steentjespatronen binnen voor de basis.
Bovenop en langs de rand werken we af met “cementlook” zoals ook hoger op de schoorsteen.
Tussen de schoorsteen en de wand van het gebouw is nu nog een open ruimte. Hier komt nog een tussendeel (waarvan de wanden wel zijn afgetekend). De hoogte daarvan is tot aan het groene stukje plakband.
Ook hier komt het steentjespatroon tegen, en ook hier maken we bovenop de “cementlook”.
Dit deel is de verbinding tussen de rookkast achter de ketels en de onderkant van de schoorsteenpijp.
Op onze maquette komt dit deel vast aan onze schoorsteen maar blijft het los van het gebouw. Door deze constructie te gebruiken kunnen we de kwetsbare hoge schoorsteen en loopbruggen stevig vast zetten op de grondplaat.

Gr.Jan B

 

Wel onhandig om OP de loopbruggen te komen, maar ik weet vast teweinig.

 

Maarten, dat gebeurde vanaf de andere kant…..vanaf de wallenkant. Daar moest toch ook het vuil dat voor en tussen de roosters lag naar toe…..De voet van de schoorsteen was eigenlijk alleen een vast montage punt….

 

helder

 

Gestart met de langste loopbrug/kroosvanger.
Dit is vulwerk, dus vast hiermee begonnen in afwachting van de muurplaten voor de schoorsteenbasis en de verbinding tussen ketelhuis en de schoorsteen.

Kost weer heel wat uurtjes en veel zaagwerk, maar er zit schot in.
De eerste 65 plankjes liggen erop en ik ben over de helft…De totale lengte van deze brug wordt 75 cm.
Nu eerst weer wat planken zagen…..
Het proefmodelletje ligt erbij en je kunt goed zien dat de plankjes nu wat smaller zijn gemaakt.
De lange liggers zijn samengesteld, en met dubbelingen aan de binnenkant aan elkaar verbonden en eigenlijk onzichtbaar. (Maar zulke lange balken waren er tenslotte vroeger toch ook niet).


gr. Jan B.