Hardsolderen

S 39 in elektronica

S 39 in de elektronica kun je helemaal vergeten.
Netjes met harskern tin-zilver solderen.

Tuurlijk werkte die dimmer.

Willum

 

Dat wist de S39-gebruiker daarna ook!

Solderen met Pb/Sn 60/40 harskern, of mag 60/40 nu niet meer?

 

Fabrikanten van nieuwe elektronica moeten loodvrij soldeer gebruiken. Alleen voor speciale doeleinden mag nog loodhoudend soldeer worden gebruikt. Die speciale doeleinden worden er steeds minder omdat na al die jaren is bewezen dat loodvrij soldeer minstens net zo goed is als loodhoudend. Het werken met loodvrij soldeer is in het begin even wennen maar al snel zal het net zo makkelijk zijn. Heel belangrijk is dat je de juiste flux gebruikt! Flux bedoeld voor loodhoudend soldeer werkt duidelijk minder goed voor loodvrij soldeer.
Heb je nog loodhoudend soldeer dan mag je het gewoon opgebruiken. Het is wel beter om loodvrij en loodhoudend niet door elkaar te gebruiken. Als je die twee mixt is het resultaat minder goed dan de slechtste. Vaak is dat ook nog goed genoeg maar toch in het beter van niet. Je zal overigens merken dat loodhoudend soldeer steeds moeilijker te verkrijgen is. Ik weet niet hoe lang het nog gaat duren maar het gaat helemaal verdwijnen.

 

Messing en koper solderen

Vandaag een soldeerproef gemaakt.


Links:
Tin-zilver op messingplaat.
Tin-lood 50-50 op messingplaat.

Rechts:
Tin-zilver op koperplaat.
Tin-lood 50-50 op koperplaat.

Tin-lood heeft een lagere smelttemperatuur en smelt net iets sneller dan tin-zilver.
Het uitvloeien tijdens de smelt is bij tin-lood iets beter.
Het testplaatje van koper (rechts) geeft uiteindelijk het beste resultaat.

4 © Foto's w.p. 1-2023 ©

Het vloeimiddel is hier S39 koper. Het hele plaatje is gelijkmatig met een groter kwastje met S 39 koper bevochtigd.
De soldeerdraden zijn vooraf goed schoongemaakt.
De verwarming onder de plaatjes is mijn 1 pits kookplaatje.
Het plaatje stond op stand drie, dit was duidelijk te hoog.
Uiteindelijk na smelten en uitvloeien verbrande het vloeimiddel.
Het plaatje verwarmde helaas net iets ongelijk in de ronte van de plaat.


Fluxresten bij werkstukken wegwassen met warm water en zeep.
Dan heb je een werkstuk voor de eeuwigheid.


Voor vragen, lees de databladen van de draden.
https://www.felder.de/files/felder/pdf/DE_12-Stangenlot_S-Pb50Sn50Sb.pdf
https://www.felder.de/files/felder/pdf/DE_12-Stangenlot_bleifrei_Sn97Ag3.pdf

https://www.felder.de/files/felder/pdf/DE_12-Stangenlot_bleifrei_S-Sn97Cu3_P.pdf


Leuk om dit getest en gezien te hebben.
Alles voor modelbouw
Willum

 

Loodhoudend soldeer smelt iets eerder en vloeit inderdaad wat makkelijker dan loodvrij soldeer. Mijn ervaring is dat de gebruikte flux (vloeimiddel) hier een heel belangrijke rol speelt.
De afgelopen 10 - 15 jaar heb ik vrijwel uitsluitend met loodvrij soldeer gewerkt en ik vind het nu net zo makkelijk werken als loodhoudend soldeer. Loodvrij soldeer (tin - zilver) is elektrisch en mechanisch ietsje beter dan loodhoudend soldeer. Het verschil is maar klein maar het kan soms net nodig zijn.

 

Zachtsolderen

Het is met solderen inderdaad een kwestie van wennen Ernst.

Ik heb meerdere soorten tin-lood maar ook tin-zilver en tin-koper soldeerdraad.
Het is niet nodig en we doen dat niet meer, maar ik zou kunnen solderen met puur lood.

Een klosje looddraad is er nog.
Het klosje bewaar ik nog even.
Mocht er ooit nog iets met lood gelast moeten worden.

Alle mogelijke legeringen (en dat zijn er ongelofelijk veel) werken toch net weer iets anders.
Even aanpassen en als gewoon verder.

Tin-zilver soldeerdraad heeft de beste geleiding en voor warmte en elektrische spanning.
Tin-koper soldeerdraad komt op een gedeelde tweede plaats.
Tin-lood soldeerdraad ligt daar toch alweer een stukje achter.
De firma Felder met haar solderen laat dit allemaal mooi zien in e databladen.

Tin-zilver Elektrische Leitfähigkeit : 7,5 m/ Ωmm²
Tin-koper Elektrische Leitfähigkeit : 7,5 m/ Ωmm²
Tin-lood 50/50 Elektrische Leitfähigkeit : 6,9 m/ Ωmm²

De harskern in solderen daar kun je vaak in het bedrijfsmatig solderen voor kiezen
net als de samenstelling van de soldeerdraad zelf.
Voor thuis is het vaak zoeken wat kan ik kopen.
En om voor thuisgebruik met fluxen te gaan stoeien om pure draden te kunnen gebruiken?
Nee, niet doen.

Tin-zilver en tin koper met harskern voor elektronica.
Tin-lood met los vloeimiddel voor constructies-installaties.


Pas op met de vrijkomende dampen bij het solderen.
Dampen van smeltend metaal en fluxen/vloeimiddelen zijn zeer ongezond.

Wil je meer weten over solderen en hardsolderen:
Löttechnik - FELDER - DE

https://www.felder.de


Alles voor modelbouw
Willum

 

Voor solderen CU waterleiding gebruik ik Védé Normaal 10 soldeerpasta, Rood spul in een geel blikje. Werkt fijn.
Helaas is het nu bijna op.
Op de site van Delville is dat niet meer te vinden.
Bestaat waarschijnlijk niet meer.
Nu maar op zoek naar een zaak die het nog heeft.
Wat is een goed alternatief?

 

Delville even bellen met de vraag wat is jullie vervanger voor:
Védé Nomaal 10 soldeerpasta,

Kunt ook kiezen voor:
Griffon S39 Koper
https://www.griffon.nl/nl/product/s65-koper/1230142

Willum

 

Hardsolderen workshop

Het is gelukt. NVM heeft hier op het MBF een workshop hardsolderen aangekondigd.
Hardsolderen in Steyl.
Hardsolderen in stijl.
Solderen tussen twee grote stoommachines.
Te gekke locatie.




Lees op:
NVM Workshops
Workshop hardsolderenNVM Redactie,

Veel modelbouwplezier,
Willum

 

Iedereen dit dit wil, zeg ik doen.
Ik heb er zoveel geleerd en kennis opgedaan wat ik nu goed gebruik en waar ik gemak van heb.

Groet, Ruud.

 

Wat leuk!
Ik heb me aangemeld, in de hoop dat er nog een plaatsje vrij is.
@willum
Bedankt voor het hier aankondigen!

 

Hardsoldeer workshop

Och,
wat leuk dat je je aangemeld hebt.
Het is een unieke locatie voor een modelbouw hardsoldeer cursus.
Midden tussen de stoommachines staan solderen.
Te gek.

Dat is dan een lange dag voor jou.
Twee uurtjes heen, twee uurtjes terug.
Vijf uurtjes cursus is ook niet niks.

Dan zeg ik Mallegat:

Veel plezier in Steyl op de workshop.

Veel modelbouwplezier,
Willum

 

Leuk initiatief! Ik kan het van harte aanbevelen. Samen met Ruud inmiddels twee keer een cursus hard solderen gedaan. Zeer leerzaam en praktisch!

Jeroen

 

Ik heb er zoveel geleerd en kennis opgedaan
wat ik nu goed gebruik en waar ik gemak van heb.

Maar jij hebt toch twee keer een workshop gevolgd Ruud?
Dan zit het wel snor met je kennis en kunde.

Veel hardsoldeerplezier,
Willum

 

Leuk initiatief!
Ik kan het van harte aanbevelen.
Samen met Ruud inmiddels twee keer een cursus hardsolderen gedaan. Zeer leerzaam en praktisch!

En geen keer hetzelfde cursusprogramma?
Fijn dat je er plezier van hebt Jeroen.

Veel hardsoldeerplezier,
Willum

 

Led verlichting

Vandaag een verstraler/bouwspot gereviseerd.
De led-driver en de led element hadden de geest gegeven.
Ooit koste deze lamp 250 euro.
Nieuwe led en led-driver zouden ca. 60 euro kosten.
Voor 60 euro koop ik tegenwoordig een complete verstraler.

Na even zoeken kwam ik op led-arrays die geen driver nodig hebben.
Koste iets van tien euro. Doen.
Inbouwen in de bestaande verstraler.

3 © Foto's w.p. 2-2023 ©
Linker foto, links nieuwe array, rechts de oude. Foto midden, het 230 volt array. Foto rechts, ombouw is klaar en getest,.

Omwille van de vreemde frequentie en de bijhorende lichtbalkjes tijdens het fotograferen van het licht, geen foto.

Ik ben zeer tevreden.

Nu heb ik sinds kort in het bezit van enkele led ornamenten in de lengte van een oude 40 Watt TL lamp, 120 cm lang.
Ik heb ze vooraf getest. Een bak helder licht.
Hier is nog wel een driver nodig. Op iedere bijhorende driver kan ik 7 lampen aansluiten.
Ieder element heeft een energieverbruik van 7 Watt.
Dat is lachen.

De oude lichtbakken in mijn werkplaats gaan naar het museum.
Maar ook het museum gaat daar mee aan de slag en plaatsen led-elementen in de bak.
De elementen heb ik hun al eerder gebracht.

Veel modelbouwplezier,
Willum

 

Licht in de duisternis!
Inmiddels bericht mbt de hardsoldeerworkshop binnen: "ingeloot", dus 25 mrt naar Steyl.

 

Hardsoldeerworkshop

Ingeloot voor een workshop?
Meer aanmeldingen dan deelnemers cursus plekken?


Komt er een tweede workshop in Steyl.
Dat is wel een toplocatie voor een modelbouw cursus.
En dat voor zestig euro voor vijf uur solderen.

Maar het is gelukt Mallegat.

Veel modelbouwplezier in Steyl.
Willum

Vraag:
En wat ga jij daar solderen?

 

Er zijn 10 plaatsen beschikbaar, dus vandaar mijn opmerking "ingeloot".
Kan me voorstellen dat er meer belangstellenden zijn; zo veel van dit soort cursussen zijn er niet....

 

@Mallegat, Gefeliciteerd!
Hopelijk beleef je net zoveel plezier als ik destijds aan deze workshop.
Succes en groet Henk.