Bouwverslag 2x2 Funtana van Flugwerft Brendel

[HugoW]

Aangezien ik een goed bod kreeg op mijn andere 2 meter Funtana project, en ik daar nog veel voor aan moest schaffen, heb ik besloten die deal te maken en het geld direct weer uit te geven voor een kit van een 2x2 Funtana. Na lang wikken en wegen is het de Flugweft Brendel kit van de Funtana V3 geworden. OK, de kwaliteit is niet die van EMHW en er missen zaken als het landingsgestel en diverse kleindelen (die zit er bij EMHW wel bij), maar met wat werk is de kit tot een goed resultaat te brengen en zaken als landingsgestel en kleindelen heb ik nog wel op de plank, of komen t.z.t. uit China.

Overigens lees ik op Duitse fora veel negatiefs over Brendel kits, maar dat zijn vaak oudere posts. En de heer Brendel is weinig commercieel; de V3 kit biedt de mogelijkheid om de vleugel op 2 verschillende plekken te monteren, dus ongeacht je aandrijving is een goed zwaartepunt dus makkelijk te bewerkstelligen. Daarnaast kan je de romp met 2 verschillende rughoogtes bouwen, voor beide zit het materiaal erbij. Vind ik beide positief. Het freeswerk is geen lasersnijmagie, maar een stuk netter dan de vleugelkit die ik eerder bij hem kocht. Hij gaat vooruit. Wel is zijn freesbank kennelijk nog erg klein, gezien de opgedeelde lange planken.

Dus, kit besteld. Er staat 'sofort lieferbar' op z'n site, maar dat is niet zo. Ik heb 2 weken op verzending moeten wachten, en toen nog een week omdat DPD de kerstdrukte niet aan kon. Jammer. Dus eigenlijk eergisteren pas begonnen. Wat fotootjes:

De inhoud van de doos, redelijk netjes verzorgd:

Rompfreesdelen zijn los, de vleugel en staartdelen nog in de planken:

Rompdelen en dekseldelen droog samengesteld, veel wasknijpers:

Ik denk dat ik Jochen eens moet mailen over een cockpitkap die ook op de hoge romprug past...

Eerste (afneembare) stabilo met hoogteroer ruwbouw:

En meteen maar een vraag; ik wil deze eigenlijk pull-pull gaan aansturen, maar het scharnierpunt ligt niet in het midden zoals jullie zien, dus dat betekent een korte arm onderop, en een langere bovenop het hoogteroer. En door de grote uitslagen moeten dat hele hoge roerhoorntjes worden, vooral de bovenste, om dat anders de draden het stabilo raken. Wie weet er een slimme oplossing? Ik zit er stiekem aan te denken de dikke balsa platen weer los te snijden en er ander balsa op te lijmen, zodat ik een scharnierpunt in het midden kan schuren. Maar, andere oplossingen zijn uiteraard welkom.

De romp is inmiddels verlijmd, ik ben redelijk tevreden over de afwerkingsgraad van de delen en de pasvorm is goed. Overigens is de bouwhandleiding er niet echt, je moet echt gewoon maar wat proberen. Jochen geeft wel deze link als referentie, reuze leuk... Lang leve Google Translate. Nou is het geen rocket science, maar een paar woorden aanwijzing was leuk geweest.

Tot zo ver, hopelijk binnenkort weer verder.

Hugo

 

[HugoW]

Idee over de pull-pull aansturing; ze hoeven uiteraard niet gelijke lengte te zijn, de aansturing bovenop en onderop. Als de armen op de servo maar met de armen op de roeren matchen. Dus FF schetsen, dit idee:

Sorry voor de slecht autocad export. Geen idee hoe ik dat mooier kan krijgen. Ik hoop dat het idee duidelijk is, en jullie commentaar / andere ideeën blijven welkom.

Hugo

 

[EL_Loco]

Idee over de pull-pull aansturing; ze hoeven uiteraard niet gelijke lengte te zijn, de aansturing bovenop en onderop. Als de armen op de servo maar met de armen op de roeren matchen. Dus FF schetsen, dit idee:
Hou er wel rekening mee dat je meer kracht overbrengt met de beweging naar beneden dan naar boven.

Sorry voor de slecht autocad export. Geen idee hoe ik dat mooier kan krijgen. Ik hoop dat het idee duidelijk is, en jullie commentaar / andere ideeën blijven welkom.

Hugo

Volgens jou methode is het wel spelingsvrij maar heb je verschillende krachten bij naar boven of naar beneden. (hefboomwerking)

 

[plotterwelt]

Krachten blijven gelijk omdat de kracht afneemt bij langere servohevel.

Maar waarom pull-pull op een Funtana , zie de zin hierin niet helemaal.
Je moet heel precies gaat werken zonder speling op neutral anders heb je flutter straks op hoogte.

Mvg Johan

 

[EL_Loco]

Krachten blijven gelijk omdat de kracht afneemt bij langere servohevel.

Maar waarom pull-pull op een Funtana , zie de zin hierin niet helemaal.
Je moet heel precies gaat werken zonder speling op neutral anders heb je flutter straks op hoogte.

Mvg Johan

Ik zat me dus net in bad te bedenken dat ik onzin verkondigd heb.
Inderdaad, omdat beide hefbomen zowel op de servo, als op het roer gelijk zijn het maakt het netto geen verschil

 

[HugoW]

@ plotterwelt; dank voor je input. Ik heb 2 redenen voor de pull-pull sturing:
1) Ik wil geen gewicht in de staart. Mijn elektro aandrijving weegt ongeveer hetzelfde als een complete ZG-26 set-up, maar die hangt in zijn geheel (behalve de reso) helemaal voorop het toestel. Mijn electromotor weegt relatief weinig, de echte massa zijn de 2 accu's en die liggen in de romp, niet helemaal voor in de neus. Ergo, de staart moet lekker licht worden.
2) Ik vind het erg 'technisch' staan. En het oog wil ook wat. OK, geen goede reden, maar het is wel zo. Daarnaast zijn het lekker weinig overbrengingen, en goed uitgevoerd is het spelingsvrij. Ik heb mooie Sullivan setjes gekocht met spanners (linkse en rechtse draad) dus met een beetje netjes werken moet de boel constant onder een kleine spanning kunnen staan, vandaar spelingsvrij.
Ik heb ook nog over een 'bell-crank' gedacht (zoiets), maar dat zijn weer veel meer overbrengingen, met elk hun beetje speling.

Vanmorgen wat verder met de romp, de rug. Hier klopt geen jota van, helaas. Hier zie je de tekening, die overigens van een eerdere versie is en niet op schaal. Het gaat om spanten 4.1 en 4.2, en de liggende spant d eronder:

Hier zie je spanten 4.1 en 4.2 samengeklemd, met op de achtergond spant d waarvan de lijm nog aan het drogen is:

Spant 4.1 moet dus door spant d heen, en daar is geen uitsparing voor. Dat wordt dus zagen.

Maar voordat ik dat deed viel me wat anders op. De overige rugspanten zijn (bijna) elliptisch, terwijl spanten 4.x een halve cirkel zijn met rechte uiteinden. Dat kan nooit passen. Even droog gemonteerd blijkt dat ook:

Dus maak ik zelf maar nieuwe spanten. Eerst een plaatje van de juiste buitenmaten en met afgeschuinde boven- en onderkant:

En dan met een recht latje het profiel van de andere spanten doortrekken naar de nieuwe:

En dan maar oplijmen. De eerste spant die ik nu gemaakt heb is van de cockpit, de tweede die op de romp komt maak ik later pas, als de lijm van deze droog is.

Jammer, dit gedoe, de rest van de kit past netjes. Ik heb er ook nog even aan gedacht de andere rugspanten te verwijderen en een schuimrug te maken, maar dit leek me een snellere oplossing. Ik heb er meteen voor gekozen de cockpitspant dicht te laten, de andere wordt wel open. Ik vind een dichte bij de cockpit mooier.

Hugo

 

[Mieske]

ik snap niet waarom jullie zo moelijk doen neem gewoon een 9 killo servo op elk roer (hoogte) en stuur het aan met van die(M3) kogelkoppelingen en een koolstof staaf , dat met die kabels zie je op grotere kisten ook niet

En je (Frankenstein)funtana vordert snel romp en moter zijn al ver af
het was wel een bende, romp krom maar al op gelost .
Als ik toen meer tijd had genomen en meer tijd had ,had ik hem niet mee genomen ,maar dit is mijn eigen schuld ,maak er nu wat moois van ,De funtana van johan is af die is echt mooi en vliegt als een droom ,wat een lekker vliegtuig is het .

 

[plotterwelt]

Pull-pull op hoogte krijg je nooit goed op 2 hoogte roeren gelijk.

Op mijn Hacker Funtana (elektro toen ik hem kocht) zaten gewoon 2 servo,s in het stabilo. (was afneembaar)
Zijroer was Pull-pull wat ik zelf nooit zo hat gedaan , heb 2 keer een los zijroer gehat doordat de spanningen door temperatuur verschil te hoog waren .

Op een WW1 kist is het technisch leuk maar op een 3D kist ga je een risiko in.

Mvg Johan

 

[Christiaan Vis]

Idee over de pull-pull aansturing; ze hoeven uiteraard niet gelijke lengte te zijn, de aansturing bovenop en onderop. Als de armen op de servo maar met de armen op de roeren matchen. Dus FF schetsen, dit idee:

Sorry voor de slecht autocad export. Geen idee hoe ik dat mooier kan krijgen. Ik hoop dat het idee duidelijk is, en jullie commentaar / andere ideeën blijven welkom.

Hugo

Dit geeft duidelijk wel verschil in krachten. De onderste trekkende arm is langer dan de bovenste -op de servo- dat betekend dat als het roer omhoog moet bewegen, de servo zwaarder belast wordt (=hoger moment) dan bij een neergaande beweging. Dit volgt vanuit M=r*F.

Ik zou het dus zo niet doen. Je kunt wel pull-pull toepassen als beide trekpunten op de zelfde afstand van het draaipunt (=r, straal) liggen. Dit geldt zowel voor de armen op de servo als op het roer. Dat dit er dan niet symetrisch uitziet omdat het scharnierpunt niet in het midden van de achterlijst ligt doet er niet toe.

 

[JVDO]

@Plotterwelt: Gernot bruckmann gebruikt het wel op zijn F6A kist (sebart sukhoi)... Benoit D. dan weer op een 2.2m Yak 54...

 

[plotterwelt]

Dit geeft duidelijk wel verschil in krachten. De onderste trekkende arm is langer dan de bovenste -op de servo- dat betekend dat als het roer omhoog moet bewegen, de servo zwaarder belast wordt (=hoger moment) dan bij een neergaande beweging. Dit volgt vanuit M=r*F.

Ik zie geen verschil in kracht.

Zolang de lengte aan servo en aan roer vanuit het scharnierpunt gelijk is kan er geen verschil zijn .

Moment = kracht x arm

JVDO@ :ausnahmen bestätigen der regel.

Mvg Johan

 

[HugoW]

Even uitgaande van de aanname dat de krachten benodigd om het hoogteroer te bewegen naar boven en naar beneden gelijk zijn (dat zijn ze niet bij dit soort constructie, maar even als aanname), is het moment op de servo bij opgaande en neergaande slag gelijk. De krachten in de draden zijn wel verschillend, maar van roer naar kabel deel je de kracht door de arm, en van kabel naar de servo vermenigvuldig je weer met dezelfde arm. Dus dat is het probleem niet.

'Bij alle andere Funtana's is het ook zo' is voor mij niet zo'n reden. Hij wordt ook niet geel met rode blokjes decor en blauw 'Funtana' erop. Dit wordt mijne, en als het technisch niet verkeerd is, waarom niet. Ik heb tot nu toe geen steekhoudende antwoorden daarop, anders dan de opmerking van Plotterwelt over (ont-)spanning door temperatuursverschillen. Daar moet je bij ieder pull-pull systeem op letten.

Ik snap de opmerking van Plotterwelt over 'gelijk krijgen' van de hoogteroeren niet. Of ga je er vanuit dat ik ze samen op 1 servo zou zetten? Het idee is 3 servo's op een rijtje, 1 voor elk hoogteroer en 1 voor de richting in het midden.

Overigens staan er op Flying Giants legio voorbeelden, dus 'Ausnahmen' vind ik het niet. Maar jullie mening wordt gewaardeerd, en als iemand een betere oplossing weet die toch de servo's voorin laat, dan hoor ik die graag. En nee, blauwe Sullivans vind ik niet geschikt voor dit toestel.

Hugo

 

[HugoW]

Mocht ik de servo's toch in de stabilo willen plaatsen, dan heb ik een ruimte van slechts 18mm hoog, 40mm lang (in lengterichting vliegtuig) en 80mm breed. Even uitgaande van de opgave op de EMHW site, moet daar dan een 4,5kg of meer servo in. Eens zoeken, en denken over de constructie.

Hugo

 

[plotterwelt]

Een Hitec 225 heeft 5kg op 6 V
En die past er wel in.

In de EMHW zaten geloof ik 645 in die ik klaar gemaakt hat .

Mvg Johan

 

[Christiaan Vis]

laatste poging, vul even de formule in.

Stel, er komt een kracht (F) van 5N op het roer te staan, zowel in maximaal opgaande als neergaande stand. Stelling 2, de lengte (r) van de arm aan de bovenzijde is van het roer = lengte arm bovenzijde servo = 0,01m. Stelling 3, lengte arm aan onderzijde roer = lengte arm bovenzijde servo = 0,02m

Dan volgt in de situatie dat het roer in de bovenste stand staat een moment van 5*0,01=0,05Nm en in de situatie dat het roer in de onderste stand staat een moment van 5*0,02=0,1 Nm. Let op, het is pull-pulll; er kan niet op een draadje worden geduwd.

Dus: de lengtes van de armen verschillen waarmee het uiteindelijke moment op de servo bij inderdaad gelijk blijvende kracht (!), verschilt.

kracht is niet het zelfde als moment!

De vraag is dus of je een asymetrisch moment op je servo wilt hebben.

 

[HugoW]

Sorry, Chris, maar daar ga ik toch even tegenin. Je theorie begint verkeerd. Het roer ondervindt een kracht, maar die manifesteert zich als moment t.o.v. het scharnierpunt van het roer.

Er grijpt een kracht aan op het roer. Zeg 5N. Die grijpt aan op, even voor het gemak, het midden van het roer. De arm naar van dat aangrijpingspunt naar het scharnier is, neem eens wat, 0,03m. Er wordt dus een moment gecreëerd van 0,15Nm. Mooi.
Dat moment vertaalt zich door het bovenste roerhoorntje van 0,01m in een kracht van 15N op het pull-kabeltje. Deze trekt dus met 15N aan het 0,01m lange servo armpje, en de servo ondervindt dus een moment van 0,15Nm.
Datzelfde moment vertaalt zich door het onderste roerhoorntje van 0,02m in een kracht van 30N op het pull-kabeltje. Deze trekt dus met 30N aan het 0,02m lange servo armpje, en de servo ondervindt dus een gelijk moment van 0,15Nm.
En even snel gezegd, als het moment op het roer anders zou zijn dan het moment op de servo, even los van wrijvingsverliezen, ongeacht de constructie, dan met je energie aan het creëren of vernietigen, iets wat natuurkundig lastig te verklaren is.

Overigens ben ik aan het kijken of ik een Dymond D300MG in het stabilo kwijt kan. Is een deksel van 1,5mm triplex stevig genoeg om die servo aan te lijmen, en om met 4 parkers aan het stabilo geschroefd te worden? De bekleding van het stabilo is van 1,5mm balsa en het punt waar de servo past is redelijk vlak.

Hugo

 

[Alexzzz]

Hitec 5245MG wordt veel gebruikt in 2 meter Funtana's, op hoogte dan....

 

[Christiaan Vis]

idd je hebt gelijk, ik was het moment in het scharnier vergeten; de kracht in het touwtje verschilt dus.

 

[HugoW]

De 5245's zijn 19mm dik, die kan ik nooit kwijt zonder grote aanpassingen. Ik heb inmiddels de Dymonds besteld. Ik heb er daar al 8 van in gebruik, tot nu toe naar volle tevredenheid. Het pull-pull idee is nog niet uit mijn hoofd, maar met deze servo's is het alternatief in ieder geval redelijk te doen. Deze servo's wegen 28 gram elk, i.p.v. 50 gram voor een gewone servo.

@Christiaan Vis; maakt niet uit. Ik kon er eerst ook niet de vinger op leggen. Je redenatie leek goed, maar voelde onlogisch. Ik heb even moeten puzzelen voordat ik het zelf weer helder had...

Overigens, ik vond dit draadje nog:emhw-funtana-pro-bouwverslag. Hierin zit het pull-pull systeem op het richtingsroer. Hoe bevalt dat?

... en stuur het aan met van die(M3) kogelkoppelingen en een koolstof staaf ...

Koolstof staaf? Met schroefdraad? Of botweg ingelijmd, zonder verstelmogelijkheid?

Hugo

 

[Christiaan Vis]

De funtana is niet meer. En pull-pull werkte prima. daar lag het niet aan. Later ben ik wel overgestapt op push-pull omdat ik meer gewicht achterin nodig had.

Mijn ervaring is dat je prima pull-pull kunt gebruiken. Het argument dat pull-pull meer speling vrij is dan push-pull hoeft m.i. niet altijd te gelden; gebruik goede kogelkoppelingen, servo's met een goede nulstelling en zo min mogelijk speling op de tandwielen en natuurlijk een goede geometrie.