Bouwverslag Spansk Galeon Billing Boats 463

Hans Groenenberg heeft me aan het denken gezet over de Pardoens. Door het slechte weer kan ik niet lang knutselen (handen laten het afweten) doen we maar research.
En ik kom er niet helemaal uit. Veel info is niet te vinden en men spreekt zich zelfs tegen.

In mijn tekening van Peter Kirsch staan geen pardoens (backyard engels) in afgebeeld. Ik dacht eerst nog dat de grote mars wel een pardoen had, maar ook dit blijkt de marseval te zijn van de grootmarsera.

Dus ben ik op zoek gegaan naar de periode waar deze voor het eerst toegepast werden.

R.C. Anderson schrijft:

IMG_0533.JPG


en voegt deze tekening erbij (fig 97):

IMG_0534.JPG


Mondfeld schrijft:

IMG_0532.JPG


Een verschil van 100 jaar!!!!! Anderson heeft het over 1650 en sporadisch daarvoor en Mondfeld heeft het over halverwege de 16e eeuw dat volgens mij dan ergens rond 1550 moet zijn geweest.

over de manier van monteren ben ik uit,
dit werd op onderstaande wijze gedaan in die tijd
(slingerpardoen heet zoiets geloof ik) van de rust
naar een blok en dan naar een belegpunt aan binnenzijde.
pardoen.jpg


Mijn model dateert uit ongeveer 1550 tot 1620, en voor die tijd was dit een behoorlijk groot galjoen. Ook als ik naar de masten kijk (4 in totaal) is dat veel. De hoofdmast en fokkemast hebben elk 3 grote zeilen.
Mijn gevoel zegt mij dat er pardoens nodig waren om de krachten op de stengen op te vangen als het voor de wind lag. Dat het bij de kleinere schepen niet nodig was geloof ik wel in die tijd (schepen van Columbus)

Heeft iemand meer of betere info over de pardoens en de tijdsperiode? Heeft iemand andere info in boeken? Ik zou het graag willen delen.
 
Let inderdaad op de tijdsspanne:
Had een auto uit 1910 een startmotor omdat een auto uit 2010 die heeft? Dat vergelijk kun je niet maken.

De Spaanse schepen waren eind 15e eeuw in opkomst. De Nederlanders waren eind 16e tot eind 17e eeuw groot, en Engeland kwam tweede helft 17e eeuw steeds meer op. Engelse schrijvers baseren zicht ook op Engelse schepen, maar dat gaat dan niet zomaar open voor schepen van 150 jaar daarvoor.
Het begon volgens mij wel met enkelvoudige slingerpardoens die steeds uitgebreider en zwaarder werden met het groter worden van masten en zeilen.

Ik zal ook nog eens zoeken in de boeken.
 
Dank Hans, ik heb ook begrepen dat de pardoens gecompenseerd werden door de wandtouwen. In de eerdere periodes werden er gewoon meer wandtouwen opgezet naarmate de zeilen groter en meer werden. Maar ook daar lag een maximum, die touwen waren zwaar en de stengen konden dit niet aan. Daarom zijn de pardoens gekomen die de stengen ondersteunden van onderaf. En er minder wandtouwen nodig waren. De bouwtekening van Billing Boats geeft de pardoens wel weer. Dubbele zelfs, dat kan niet correct zijn, aangezien dit zeker pas na 1640 voorkwam.
 
Ik ben een stukje verder gekomen.

Anderson geeft een uitgebreidere uitleg:

IMG_0539.JPG


IMG_0540.JPG


IMG_0541.JPG


Dit geeft maar een kleine uitleg aan het geheel.
Maar het boek van Kirsch wat ik gebruik en waar mijn tuigageplan vandaan komt schrijft in een later stadium het volgende:
Niet alle touwen en zaken staan in een overzicht tekening vermeld:

IMG_0535.JPG


Pardoens van de marsstengen, ze waren niet altijd aanwezig. Dus hij haalt aan dat ze op de tekening ontbreken maar dat ze er ook niet altijd op zaten ???? Wat bedoeld hij daarmee? Duid hij daar op wat Mondfeld schrijft (zie eerdere post)
IMG_0532a.jpg


Ik denk nog maar eens een kop koffie te nemen.
Edit:
Voor de geïnteresseerden, deze website heb ik in pdf. https://maritime.org/doc/steel/index.htm
 
Laatst bewerkt:
Ik doe eigenlijk nu alleen maar lezen en volgen en kan geen raad geven er wordt nu zoveel opties en raad gegeven door verschillende schrijvers;) Stel dat jij nu een boek zou schrijven over tuigage zijn er weer meningen geschreven en geboren;)
Wie heeft er nu het juiste geschreven en wat was waar. Met die slingerpardoens zit je wel in de goede richting vermoed ik.
Maar zaten ze daar? zoals Mondfelt zegt. Waarom niet middels een strop om de mast zelf? Zeg het maar
 
Laatst bewerkt:
Als de wind niet pal van achter komt, maar meer zijdelings, dan moeten de ra's gebrast worden, ( gedraaid ) om de vollewind te pakken. Populair gezegd.
En dan mogen de pardoens dus niet in de weg zitten.
 
Idd Hans, ik heb nu zoveel gelezen dat het soms dolt. Maar dat ik ze ga monteren is een feit nu. Alleen monteer ik alleen de pardoen van de marsera of ook de pardoen van de Bram. Dus 2 op de grote mast en 2 op de fokke
 
Ik denk dat ik er helemaal uit ben nu.
Ik ga deze pardoens monteren (zo zitten ze ook op de Batavia) allemaal enkel aan SB en BB

Fokkestengepardoen, grootstengepardoen, Bezaanstengepardoen, Fokkebrampardoen, grootbrampardoen

Of de Bonaventuramast ook een stengepardoen krijgt weet ik niet, dat moet ik dus nog uitzoeken of dat ding ook bestaat.

Het was een uitzoekwerk. Maar ik weet nu bijna alles af over pardoens, pardune, backstage, Back stay, galhauban, burda, paterazzo :)
 
Pingu57 zei:
Dit is inderdaad mooier Stephan, Ga je de vorige ook nog aanpassen??:D:D
Klik om te vergroten...
ik denk het niet, want dan moet ik de hele stag aanpassen. die spinnen zijn groter en dan moet de stag korter. ik denk er nog even over na. op de grote stag zit de marseval ook zo met die kleine blokjes. ik durf die niet meer te verwijderen, de grote stag kan beschadigen en dan wordt het er niet mooier op
 
You must log in or register to reply here.
Back
Top