Roel van Essen
Forum veteraan
"Omdat de kansen zo klein zijn op nucleaire rampen, tsunami's, maar ook op financiële instabiliteit, terroristische aanslagen en het ineenstorten van huizenprijzen, lijkt de verwachte waarde van de mogelijke ramp goed te behappen, hoe groot de impact ook is.
Mijn idee is dat we ons hierdoor enigzins laten misleiden. Het aantal mogelijke gebeurtenissen waarvoor geldt "kleine kans keer grote impact" is de afgelopen vijftig jaar nogal toegenomen. En naarmate er meer van dit soort kansjes zijn op gebeurtenissen die zich "eens in de honderd of duizend jaar" zullen voordoen, zal het aantal ernstige gebeurtenissen dat in een gegeven tijdvak daadwerkelijk plaatsheeft óók toenemen. Dit combineert slecht met de afnemende bereidheid onder de bevolking om risico's te lopen." (Volkskrant)
Bart, dit is een sommetje waar ik in mijn dagelijks werk als Veiligheidskundige regelmatig mee te maken heb.
Regelmatig zie ik risico's waarvan ik denk: "Gaan we dit willen? Is dit goed voor de organisatie? Als het misgaat, wat zijn de gevolgen?" Enz enz enz.
Kortom, het sommetje: Risico = Kans x Effect x Blootstellingstijd.
Vervolgens ga je een risico-analyse maken en blijken de gevolgen als het mis gaat vrij groot te zijn. Dat leg dan je voor aan de verantwoordelijk leidinggevende.
Die, op zijn beurt, kan ook rekenen en maakt het volgende sommetje:
Risico = Kans. Punt.
Kortom: die staart zich blind op de KANS dat een ongeval geschiedt.
En soms zegt zo'n leidinggevende: Oké, die kans accepteer ik; dank voor de risico-analyse, maar ik doe er niets mee.
Zijn risico-analyse is duidelijk een andere dan die van mij: hij kijkt alleen maar naar de factoren die zouden kunnen leiden tot een ongeval, inclusief kostenplaatje. En dat laatste telt zwaar mee.
In vele gevallen leiden "tig" factoren tot een ramp. Kijk naar de vliegramp op Tenerife: meer dan 12 factoren die in min of meerdere mate hebben bijgedragen tot de grootste vliegramp uit de geschiedenis. Een maritiem voorbeeld: de ramp met Herald of Free Enterprise. Meer dan 15 factoren die uiteindelijk samenkomen in de havenmond van Zeebrugge.
Als je die kansen gaat berekenen, kom je uiteindelijk op een totale kans op zo'n ongeval van 1:2.500.000. (Ruwe schatting) Tóch zijn beide ongevallen gebeurd, met vele doden tot gevolg.
Helaas heeft geen enkele veiligheidskundige een glazen bol...
Het zou het werk een stuk makkelijker maken.