Bouwverslag Last Down 3XL - staufenbiel

Lees vaak over het "haakeffect" maar wat wordt hier mee bedoeld ?
Begrijp het niet goed.

Hartelijk dank.

Arthur.
 
Een opgaand rolroer veroorzaakt (oa vanwege de invalshoek) minder weerstand dan een neergaand rolroer. Dit heeft tot gevolg dat, vooral bij toestellen met veel spanwijdte en een relatief korte romp (of anderszins geringe gierstabiliteit) de neiging bestaat om, bij een rolroer uitslag naar links, naar rechts te gieren - precies de verkeerde kant voor een nette bocht dus.

Het toestel rolt dan naar links maar giert (draait de neus) naar rechts. Niet mooi, en ook niet effectief; dit heet: "Haakeffect". Het is alsof de rechtervleugel blijft haken. (Engels: Adverse yaw)

Een van de trucs die hiertegen zijn bedacht heet (rolroer)differentieel, en dit kan je op de meeste zenders dan ook standaard instellen. De uitslag van het neergaande rolroer wordt dan verkleind. In de praktijk kan je, door met de differentieelwaarden te spelen, een instelling vinden waarbij het toestel niet noemenswaardig "haakt".

Eerder in dit draadje las ik geloof ik de suggestie dat je het haakeffect zou kunnen bestrijden door meer richtingsroeruitslag... dat is het paard achter de wagen spannen. Omdat de rechter aileron teveel weerstand genereert, ga je nog wat extra weerstand maken met het richtingsroer!
Liever differentieel instellen dus.
 
Laatst bewerkt:
Het haakeffect heeft naast verschillende weerstand op de 2 rolroeren nog een oorzaak, hiervoor moeten we wat dieper op de aerodynamica ingaan.
De liftvector staat altijd loodrecht op de aanstromende lucht. De weerstandsvector staat hier loodrecht op. Als je rechtsom gaat rollen gaat de rechtervleugel naar beneden. Voor de vleugel voelt het nu aan of de lucht meer van beneden aan komt stromen. De liftvector kantelt hierdoor voorover. De weerstand neemt ook wat toe, maar toch kantelt de resultante kracht wat naar voren. Bij de omhoog gaande linkervleugel is het precies andersom, daar kantelt de totale krachtvector wat naar achteren. De omhoog gaande vleugel wil hierdoor wat blijven haken.

Een manier om het haakeffect te verminderen is het gebruik van gedifferentieerde uitslag van de rolroeren. Maar helemaal weg krijg je het haakeffect nooit. Voor een juist gecoordineerde (=niet slippende) bocht zul je altijd wat richtingroer nodig blijven hebben. Ook bij 1:1 zwevers moet altijd voeten gegeven worden bij het gebruik van rolroeren (dus bij zowel het aanrollen als het uitrollen van een bocht). Bij zwevers is de hoeveelheid rudder die nodig is voor een gecoordineerde bocht een stuk groter dan bij motorvliegtuigen vanwege de grote spanwijdtes en de relatief lage snelheden (bij lage snelheid is het invalshoekverschil tussen de linker- en rechtervleugel tijdens het rollen groter dan bij hoge snelheden, idem bij grote spanwijdtes tov kleine spanwijdtes).
 
Hartelijk dank voor de uitleg over het Haakeffect.
Het is me een stuk meer duidelijk.
Mijn zwevertje heeft geen rolroeren dus heb er geen last van.
Ga er eens op letten bij andere zwevers op de club.

Groet Arthur
 
Mijn zwevertje heeft geen rolroeren dus heb er geen last van.
Dan heb je weer last van wat anders, al heb je er misschien geen erg in...

Als je een richtingsroer-uitslag geeft, bijvoorbeeld rechts, dan gaat de staart wat naar links, maar in eerste instantie vliegt het model nog precies dezelfde kant op. Er ontstaat dus een zijslip, de vliegwind komt van linksvoor (extra weerstand levert dit op).
Doordat de vleugel een duidelijke V-stelling heeft (een model zonder ailerons kan niet zonder) wordt nu de linkervleugel meer van onderen aangestroomd en krijgt dus meer lift. Hierdoor rolt het toestel naar rechts, zodat -na toevoeging van een beetje UP- een nette bocht kan ontstaan.

Inplaats van haakeffect heb je dus last van extra weerstand door slippen bij het inzetten van een bocht.
Op 1:1 zwevers zie je, voorop op het cockpitglas, altijd een draadje wol geplakt zitten. Dat is om bochten zonder enige slip te kunnen draaien. Wij kunnen er wel een draadje op plakken, maar ja dan moet je weer een videocamera met downlink hebben om te zien of je toevallig slipt... :D
 
Laatst bewerkt:
het is toch echt de maan ;)
Was ook wel vrij duidelijk te zien aan de ondergaande zon aan de andere kant van het veld, tegenover de maan ;)

Anyway, over die gecoördineerde bochten: dat van die camera in de cockpit om vanaf de grond naar het piefje te kunnen kijken is een geniaal idee, alleen een beetje overkill! ;) :)
(Volgens mij ben ik dat al eens ergens op Youtube tegen gekomen, zal het eens opzoeken).
Een alternatief (maar ook overkill) zou een elektronische turn/slip sensor kunnen zijn, met een live downlink...


Maar goed, ik zal ook eens op het haakeffect letten als mijn LD XL binnenkort weer vliegt!
 
Een alternatief (maar ook overkill) zou een elektronische turn/slip sensor kunnen zijn, met een live downlink...
Dan lijkt me dat die elektronische slipsensor rechtstreeks naar het richtingsroer gekoppeld kan zijn. Dat kan niet zo heel ingewikkeld zijn.
Maar, nog steeds overkill...:-D
 
Heb hem vanavond eindelijk weer laten vliegen, sinds een zeer lange tijd!
Wel weer even wennen hoor, hij glijdt echt veel beter dan mijn andere zwevers.. Vooral bij de landing iets om rekening mee te houden, wanneer ik normaal de landing begon, kon ik nu nog wel een compleet landingscircuit vliegen.
Hij heeft geen remkleppen of extra flaps, dus ik gebruik flapperons, maar het lijkt niet echt heel effectief.
Beide rolroeren uitslag naar boven tijdens de landing, of moet ik ze juist beide naar beneden doen? (Las iets over vergrote kans op tip overtrek?).

Dit is nog een 'oude' LastDown XL Versie 1, dus ik ga nog iets bedenken om de vleugelbevestiging wat beter/makkelijker te maken. Ook ga ik nu op zoek naar een beter stekkersysteem, in plaats van de rolroer servostekkers telkens in/uit de ontvanger te moeten halen bij het monteren!

Maar goed, het vliegt heel mooi! Sorry, wel een beetje off-topic, want dit ging hier eigenlijk over de 3XL..
 
Ailerons omhoog is correct, alleen heet het dan geen "flapperons" maar "spoilerons".

Stekkers van je rolroeren: dit werkt perfect. Je kunt eventueel de grioene stekkers verlijmen in je romp en vleugel zodat ze direct aansluiten als je de vleugels opsteekt maar mij lukt het nooit dat fatsoenlijk uit te lijnen :-)

080620ASW.jpg


Stekkers zijn Multiplex 6 polige Hochstrom stekkers (heeft iedere modelbouwwinkel). Om de draden zit lijm uit zo'n hotglue-pistool, dat voorkomt dat je solderingen lostrekt.
 
Ailerons omhoog of omlaag...
Allebei de opties geven meer weerstand, maar ailerons omlaag (flaperons) vergroot bovendien de liftcoëfficiënt, zodat het toestel nog steeds vrij lang laag boven de grond kan blijven. (Is meer iets voor opstijghulp bij motorkisten)
Ailerons omhoog (spoilers) maakt de vleugel over dat deel van de vleugel veel minder effectief, plus dat het weerstand genereert. De stallsnelheid gaat dus omhoog (normaal gesproken past het toestel zelf z'n neusstand aan voor een hogere sneheid, ev. even uitproberen op hoogte... of meteen wat down bijgeven).
Doordat er een stuk vleugel "weg" is zakt het toestel vlotter en de glijhoek is steiler, vooral als je ook nog wat down prikt. In mijn ervaring zijn de ailerons ook als rolroer nog steeds heel effectief als ze omhoog staan.
 
Uit de DLG weet ik dat ailerons omlaag heel effectief is (een goed toestel gaat midden in de lucht "vol in de remmen" en zweeft zeer traag door, daarvoor wel de nodige elevator down bij trimmen in de zender)

Bij mijn easyglider heb ik de ailerons vol UP als remkleppen (met wat down elevator ingemixt) vooral omdat het de nodige down geeft en (in ieder geval bij dat toestel) de landing gecontroleerder lijkt te maken. Maar waarom probeer je het niet gewoon beide, het enige dat je moet doen is halverwege een keer de percentages uitslag omdraaien..
 
Uit de DLG weet ik dat ailerons omlaag heel effectief is (een goed toestel gaat midden in de lucht "vol in de remmen" en zweeft zeer traag door, daarvoor wel de nodige elevator down bij trimmen in de zender)
Flaperons maken een meer gekromd profiel, waardoor ook bij lage snelheid meer lift wordt opgewekt. Is alleen niet handig als je snel aan de grond wil komen.
Met spoilers wordt het deel van de vleugel waar de aileron zit, min of meer waardeloos. Omdat je een kleinere vleugel overhoudt, én omdat die omhoogstaande ailerons een bak weerstand veroorzaken, gaat de stallsnelheid omhoog maar dat is niet erg. Al die weerstand werkt ook juist optimaal als je flink aanduikt, dus de kans dat je veld te kort is wordt een stuk kleiner.
 
DLG's hebben strip-ailerons, die kun je inderdaad prima naar beneden uit laten slaan. Je kunt dan bijna loodrecht naar beneden sturen zonder snelheid op te bouwen. En zodra je optrekt sta je vrijwel stil. Je vliegsnelheid is dan veel lager dan bij spoilers. Inderdaad zeer effectief maar enkel bruikbaar bij ailerons over de gehele lengte van de vleugel. Bij "normale" ailerons werkt het niet.
 
Nou, ik heb het nog eens met spoilerons geprobeerd vanavond (zal flapperons ook nog wel eens even uitproberen).
Dit keer heb ik de rolroer aansluiting gewijzigd zodat ze veel grotere uitslagen hebben, tevens staan ze nu veel verder omhoog in de hoogste 'spoileron stand'.
Het lijkt vrij effectief te werken! Heb nu eindelijk wat fatsoenlijke landingen kunnen maken, had nu veel minder ruimte nodig (komt natuurlijk ook omdat het harder waaide dan gisteravond).

Wel merkte ik tijdens het vliegen nu veel meer het haakeffect; waarschijnlijk door de grotere uitslagen. Zal op de zender eens wat rolroer-differentiaal aansturing toepassen (maar het richtingsroer had ik al wel wat gemixt met de rolroeren).
 
Laatst bewerkt:
Wel merkte ik tijdens het vliegen nu veel meer het haakeffect; waarschijnlijk door de grotere uitslagen. Zal op de zender eens wat rolroer-differentiaal aansturing toepassen (maar het richtingsroer had ik al wel wat gemixt met de rolroeren).
Mooi werk... differentiëel zal vast wel helpen.
Ik ben er persoonlijk niet zo'n voorstander van om richting bij rolroer te mixen; als er op final opeens een vleugel omhoog gaat en je stuurt dat tegen, dan heb je niet zo'n behoefte aan die rudder uitslag (maar ik weet dat sommigen daar weer anders over denken). Natuurlijk kan je die koppeling ook op een schakelaar zetten, zodat je 'm voor je landing uit kan zetten.
 
Ik ben er persoonlijk niet zo'n voorstander van om richting bij rolroer te mixen; als er op final opeens een vleugel omhoog gaat en je stuurt dat tegen, dan heb je niet zo'n behoefte aan die rudder uitslag
Da's waar ja.
Ook voor gecoördineerde bochten, moet je vooral bij het inzetten van de bocht richtingsroer uitslag geven (en bij het rechtleggen), maar tijdens de bocht zelf, minder (hangt van het vliegtuig af natuurlijk). Uiteindelijk zal ik die mix er misschien wel weer afhalen, maar momenteel vind ik het combineren rol en richting met model/zender eigenlijk moeilijker dan wanneer ik er zelf in zit, en je handen voeten gebruikt...
 
Laatst bewerkt:
Hallo iedereen , ik heb me vorig jaar ook een lastdown(3.6m) aangeschaft in dortmund . het is wel de blauwe versie maar ik denk dat er niet veel verschil is behalve dat de richting en hoogte servo's bij mij in de cockpit zitten . Nu heb ik al eens geprobeerd de vleuegels doormiddel van de veer aan de romp vast te maken maar na een half uur is me dat nog steeds niet gelukt met bijhorende hulpmiddel . is er een speciaal truukje voor om de veer op te spannen en te bevestigen aan de vleugels ?

ps ben blij dat er meerdere mensen een lastdown gekocht hebben , want vorig jaar was hier nog niet veel te vinden op het forum van de lastdown .
 
bij mij zit de veer vast aan 1 van de oogjes (permanent) en bij het monteren steek ik de vleugel met de veer op de romp (helemaal). vervolgens pak ik door de andere zijde het veeroogjes met het bijgeleverde haakje. dit laat ik rusten en schuif dan de tweede vleugel erop en trek de veer door het gat naar de tweede vleugel (ong. 2-3cm eruit). Dan haak ik hem in het oogje van de tweede vleugel.

Gaat eigenlijk best prima als je het een paar keer gedaan hebt. Ik heb de veer trouwens wel ingekort, ik vond de spanning te laag.
 
sommige dingen zijn me nog niet helemaal duidelijk:

Hoe effectief is de "Butterfly" op deze zwever?

Hoe zweeft hij? Snel? Langzaam?

Kun je lang zweven? of is ie zo weer beneden?

hoe stabiel is ie met meer wind?

(ik heb het nu over de 3XL V3 versie)


Alvast bedankt,

MG
 
Laatst bewerkt door een moderator:
sommige dingen zijn me nog niet helemaal duidelijk:

Hoe effectief is de "Butterfly" op deze zwever?

Goed, mits je voldoende uitslagen hebt op de flaps. Bij mij was dit te mager en heb ik ze dus aan de onderzijde aangeslagen, nu kan ik 90 graden omlaag en gooi ik bij wijze van spreken "het anker uit" bij volle butterfly.. hij zakt niet al te hard door.. prima dus.

Hoe zweeft hij? Snel? Langzaam?
Vlotjes is denk ik het woord.. te langzaam vliegen vindt hij niet leuk, ligt ook wel beetje aan het gewicht, ik vlieg met een redelijk flinke accu en lood. Bij landing kan hij ook prima langzaam, maar ik merk dat hij makkelijker stuurt met meer snelheid, de roeren heb je nodig in de bocht en die zijn gewoon effectiever met meer wind erlangs.

Kun je lang zweven? of is ie zo weer beneden?
What's in a name :) Last Down he... ;).. ligt meer aan de vliegercapaciteitein en het weer.. het is echt wel een floater, dus daar geen problemen.

hoe stabiel is ie met meer wind?
goed! lekker groot en genoeg voorwaards moment. GRote vleugels vragen bij landen wel een beetje meer aandacht, je hebt natuurlijk makkelijker een tipzwaai en met deze vleugels kan dat schade opleveren (kracht x ARM).

(ik heb het nu over de 3XL V3 versie)


Alvast bedankt,

MG

Zie mijn opmerkingen bovenin
 
Back
Top