De bouw van de ADAMAS

[Berrie]

Weer een milestone

De balsa strippen op de liggers zijn voor 95% gereed.

Nadat de balsa strippen onder vacuüm zijn verlijmd kan het schuren beginnen. De eerste stap schuur ik met een schuurlat waar grof schuurpapier op zit gelijmd.

Naast de balsa strip laat ik tape zitten.

Daar glijdt de schuurlat over heen. Waarbij ik er voor zorg dat de druk tijdens het schuren nooit midden op de balsa lat zit, maar op de rand. Bij voorkeur op de rand balsa/tape(schuim).

Na het grove werk, komt het fijnere werk. Een kleiner schuurhulpje, met fijner schuurpapier. Ook heb ik het tape een keertje vervangen.

Als het fijne werk achter de rug is, komt het nog fijnere werk. Een schuurhulpje in de countour van het profiel. Dit is vooral nodig bij de middenpanelen waar de balsa strip 27 tot 17mm breed is.

Het resultaat na aardig wat schuurwerk:

De laatste stappen zijn: bijwerken met balsa light filler en schuren zonder tape naast de balsa strips.

Maar daar het oppervlakte van de schuimkern wat deukjes en voortjes heeft opgelopen stel ik de laatste stap uit.

Eerst de webbing vooor flaps en ailerons maken en in de kernen aan brengen. Daarbij zal het aantal deukjes in de kern vast niet minder worden. Dus, daarom, de laatste afwerking stel ik uit tot vlak voor het baggen.

Het carbon is binnen! Daar maak ik eerst de webbing van. Ditzelfde carbon zal gebruikt worden voor het baggen.

Op naar de volgende stap!

 

[sietse]

mooi!
Die deukjes en voortjes zouden verboden moeten worden idd..
Waar ze vandaan komen? Volgens mij ontstaan ze soms gewoon vanzelf, dat je even niet kijkt en stiekem achter je rug.... hoeps, weer 1 erbij...

 

[Lyckele]

Ja die deukjes zijn rete irritant lang leve de easy light filler

 

[Peral]

De meest deukjes zijn heel goed weg te werken met stoom.
Maar dat weet Berrie zelf ook want die tip heb ik uit z'n supradraadje...;-)

 

[Berrie]

De webbing zit op zijn plaats in alle vier de kernen.

Webbing bestaat uit diagonaal 193grams carbon. Eén schotje webbing staat in de flap, zo'n 1.5-2mm achter de toekomstige scharnierlijn. En één schotje staat in de vleugelkern, zo'n 12-8mm van de scharnierlijn. Daar komt de dichtlip in te lopen.

Het begint met het lossnijden van de stroken schuim. Dat doe ik langs een stalen liniaal, aan de scharnierzijde. Gewoon zo haaks mogelijk naar beneden uit de hand snijden.

De stroken plak ik aan de scharnierzijde weer strak aan elkaar met tape. Dan draai ik de kern om, en schuur en pas totdat de dikte van het carbon (0.25mm) zo in de gleuf past. Dit doe ik om de kern zo min mogelijk uit te laten dijen, wat veroorzaakt wordt de in te lijmen webbing.

De webbing zelf wordt van een grotere strook carbon gesneden. Vrijwel 100% in 1 keer op maat. Daarvoor paste ik steeds de grote strook in de plaats waar deze moest komen, en dan afkrassen langs de bovenzijde. Vervolgens langs de kraslijn afsnijden.

De strook carbon heb ik van te voren onder vacuum met epoxy gedrenkt uit laten harden.

En dan maar plakken. Ik smeer eerst de kern in, strijk de lijm strak met mijn vingers. Dan de webbing voorzien van lijm. Ook die lijm strak strijken met je vinger, en dan direct plakken.

Ik gebruik hier voor deze lijm: http://haxo.nl/25-ml-bison-alleslijm-tube-/

[edit] Voor de verbinding van carbon aan schuim is de hechtkracht van deze lijm voldoende. Later tijdens het baggen zal de webbing, onder vacuum, met epoxy aan onder en bovenhuid verlijmd worden. Dat heeft bij voorgaande projecten bewezen te werken. [/edit]

En dan zijn ze alle vier klaar!

De twee tippanelen zijn nu klaar voor de laatste fase: afwerken!

Helaas zag ik dat de kern van een deel van de linkertip niet goed aan de ligger is verlijmd. Gezien in de dwarsdoorsnede staan de voor en achterzijde iets omhoog. Teveel naar mijn zin. Ik kan totaal niet beoordelen of de carbonhuid straks na het baggen de kern goed houdt. Dit is voor het eerst in 8 jaar dat ik tegen zoiets aan loop...

Door langs de ligger te snijden kan de kern weer een soort van open gevouwen worden. Nu nog even bedenken hoe ik dit ga verlijmen. Dit moet eigenlijk zonder een harde rand te creëren. Ik denk dat ik langs de naad kantoortape doe, en dan de kern nòg verder open trek en er van die lichte plamuur in stop. Dan weer terug in de kern en uit laten harden. Naschuren en klaar.

Afgezien van dit vervelende akkefietje staat het volgende op het programma:
- De twee aanvullende vleugelbout hardpoints in de twee midden kernen maken. (ik heb ongeveer en idee hoe dat zo te doen dat een kunststof M6 bout er op breekt. Hoop ik....)
- De schuimkern ter plaatse van de oplegging op de romp voorzien van balsa. Dat balsa moet in gefreesd worden en zorgt ervoor dat er geen deuken in het schuim komen tpv de oplegging. Hiervoor moet de oplegging op papier dus eigenlijk al zijn vastgelegd binnen zekere grenzen. Dat zit wel goed. De contouren van de romp worden mij steeds duidelijker.

Het voldoet in ieder geval aan iets dat lekker in de hand ligt.... Ø68mm.

En als dat gedaan is kunnen de kernen afgewerkt worden zodat ze klaar zijn voor het baggen.

En dan wordt het écht leuk!!

 

[Peral]

[edit] Voor de verbinding van carbon aan schuim is de hechtkracht van deze lijm voldoende. Later tijdens het baggen zal de webbing, onder vacuum, met epoxy aan onder en bovenhuid verlijmd worden. Dat heeft bij voorgaande projecten bewezen te werken. [/edit]

Berrie,
Als ik het goed bestaat de verbinding tussen de webbing en de huid uit enkel een kopse verbinding, een lijmoppervlakte van 0.25mm breed?
Ik neem direct van je aan dat je dit getest hebt, maar het verbaast me dat dit sterk genoeg is. Het maakt het wel een stuk eenvoudiger om dit te maken!

 

[prop-er]

Zoals ik het zie en lees, snijdt Berrie de kern helemaal door en door. De kern bestaat nu dus uit 2 losse delen.

Dan worden de kopse kanten van de kern, en de webbing zijkanten volledig met lijm afgesmeerd. Dan plakt Berrie de boel op de schuimmal weer netjes aan elkaar.

 

[Berrie]

@Proper en Peral.

Jullie beschrijven bij elkaar opgeteld is zoals het gaat.

Mijn huidige thermiek zwever heeft 98grams carbon op de flaps. Bokstijf: zonder webbing. Veel harder als 150kmh heb ik er nooit mee gevlogen. Denk ik.

De Skyfall heeft ook 98grams carbon onder 45° graden. Véél dunnere vleugel, en absoluut al harder mee gevlogen! Wél webbing, ook stijf!

De ADAMAS heeft 193grams carbon als huid, en dikkere flaps. Als de toegenomen massa de eigen frequentie niet teveel naar beneden heeft gebracht verwacht ik geen flutter. Zowieso zal het stijf genoeg zijn, gezien de opbouw van het geheel, en de opgedane ervaringen.

De verbinding met de huid zal niet precies .25mm zijn. Ik smeer ruim hars op de webbing. Onder vacuum zal de epoxy ook naast de webbing terecht komen.

De flaps en ailerons zijn ook niet erg lang, 687mm per stuk.

Komt dus helemaal goed!

 

[Peral]

Ik heb zelf nog geen vleugels gemaakt met een dichtlip.
Ik ging er altijd vanuit dat je dan een strook schuim met carbonkous moet overtrekken, zoals beschreven in aerodesign.de.
Dit is een stuk eenvoudiger, maar inderdaad gebruik je 193 grams carbon. Da's wel andere koek dan de 60 grams weefsels in bijvoorbeeld een Supra.

 

[DirkSchipper]

Die webbing is om de schuifkrachten op te vangen die agv. een buigbelasting optreden. Die schuifkrachten zijn sowieso al een factor 10 of zo kleiner dan de trekkrachten die in de capstrips optreden. Bovendien treden de grootste schuifkrachten op langs de neutrale lijn van de ligger (igv. de symmetrische opbouw van de Adamas-ligger precies midden tussen de twee capstrips, En daar zit niet die kopse lijmverbinding ...

 

[Berrie]

Afwerken gereed!

De kernen zijn gereed voor het baggen. Ik ben voor 95% tevreden. Het is niet anders.

De linker tipkern zit nu weer goed aan de ligger verlijmd. Ik heb stroken paktape direct naast de snede geplakt. Op/in de snede met water verdunde PU bruis lijm aangebracht. Dat bruist er natuurlijk uit. Het eerste bruisen heb ik weg geveegd. Daarna snel een strook plastic erop en in de mallen met gewichten. Dan bruis de lijm de snede IN. Het zit vervolgens na uitharden weer helemaal vast. Als je de tape wegtrekt heb je een lijmrups van enkele 10e mm's. Even aaien met korrel 240 en klaar.

De rest van het afwerken van de 4 kernen bestond uit:
- Uitstomen van deuken. (het helpt als je je ringen en horloge afdoet. Dan maak je geen nieuwe deuken.)
- Na lopen van de balsa opdekstrip. Die zwelt door de stoom.
- Toen viel er een kwartje, want als het balsa kan zwellen van stoom, zwelt het misschien ook wel van epoxy. Dus de balsa strip met porienvuller/spanlak 'gesealed'.
- Gaatjes etc. die niet met stomen weg gingen, met Albastine Light Filler behandelen.
- De kernen compleet naschuren met korrel 240, en dan goed afzuigen.

Een klusje was ook nog het maken van de hardpoints voor de vleugelbevestiging en de romp oplegging. Met name de achterste twee bouten natuurlijk, want de groep van vier bouten rondom de verbinder waaien er niet af....

Ik hoop het zo voldoende stevig te maken.

Eerst een cirkel afgetekend:

Een millimeter of 5 uitgefreesd.

Herhalen aan de bovenzijde van de vleugel, vullen met epoxy/katoen/microballoons mixje en schuren. Zo hoop ik dat het breed genoeg is zodat de bout breekt voor de vleugel kapot gaat. Uiteraard zal er extra weefsel op gebagged worden. Het is een beetje een gok hoeveel te kiezen.

Waar de vleugel contact maakt met de romp wil ik ook iets hebben dat harder is dan schuim. Kops balsa zou moeten volstaan. Epoxy zuigt hier makkelijk in, dan wordt het nog harder. Dit voorkomt indeuken van het schuim, heb ik ervaren bij mijn andere gebagde vleugels.

Eerst een gleufje fresen:

Met epoxy/microballoons vast zetten, en afwerken.

De volgende stap is een proefstukje baggen. Dan wil ik vast stellen of er wel/niet een laagje 54grams glas mee gebagged kan worden. En dan met name wil ik te weten komen hoe dan het 193grams carbon er uit komt te zien, mét glas, zònder verf.

 

[Rick NL]

Wat een weelde, Berrie dat je ons deelgenoot maakt van zoveel goede details.

Rick

 

[Berrie]

Testen

Voordat de vleugel gebagged kunnen worden wilde ik eerst weten wat de mooiste huidkwaliteit op zou leveren.

Van mijn oude gebaggede zwever weet ik dat het glasoppervlak, dat 100% gespoten is, erg mooi blijft. Na 8 jaar ziet het er nog steeds goed uit. ook over het carbonmiddendeel zit glas in de buitenste laag.

De droge kevlar huid van mijn Supra is niet mooi. Daar zit weinig epoxy in, en geen glas aan de buitenkant.

Nu wil ik veel zichtcarbon. De vraag is of dan een glastoplaag ook nog mooi is.

Ik heb vier test stukjes gemaakt. Gebruikt materiaal is 54grams dicht geweven glas en 193grams spreadtow carbon.

Test stuk 1(twee testen in 1)

Dunne hars, links carbon met glas, rechts carbon zonder glas. Weefsel plat gerold door een stuk schildersfolie op het natte weefsel te leggen en met harde roller aan te rollen:

Mijn bevinding. Glas zorgt voor een grauwe waas op het carbon. Er zijn bellen te zien onder het glas. Bij het carbon zijn putjes te zien op de kruisingen van het weefpatroon.

Test stuk 2:

Dikke hars op de glaslaag. Als poging om de holle ruimtes op te vullen. Weefsel plat gerold door een stuk schildersfolie op het natte weefsel te leggen en met harde roller aan te rollen:

Mijn bevinding: weinig verschil met test 1.

Tussentijds bij Dirk en Arjan op de club wezen vliegen. Even de proefstukjes aan Dirk laten zien begin van de middag. Hij liet het woord "luchtbel" vallen.

Na een paar uurtjes vliegen kreeg ik een ingeving: Het weefsel proberen na te rollen met plastic voorzien van heel veel gaatjes. Zo iets is snel gemaakt door schildersfolie dubbel te vouwen en met een speld gaatjes prikken. Liefst om de 5mm.

Test stuk 3. Huidje van glas. Lekker nat van de epoxy. Carbon doek er op. Soppen en dan narollen met harde roller op geperforeerde folie. Je ziet nu alle luchtbellen verdwijnen door de gaatjes!.

Mijn bevinding: nog steeds die grauwe teint door het glas. Insluitsels met 90% verminderd!

Test 4. Zonder glas. Narollen met harder roller op geperforeerde folie.

Mijn bevinding: Mooi diepzwart van kleur. Het blijkt lastig om het spreadtow patroon strak te houden. Het weefsel gaat 'zwemmen'. Dat is mogelijk niet te voorkomen bij 193grams doek. Geen serieuze insluitsels. Speldeprikjes op de kruisingen van het weefsel.

Test 4 vindt ik de mooiste voor daar waar het carbon zichtbaar blijft. Test 3 is het mooist voor daar waar gespoten wordt.

Maar geen van alle is 100%. Als ik nu moet kiezen kies ik voor de hele vleugel voor test 4. Het is ook het makkelijkst te maken omdat er een stap vervalt.

Duidelijk is dat het na rollen met geperforeerde folie een flinke verbetering is.

Misschien hebben jullie nog ideeën?

 

[prop-er]

Bij de bouwmarkt verkopen ze rollen folie die geperforeerd zijn met heel veel kleine gaatjes. Geen idee hoe dat precies heet, maar het wordt gebruikt voor het afdekken van isolatie, waarbij toch nog enige ventilatie door de folie mogelijk is. (dampdoorlatend)

Ik heb nog een hele rol staan, maar zelf gaatjes prikken is waarschijnlijk net zo veel werk als heen en weer rijden...

 

[DirkSchipper]

Wat zou er gebeuren als je de mylar dik insopt met enigzins ingedikte hars, vervolgen het glas erop, dan weer dik insoppen met gewone (niet ingedikte) hars, dan carbon erop, dan gaatjes-folie ... en zuigen maar ... ???

Kortom: het carbon niet in rollen. Dit lijkt een beetje op vacuüm-injectie.

Het kwam zo bij met op toen ik je bericht een 2e keer las ...

 

[Berrie]

En wéér verder gepield met kleuren...

@Proper: bedankt voor het aanbod, maar inderdaad, even zelf prikken gaat sneller. Bovendien komt deze op de kleuterschool aangeleerde vaardigheid dan toch weer van pas

@Dirk. Ik denk niet dat dit wat brengt. Dat zou alleen al betekenen dat je de mylar twee keer moet vacuum zuigen. Daar heb je de tijd en ruimte eenvoudigweg niet voor als je gaat baggen.

Ik heb besloten, ook mede na het bekijken van m'n Skyfall vleugels, dat ik GEEN glasdoek ga gebruiken. Het levert niets op, is alleen maar extra werk.

De potloodschetsen van het kleurenschema moesten naar een spuitklaar eindschema uitgewerkt worden. Over de bovenkant was ik nog steeds niet écht tevreden. Het leek me nog teveel 'Vision Sport'-achtig. Dus nogmaals gerestyled. Dit is het nu:

Het zwart is carbon. Bovenste is de bovenkant, onderste de onderzijde.

 

[Eric R]

Erg mooi, maar...
Even me bescheiden mening...

Het lijk mij mooier als je aan de onderzijde "ADAMAS" weg laat en alleen op de bovenzijde de naam toont...

 

[Berrie]

Zal ik eens proberen. Het is in ieder geval een berg minder afplakwerk!

 

[Eric R]

En in het rechterhoekje van de linker flap (rompzijde en bovenkant)

Created by: Berrie
Styling: Berrie
Pilot: Berrie

 

[Berrie]

En in het rechterhoekje van de linker flap (rompzijde en bovenkant)

Created by: Berrie
Styling: Berrie
Pilot: Berrie

Dat wordt te ingewikkeld. Bovendien helpen jullie toch ook mee op deze manier??

Zoiets?

(shit, cursor stond nog midden in beeld toen ik een screenshot maakte...Anyway, nu schuift iedereen een keer met z'n muis omdat 'ie denkt dat het zijn cursor is. )