Kanonneerboot Nr.2 van Kapitein J.C. Van Speyck / Cannoniera Olandese Nr.2 (MANTUA Art. 797)

Mooi werk Adri, je keuken! En weer een goed onderbouwd verhaal over de bakstagen en de 'grootschoot' Het laatste woord staat tussen ('...') omdat ik deze schoot alleen ken als de boomschoot. Maar dat zal wel zijn vanwege het type schip wat je bouwt. De grootschoten zitten normaal aan de onder hoeken van het grootzeil en niet aan de boom of giek...

 

Ik denk Piet dat we alle twee een beetje gelijk hebben, het bovenstaande plaatje had ik gevonden op: https://nl.wikipedia.org/wiki/Giek en daar wordt hij benoemd als
10) Grootschoot. (De grootschoot (10) is op de langsgetuigde schepen de naam voor de lijn waarmee de stand van het grootzeil (3) ten opzichte van het schip geregeld kan worden). zie ook: https://nl.wikipedia.org/wiki/Grootschoot.
Echter op de http://www.debinnenvaart.nl/binnenvaarttaal wordt de Boomschoot alvolgt omschreven: oude term voor de grootschoot/zeilschoot.
Vandaar dat ik hem als 'grootschoot' tussen haakjes had geschreven en erbij gezet dat 'hoewel men bij een gaffelgetuigde boot vroeger gewoonlijk de benaming boomschoot gebruikte'

 

Een strakke keuken A3, en weer een hele mooie uitleg.

 

Je verhaal klopt helemaal Adri, ik merkte al op dat het te maken heeft met het scheepstype. Op dwarsgetuigde schepen heet deze schoot boomschoot en de grootschoten zitten daar dus aan de onder hoeken van het grootzeil. Zo worden we steeds een stukje wijzer

 

Lijn 3(Geel) en Lijn 6 (rood)

De 2 laatste te plaatsen lijnen hebben mij na uitvoerig zoekwerk op het Internet en rondvraag geen specifieke benaming opgeleverd, de benamingen Waterstag/Boegstag en Kluiverstag zijn 100% zeker niet goed. Want wat er na het passeren van de beide oren aan de kluiverboom gebeurt (ze lopen naar de beide Ra-einden) dan raak je het spoor naar een goede benaming kwijt. Ofwel het is bedacht op de Italiaanse tekentafel of het zijn beiden een lijnenloop die in de vergetelheid is geraakt. Ik ga in ieder geval wel de twee lijnen aanbrengen zoals die op de tekening 3 zijn afgebeeld. De doorslag dat ik ervan overtuigd ben dat de lijnen er gelopen moeten hebben is een afbeelding op de Site van het Rijksmuseum van een in 1835 gemaakt model, hierop is te zien is dat vanaf de uiteinden van beide Ra’s 4 lijnen liepen naar de oren van de kluiverboom. Zie: https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/NG-MC-673/catalogus-entry
Nb. eerst even de afbeelding pagina groot maken (rechtsboven) en daarna kun je behoorlijk inzoomen
Ik heb hieronder even een uitsnede van deze afbeelding gemaakt en gedeeltelijk in het rood aangegeven waar de lijnen gelopen zouden moeten hebben.

Op de onderstaande foto heb ik even alléén aan de Bakboordzijde aangegeven hoe ik de loop van lijn 3(geel) en 6 (rood) heb ingeschoren, uiteraard lopen deze op dezelfde manier aan de Stuurboordzijde.

Lijn 3 (geel): Deze loopt vanaf de uiteinden van de bovenste Ra via de Kluiverboom-oren84A (aan de top van de Kluiverboom) naar het enkel-schijfsblok halverwege richting het Anker, hier gaat hij over in een Talie die samenwerkt met het andere enkel-schijfsblok die zich bijna onder het ophangpunt van het Anker bevindt. Als de Talie is ingeschoren gaat het losse eind eerst door een te boren gat (1mm) in de Boeg en het losse eind wordt aangeslagen aan de voet van de Pilaar (46) nb. het kleine stukje binnen de verschansing wat nog net zichtbaar is aan SB heb ik geel gemaakt.

Omdat ik de 2 x4 Pilaren (46) (4x BB+4x SB) nog niet geplaatst had heb ik de voorste 2 eerst moeten vastlijmen in hun beugels (47). Gebruik hiervoor bij het vastlijmen even een winkelhaak voor het verticaal uitlijnen.

Lijn 6 (Rood): Deze loopt vanaf de uiteinden van de onderste Ra via de oren aan de top van de Kluiverboom naar kop van beide Apostelen.
Zorg bij het doorhalen van lijn 3 en 6 door de Oren van de Kluiverboom dat lijn 3 (geel) door de voorste gaten loopt en lijn 6 (rood) door de tweede gaten lopen anders gaan ze elkaar hinderlijk (en niet mooi) kruisen.

Op dit plaatje is ook duidelijk de door mijzelf zelfgemaakte ‘geuzenvlag’ te zien, in dit geval een zogenaamde "Dubbele Geus" die alleen door de Koninklijke Marine gevoerd mag worden.
Met deze laatste 2 lijnen is het lopend en staande Want gereed en wat mij nu nog rest is het aanbrengen van de onderdelen die ik al gemaakt heb maar weggelaten heb vanwege de bereikbaarheid tijdens het aanbrengen van lopend en staande want zoals: het enkel schot achter de juffers; Riem en Bootshaakhouders (96); verschansingskleden; de resterende 6 Pilaren (46) en de Nationale Driekleur (in mijn geval een wimpel.). Daarna moet ik nog bedenken hoe ik mijn reeds gemaakte kade-stijger moet samenvoegen in de uiteindelijke presentatie van mijn Kanonneerboot Nr.2

 

Whoooow wat ziet dit er allemaal fraai uit zeg
Blij dat er weer gebouwd en het e.e.a. zo goed uitgelegd word Adrie
Succes met de verdere afwerking

 

Ik geloof dat de vorige spreker het heel goed verwoordt heeft A3.

 

Enkel schot; Schansbekleding; Beugels 4x (96); Riemen 4x (95A) en Bootshaken 2x (95C en D)

Met het plaatsen van al deze onderdelen heb ik tot het allerlaatst gewacht omdat deze de toegankelijkheid tijdens het aanbrengen van het lopend want ernstig belemmeren.
Eerst even iets over het enkel schot achter de juffers en de schansbekleding, deze behoren niet tot het standaard kit zoals Mantua deze levert. Mantua levert en laat alleen de uitvoering zien van voor de standaardisatie van de Kanonneerboten in 1821 en dit betekende dat vanaf de Voorplecht tot aan het Roer de verschansing alleen maar werd uitgevoerd met een verschansingshek.
Omdat ik er vanuit gegaan ben dat mijn model als de Kanonneerboot nr.2 is uitgevoerd, die J.C. van Speijk op 5 februari 1831 al dan niet in een heldendaad heeft opgeblazen, kan het niet anders zijn dan dat deze boot uitgevoerd was met de neerklapbare schotten op de boeg, met enkele schotten achter de juffers en schansbekleding tussen de neerklapbare schotten en de vaste hekverschansing en zijn daarom dan ook door mij zelf als extra aan het model van Mantua toegevoegd.

Daarna heb ik de beugels 96, die paarsgewijs aan BB en SB als het ware de riemen 95A boven de zwaarden buitenboord lieten zweven, gemonteerd met nog aan iedere kant daarbovenop 1 bootshaak (95 C en D). Al deze onderdelen behoren wel tot de standaard Mantua-kit.

 

Verrekte mooi A3

 

Tot in de kleinste details erg mooi allemaal!

 

Echt super mooi hoor, petje af!!

Wat bedoel je Adrie? al dan niet heldendaad of al dan niet opgeblazen? Het is toch zeker dat hij het schip opgeblazen heeft. Ze hebben zijn romp gevonden van wat ik ooit gelezen heb, hetgeen ze afgeleid hebben uit de kleding die er nog op stak. Maar niet alle geschiedenis is waarheid, dus?

 

Volgens mij bedoelt Adrie hier mee dat er meerdere verschillende kanonneerboten waren, toch Zo niet dan horen we het wel Hans.....

 

De Finale: De Pilaren 2 x 4 stuks (46), Oorlogswimpel (100) en Vlaggenlijn

Ja, en dan komen we toe aan de laatste handelingen aan mijn Kanonneerboot op zichzelf, te beginnen met het aanbrengen van de resterende 6 v/d 8 Pilaren. De functie van deze 2 x 4 pilaren, die je op alle oude schilderijen en etsen ziet, stelde mij voor een raadsel en het doel hiervan is tijdens navraag van mij bij diverse musea en de Marine voorlichtingsdienst niet eenduidig . Samengevat is men van mening dat tijdens oorlogshandelingen tussen deze pilaren (vis)netten werden opgespannen om enerzijds entering van de boot te bemoeilijken en anderzijds om rondvliegende (hout)brokstukken tegen te houden.
Omdat de boot bij mij straks zonder standaard rechtstreeks aan de havenstijger wordt gepresenteerd heb ik hem uit de standaard genomen en voor mij op de ‘Zandstrook’ op mijn werkblad gezet om de pilaren verticaal uit te richten.


Niet op de tekening Mantua tekening afgebeeld is een vlaggenlijn voor de Nederlandse Driekleur die wel op de afbeelding te zien is van het Rijksmuseum en het leek mij een aardig detail om deze alsnog aan te brengen.Deze lijn op het eind van de Gaffel (85) werd ook als hefwerktuig gebruikt tijdens het beladen van de boot.



De oorlogswimpel:

Een oorlogswimpel is een wimpel die uitsluitend door marineschepen wordt gevoerd en waarmee deze zich onderscheiden van andere (koopvaardij)schepen. De Nederlandse oorlogswimpel is een lange, rood-wit-blauwe wimpel waarvan het uiteinde in twee punten uitloopt. Bij commando-overdracht of het uit dienst nemen van een marineschip wordt de oorlogswimpel(kist) ceremonieel overhandigd aan de commandant door de jongste matroos.(bron Wikipedia) Een grote vlag wordt op mijn model niet gevoerd omdat de boot aan de havenstijger gepresenteerd zal gaan worden en deze Vlag doorgaans alleen ‘buitengaats’ gevoerd werd.



Dan rest mij voorlopig alleen nog 2 Foto’s (BB en SB) van de klaar gekomen Kanonneerboot Nr.2.
Hieronder voorlopig nog los voorgesteld met mijn idee om de Boot af te meren aan een Havensteiger, en nog even een eindconclusie die ik ervaren heb tijdens het vervaardigen van de Mantua-kit Cannoniera Olandese Nr.2 art.nr 797. Ik zal voor beiden even de tijd nemen dus te verwachten zo eind Maart 2019.
(klik even op de afbeelding voor een iets vergrote afbeelding)

 

De Bestemming

“Op 30 april 1838 werd bij Koninklijk besluit bekend gemaakt dat de Noordertoren van Egmond aan Zee verbouwd zou worden tot monument ter nagedachtenis van luitenant ter-zee Carel Josephus van Speyk, die op 5 februari 1831 zijn kanonneerboot op de Schelde opblies om het schip uit handen van de opstandige Belgen te houden.”



Lang heb ik er over na gedacht wat te doen met mijn model van de Kanonneerboot nr. 2.
Aangezien geen van mijn 3 kinderen er (nog) geen belangstelling voor hebben, en ik er eigenlijk geen geschikte plaats in mijn huis voor heb en om te voorkomen dat het model t.z.t. op Marktplaats te koop zal worden aangeboden, heb ik afgelopen ‘oud en nieuw’ besloten om mijn model te doneren aan het kleine maar o zo mooie Museum die Egmond aan Zee rijk is.
Omdat mijn vrouw en ik altijd ‘oud en nieuw’ beleven elders dan als in onze woonplaats en het afgelopen jaar wij al iets besproken hadden in Egmond aan Zee heb ik contact gezocht met de conservator van dit Museum.
Omdat het Museum alleen geopend is tijdens het Toeristen seizoen (18 april t/m 4 nov) is alleen voor mij, op zondag 30 december 2018 het Museum geopend en het was voor mij meteen duidelijk dat hier op zijn plek zou zijn. Ik hoop dat het een mooi plekje zal krijgen voor de grote poster die ik aangeschaft en daar achtergelaten heb van de ‘Blokkade Antwerpen februari 1831’
zie:
https://www.modelbouwforum.nl/threa...-2-mantua-art-797.256708/page-10#post-3897757

Ik hoop hiermee dat ooit, over een kleine 150 jaar, een van mijn achter- en achterkleinkinderen de kanonneerboot nog zullen kunnen bewonderen.



en de link naar het museum: https://www.museumvanegmond.nl/

 

Dit slaat enkel en alleen of het een heldendaad was of niet, de opinie zoals hieronder in 2006 beschreven, laat wat mij betreft niets te wensen over.
bron: http://www.maritiemnederland.com

Opinie: Jan Carel Josephus van Speijk
Het is u misschien ontgaan, maar het is dit jaar 175 jaar geleden dat de Luitenant-ter-zee der tweede klasse Jan Carel Josephus van Speijk zichzelf opblies. Als commandant van ‘Zr. Ms. Kanonneerboot no. 2’ raakte hij tijdens de Belgische opstand in Antwerpen met zijn schip op de Schelde aan lager wal en werd bedreigd door een groep woedende Belgen. Volgens de overlevering gooide hij zijn sigaar in een kruitvat en joeg daarmee zichzelf, zijn aanvallers en zijn eigen bemanning de dood in.

Tegenwoordig zouden we spreken van een zelfmoordactie en deze daad als immoreel veroordelen. Hoewel de kans dat Van Speijk de Belgische actie zou overleven niet erg groot was. ‘Dan liever de lucht in’ is een ingeburgerde Nederlandse uitdrukking geworden. De ‘heldendaad’ van van Speijk had een golf van vaderlandsliefde tot gevolg. Hij werd begraven in de Nieuwe Kerk in Amsterdam, waar ook Michiel Adriaenszoon de Ruyter zijn laatste rustplaats heeft.
Intussen blijkt maar weer hoe betrekkelijk roem is. Gedurende honderd jaar was Van Speijk een volksheld, een voorbeeld voor de jeugd. Vandaag de dag hebben we een heel ander oordeel over mensen die zichzelf opblazen. De stilte rond de daad van van Speijk in dit lustrumjaar maakt pijnlijk duidelijk dat we een beetje met hem in onze maag zitten. (Auteur: Ronald J. de Jong Publicatiedatum: vrijdag 15 september 2006)

Zou je het hele verhaal willen lezen dan raad ik je aan, zoals ik gedaan heb voordat ik aan de boot begon, het onderstaande boek aan te schaffen over de omstreden zelfmoordaanslag van Jan Carel van Speijk.(Historisch gezien >> goed leesvoer )

 

Dat is mooi Adrie, maarruh ik neem wel aan dat deze ook nog op 19 Mei te bewonderen is in Bataviastad.............

 

Nee Helaas niet Jaques, ergens begin April 2019 zal ik hem in Egmond aan Zee af gaan leveren.

 

Adri, Gefeliciteerd met het afronden van dit prachtige model! Ik heb met veel bewondering je verslag gevolgd en vind het een goed plan om het model te doneren aan het museum. Als ik ooit in de buurt kom ga ik het zeker even bewonderen.

 

Hmmm - jammer! Ik had dit fraaie scheepje graag eens van dichtbij bekeken. Maar een mooie bestemming in elk geval!

 

Een nobel gebaar om dit in dit museum te plaatsen. Lijkt me prima op zijn plaats daar!