Reichard Epsilöid bouwverslag.
- Topicstarter SRS
- Startdatum
Vandaag het veld opgezocht, om 17:40 ging de Elipsoid de lucht in, met windkracht 3. Moet zeggen dat dat toch wel erg leuk vliegen is hoor met wind. Heb veel aandacht besteed aan het zwaartepunt, en gedurende het vliegen ging ook de wind liggen. 60 gram lood, en beetje bij beetje iets er af halen....
Inmiddels is de Elipsoid 60 gram lichter geworden...8) En luister steeds meer op de roeren. Ben nu zover dat ik met de accu kan schuiven. 1 cm naar achteren, en 40 gram weer op de oude plek. Zo weer beetje bij beetje wat van het lood verwijderen tot het goed is.
Erg leuk hoor om zo met de hobby bezig te kunnen zin, bijzonder ontspannend...
Toch weer wat vragen. Nu is de zwever getrimt, en ik merk wel degelijk verschil met het vliegen. Luistert veel beter op de roeren, met name het hoogteroer wordt gevoeliger. 1 tikje trim maakt nu ineens veel meer verschil. Tijdens de kruisvlucht merk ik op de de zwever kwispelt met zijn staart, van links-naar -rechts. Met name naar boven met de motor zie je het goed. In de overgang van motor naar kruisvlucht is het nog even, daarna ebt het weg. de snelheid is wel iets meer geworden. Kan er overigens goed mee vliegen, en landen waar ik m hebben wil.
Alleen thermieken wil nog niet lukken. Zou het fijn vinden als ik eens met iemand een dag samen kan vliegen die mij de kneepjes van het vak kan (en wil) leren. Ik merk wel dat ik in een bel vlieg, en probeer er ook in te blijven maar echt naar mijn zin is het nog niet. (of ik doe het wel goed, maar zie het niet?)
Bochten gaan goed, en probeer ik zo min mogelijk aan het hoogteroer te komen zodat ik op hoogte blijf. Dat gaat goed binnen de 50 meter, maar daar onder verlies ik iets te veel hoogte naar mijn zin. (ik weet het, ben beginneling, groentje of wat voor titel je mij wil geven
)
Een correctie op het hoogteroer is dan nodig, ik denk dat ik toch iets teveel up geef (ik vlieg wel met mijn richtingsroer samen) waardoor de snelheid er uit gaat waardoor ik dus weer hoogte verlies. (niet altijd, sóms heb ik wel de goede balans te pakken)
Van de week geen weer om te vliegen, maar als het ff kan maak ik weer mijn uurtjes. Het vliegen gaat steeds beter, en tot mijn verbazing geeft het een steeds beter gevoel!
Inmiddels is de Elipsoid 60 gram lichter geworden...8) En luister steeds meer op de roeren. Ben nu zover dat ik met de accu kan schuiven. 1 cm naar achteren, en 40 gram weer op de oude plek. Zo weer beetje bij beetje wat van het lood verwijderen tot het goed is.
Erg leuk hoor om zo met de hobby bezig te kunnen zin, bijzonder ontspannend...
Toch weer wat vragen. Nu is de zwever getrimt, en ik merk wel degelijk verschil met het vliegen. Luistert veel beter op de roeren, met name het hoogteroer wordt gevoeliger. 1 tikje trim maakt nu ineens veel meer verschil. Tijdens de kruisvlucht merk ik op de de zwever kwispelt met zijn staart, van links-naar -rechts. Met name naar boven met de motor zie je het goed. In de overgang van motor naar kruisvlucht is het nog even, daarna ebt het weg. de snelheid is wel iets meer geworden. Kan er overigens goed mee vliegen, en landen waar ik m hebben wil.
Alleen thermieken wil nog niet lukken. Zou het fijn vinden als ik eens met iemand een dag samen kan vliegen die mij de kneepjes van het vak kan (en wil) leren. Ik merk wel dat ik in een bel vlieg, en probeer er ook in te blijven maar echt naar mijn zin is het nog niet. (of ik doe het wel goed, maar zie het niet?)
Bochten gaan goed, en probeer ik zo min mogelijk aan het hoogteroer te komen zodat ik op hoogte blijf. Dat gaat goed binnen de 50 meter, maar daar onder verlies ik iets te veel hoogte naar mijn zin. (ik weet het, ben beginneling, groentje of wat voor titel je mij wil geven
) Een correctie op het hoogteroer is dan nodig, ik denk dat ik toch iets teveel up geef (ik vlieg wel met mijn richtingsroer samen) waardoor de snelheid er uit gaat waardoor ik dus weer hoogte verlies. (niet altijd, sóms heb ik wel de goede balans te pakken)
Van de week geen weer om te vliegen, maar als het ff kan maak ik weer mijn uurtjes. Het vliegen gaat steeds beter, en tot mijn verbazing geeft het een steeds beter gevoel!
Niet helemaal mee eens, om niet te zeggen helemaal niet mee eens !!
Een bel vinden zonder een vario en deze vervolgens uitvliegen hoort wel bij de beginselen van het zweefvliegen ! Zorgen dat je een goed afgesteld toestel hebt/krijgt is een van de eerste stappen hierin en leren begrijpen wat thermiek is en doet is de tweede. Heb je dit voor mekaar zou ik eens aan een vario gaan denken. Dit alleen maar om je mogelijkheden uit te breiden.
Je toestel naar 300 meter plus brengen en dan op de vario horen dat je toevallig in een gebied vliegt waar stijgende lucht zit heeft weinig met zweefvliegen te maken. Dan is een casino nog spannender
edit: ja, ik vlieg met een vario omdat ik van mijzelf weet dat ik ook zonder dat ding aan boord een belletje
kan vinden en uitvliegen ................................
Laatst bewerkt:
PH_AJH
Forum veteraan
En daar ben ik het dan weer niet mee eens. Met een vario krijg je veel sneller door wat er gebeurt, waar thermiek zit, hoe groot het is/kan zijn, en vooral of je je rondjes netjes vliegt. Als het je eenmaal lukt om het plaatje in je hoofd te krijgen ga je ook zonder vario veel beter thermieken.
Ik denk dat je het met een vario veel sneller leert. Maar goed...da's ook maar een mening
Er zijn geen 1:1 zwevers die zonder vario vliegen en in een 1:1 zou het nog veel makkelijker moeten zijn om thermiek te vinden (zien immers direct op hun instrumenten of ze stijgen, wat voor ons vaak heel lastig te zien is) No offence Arno, ik denk dat het idee dat je zonder vario moet kunnen vliegen een beetje achterhaald is..... 
No offence Arno, ik denk dat het idee dat je zonder vario moet kunnen vliegen een beetje achterhaald is.....
Let's agree to disagree
Maar wanneer je weet wat er gebeurd, c.q. weet wat thermiek is en hoe het zich enigzins gedraagt ben je in staat om je vario veel optimaler in te zetten......
En zoals ik al zei; zelf heb ik ook altijd een vario aan boort. Maar als voorbeeld waar ik op doel: wanneer het ergens in een gebied niet zo goed is weet ik meestal vrij aardig waar ik naar toe moet om betere lucht te vinden (vrij redelijk scoringspercentage
) Hierbij maak ik gebruik van mijn ervaring/sixth sense die bijvoorbeeld altijd veranderingen in windrichtingen registreert Dat heb jij nou eenmaal met een thermiek/vv-vlucht/F3J/F3K verleden.....Wanneer je met een vario maar naar boven gaat en je alleen maar laat leiden door piepjes kun je beter naar het Casino gaan !
Laatst bewerkt:
PH_AJH
Forum veteraan
Mee eens. Maar zelfs als mensen hun vario op die manier willen gebruiken is daar niks mis mee natuurlijk.
Mijn ervaring (en ik heb geen wedstrijdachtergrond) is dat ik nadat ik een vario heb aangeschaft enorme sprongen voorwaarts heb gemaakt in het vinden van- en uitvliegen van thermiek, ook als ik geen vario aan boord heb. Je krijgt directe feedback terwijl je daar zonder vario, als je nog niet goed weet waar je op moet letten, finaal overheen kijkt.
Mijn ervaring (en ik heb geen wedstrijdachtergrond) is dat ik nadat ik een vario heb aangeschaft enorme sprongen voorwaarts heb gemaakt in het vinden van- en uitvliegen van thermiek, ook als ik geen vario aan boord heb. Je krijgt directe feedback terwijl je daar zonder vario, als je nog niet goed weet waar je op moet letten, finaal overheen kijkt.
Interessante discussie, wat ik weer lees met veel belangsteling. Ik zat al te denken aan een vario, maar ik dacht dat het beter was om thermiek te kunnen herkenen aan het veld, de windrichting en zijn veranderingen, de gedragingen van mijn zwever enz.
Gisteren begonnen met wind, en ik merkte wel aan mijn zwever dat ik in een bel zat. Zichtbaar omhoog als resultaat, met de bel én wind mee. Maar met een (op dat moment) niet optimaal uitgetrimde zwever natuurlijk er niet in kunnen blijven, mede ook dankzij mijn nog onervaren stuurmanskunsten.
Want als ik ff eerlijk ben, zweven (of vliegen) is leuk, landen gaat allemaal prima, óók met wind. Maar boven blijven op thermiek is versie 2, wat Arno ook al aangaf. Neemt niet weg dat ik soms wel mogelijkheden zie om boven te blijven, en reageer als mijn zwever net niet dat doet wat ik wil. (lees in een bel of langs een bel komen)
Ik ga eens wat meer info verzamelen over thermiek, hoe, waardoor en waar. Snappen doe ik het wel, maar ik ga ff de puntjes op de I zetten. Een vario aan boord, of er nog ff mee wachten? De meningen zijn verdeeld, waardoor de keuze wat moeilijker wordt.
@Serge,
Zondag over een week gaat niet lukken. De week erop wel, zaterdag óf zondag. Moet ik maandag ff in het rooster gaan kijken.
Ik pik nu elke aangelegenheid aan om mij eerst met de trim bezig te houden, voordat ik serieus aan een thermiek vlucht begin. In de 2 uurtjes dat ik vlieg, maak ik meer landingen dan normaal, en ik ben tegelijkertijd bezig met het optimaliseren van de trim, ook erg leerzaam. Kan m nu landen waar ik wil, met verschillende finals.
Het wordt steeds leuker!
Gisteren begonnen met wind, en ik merkte wel aan mijn zwever dat ik in een bel zat. Zichtbaar omhoog als resultaat, met de bel én wind mee. Maar met een (op dat moment) niet optimaal uitgetrimde zwever natuurlijk er niet in kunnen blijven, mede ook dankzij mijn nog onervaren stuurmanskunsten.
Want als ik ff eerlijk ben, zweven (of vliegen) is leuk, landen gaat allemaal prima, óók met wind. Maar boven blijven op thermiek is versie 2, wat Arno ook al aangaf. Neemt niet weg dat ik soms wel mogelijkheden zie om boven te blijven, en reageer als mijn zwever net niet dat doet wat ik wil. (lees in een bel of langs een bel komen)
Ik ga eens wat meer info verzamelen over thermiek, hoe, waardoor en waar. Snappen doe ik het wel, maar ik ga ff de puntjes op de I zetten. Een vario aan boord, of er nog ff mee wachten? De meningen zijn verdeeld, waardoor de keuze wat moeilijker wordt.
@Serge,
Zondag over een week gaat niet lukken. De week erop wel, zaterdag óf zondag. Moet ik maandag ff in het rooster gaan kijken.
Ik pik nu elke aangelegenheid aan om mij eerst met de trim bezig te houden, voordat ik serieus aan een thermiek vlucht begin. In de 2 uurtjes dat ik vlieg, maak ik meer landingen dan normaal, en ik ben tegelijkertijd bezig met het optimaliseren van de trim, ook erg leerzaam. Kan m nu landen waar ik wil, met verschillende finals.
Het wordt steeds leuker!
@N.P.S.
Daar heb je gelijk in maar dat is niet waar ik op doel ........................
FF goed lezen en ik denk dat wat de techniek betreft ik niet echt achterblijf, maar dat terzijde
Ik heb trouwens nooit tip-tip gevlogen; veel erger nog
Vrije vlucht modellen waar je achteraan moest hollen :rolling:
serge pot
Forum veteraan
toen ik begon (kuch alsof ik grijs haar heb )was er geen vario (of het was stervensduur)en had je wel zenders waar mixers op konden (maar ookdie lagen ruim buiten budget)
toendertijd had je mechanische mixers en zaten de servo's vast met 4 schroeven .
ik heb toendertijd veel met henk schrader gevlogen (modelzweven )
deze oude rot heeft mij toen veel geleerd ,waar ik nog steeds van profiteer , al zijn de echte fijne kneepjes nog niet daar,danzij een kleine pauze van 20 jaar .
ik blijf er bij dat technische hulpmiddelen je het vliegen en zoeken naar thermiek verslechteren .
net zoals abs ,eps en tractioncontrol in je auto . als je al deze functies uitschakelt kan 90% in nederland opeens niet meer fatsoenlijk op de grens van van zijn auto rijden (lees noodstops en uitwijk maneuvres )
het is leuk om ondersteunt te worden tijdens het leren lopen ,maar je leert sneller lopen door eerst te vallen ,waardoor je ook scherper bent .
toendertijd had je mechanische mixers en zaten de servo's vast met 4 schroeven .
ik heb toendertijd veel met henk schrader gevlogen (modelzweven )
deze oude rot heeft mij toen veel geleerd ,waar ik nog steeds van profiteer , al zijn de echte fijne kneepjes nog niet daar,danzij een kleine pauze van 20 jaar .
ik blijf er bij dat technische hulpmiddelen je het vliegen en zoeken naar thermiek verslechteren .
net zoals abs ,eps en tractioncontrol in je auto . als je al deze functies uitschakelt kan 90% in nederland opeens niet meer fatsoenlijk op de grens van van zijn auto rijden (lees noodstops en uitwijk maneuvres )
het is leuk om ondersteunt te worden tijdens het leren lopen ,maar je leert sneller lopen door eerst te vallen ,waardoor je ook scherper bent .
PH_AJH
Forum veteraan
Een leuke filosofische discussie...om bij de auto's te blijven, met houten wielen en een klein trommelremmetje op de achterwielen ga je nóg beter de grenzen van een auto leren kennen. Als je daar een poosje over na denkt wordt je gek Want het is wel exact dezelfde redenatie.
Met een vario ga je beter thermieken, echt waar. En daarmee bedoel ik: je vindt het sneller en je blijft langer boven.Of je het leuk vindt om daar deze techniek bij te gebruiken is een tweede.
Want het is wel exact dezelfde redenatie.Met een vario ga je beter thermieken, echt waar. En daarmee bedoel ik: je vindt het sneller en je blijft langer boven.Of je het leuk vindt om daar deze techniek bij te gebruiken is een tweede.
serge pot
Forum veteraan
helaas heb ik het al bewezen dat je zonder electrische ingrijpmiddelen op[ een jaren negentig auto ,beter kunt remmen op glade ondergrond dan met die hulpmiddelen .
wat ik bedoel is dat je het beter leert en dus de reacties beter ziet ,als je zonder foefjes het thermieken leert .
waar de vario dan weer heel scherp voor is ,zijn de belletjes die hele zwakke lift geven op grotere hoogte (daar waar je ze het minste ziet )en je dus op je stuurfouten tikt (het dalen en stijgen in de bocht )
het thermieken kun je ook het beste leren door te gaan zoeken tussen de 150 en 200 meter (de hoogte die je vroeger ook los kwam van de lijn )en daar dus ook een dag voor uit te pikken met grote temperatuur verschillen in de ochtend en de middag (deze komen het meeste voor in het voorjaar )zodat je daar het meeste profijt van kunt hebben . de thermiek zwakt af naarmate de temperatuur verschillen kleiner worden (zomer en herfst ). de opgedane ervaring in het voorjaar kun je nog steeds benutten .
groot voordeel geeft het welals je terrein kennis hebt van de omliggende gronden en velden ( zo weet je waar de snel opwarmende velden liggen en bij welke wind je waar het beste de thermiek kan verwachten )
nu wil ik niet zeggen dat foefjes niet behulpzaam zijn , je moet ze gebruiken als aanvulling . en als je geen gevoel hebt voor thermiek ,dan zijn die piepjes meer dan welkom om het je wel te vertellen .
ik kan hier mee een vergelijk trekkenmet arf vliegers en bouwers . een bouwer begrijpt de basistechniek van instelhoeken en een neutrale afstelling op het vliegtuig .
een arf vlieger zet de componenten vaak in elkaar zonder instelhoeken te meten .
zet vaak ook zomaar de roeren en servos er in en gaat de uitslagen afstellen op de zender .(dit is enkelt als voorbeeld bedoelt )
hiermee wil ik zeggen dat basis kennis het beste van de grond af aan geleerd wordt .
tuurlijk wil ik zelf ook vario ,maar dan puur als aanvulling ,maar de huidige vario's zijn mij te duur .
wat ik bedoel is dat je het beter leert en dus de reacties beter ziet ,als je zonder foefjes het thermieken leert .
waar de vario dan weer heel scherp voor is ,zijn de belletjes die hele zwakke lift geven op grotere hoogte (daar waar je ze het minste ziet )en je dus op je stuurfouten tikt (het dalen en stijgen in de bocht )
het thermieken kun je ook het beste leren door te gaan zoeken tussen de 150 en 200 meter (de hoogte die je vroeger ook los kwam van de lijn )en daar dus ook een dag voor uit te pikken met grote temperatuur verschillen in de ochtend en de middag (deze komen het meeste voor in het voorjaar )zodat je daar het meeste profijt van kunt hebben . de thermiek zwakt af naarmate de temperatuur verschillen kleiner worden (zomer en herfst ). de opgedane ervaring in het voorjaar kun je nog steeds benutten .
groot voordeel geeft het welals je terrein kennis hebt van de omliggende gronden en velden ( zo weet je waar de snel opwarmende velden liggen en bij welke wind je waar het beste de thermiek kan verwachten )
nu wil ik niet zeggen dat foefjes niet behulpzaam zijn , je moet ze gebruiken als aanvulling . en als je geen gevoel hebt voor thermiek ,dan zijn die piepjes meer dan welkom om het je wel te vertellen .
ik kan hier mee een vergelijk trekkenmet arf vliegers en bouwers . een bouwer begrijpt de basistechniek van instelhoeken en een neutrale afstelling op het vliegtuig .
een arf vlieger zet de componenten vaak in elkaar zonder instelhoeken te meten .
zet vaak ook zomaar de roeren en servos er in en gaat de uitslagen afstellen op de zender .(dit is enkelt als voorbeeld bedoelt )
hiermee wil ik zeggen dat basis kennis het beste van de grond af aan geleerd wordt .
tuurlijk wil ik zelf ook vario ,maar dan puur als aanvulling ,maar de huidige vario's zijn mij te duur .
Vario, ja of nee
@Arjen
Dat je met een vario beter gaat thermieken vid ik een leuke stelling. Zelf heb ik zo'n ding ook (bijna) altijd aan boord.
Of ik beter ben gaan thermieken durf ik niet te stellen. Wel dat ik misschien mijn vliegtactiek wat aangepast heb
en sneller probeer weg te komen waar geen thermiek is
@ Serge
Het moet niet veel gekker worden hier, maar ik ben het helemaal met je eens
Zoals ik al eerder stelde is het zeker zo belangrijkt "te begrijpen" wat de thermiek doet en uitspookt met je toestel.
En dan heb ik het niet eens over het afstellen van je kist ..............
Er is helemaal niets tegen het gebruik van een vario en iedereen die zo'n ding in zijn zwever gooit wens ik heel veel plezier.
Over het thermiekvliegen wat dan al dan niet volgt verschillen de meningen. Wubbe poste hier een leuke opmerking over
Zelf blijf ik het belangrijk vinden dat je eerst enige basiskennis opdoet waardoor je nog veel meer plezier aan dat nuttige instrumentje kunt beleven.
@Arjen
Dat je met een vario beter gaat thermieken vid ik een leuke stelling. Zelf heb ik zo'n ding ook (bijna) altijd aan boord.
Of ik beter ben gaan thermieken durf ik niet te stellen. Wel dat ik misschien mijn vliegtactiek wat aangepast heb
en sneller probeer weg te komen waar geen thermiek is
@ Serge
Het moet niet veel gekker worden hier, maar ik ben het helemaal met je eens
Zoals ik al eerder stelde is het zeker zo belangrijkt "te begrijpen" wat de thermiek doet en uitspookt met je toestel.
En dan heb ik het niet eens over het afstellen van je kist ..............
Er is helemaal niets tegen het gebruik van een vario en iedereen die zo'n ding in zijn zwever gooit wens ik heel veel plezier.
Over het thermiekvliegen wat dan al dan niet volgt verschillen de meningen. Wubbe poste hier een leuke opmerking over
Zelf blijf ik het belangrijk vinden dat je eerst enige basiskennis opdoet waardoor je nog veel meer plezier aan dat nuttige instrumentje kunt beleven.
PH_AJH
Forum veteraan
Grote kans dat we binnenkort worden teruggefloten voor het off-topic gaan
Dezelfde discussie zie je in op heel veel terreinen terug.
Navigatie in de 1:1 vliegerij gebeurde eerst met sextant etc, daarna met radionavigatie en nu met GPS. Verkeersvliegers gaan niet "slechter" navigeren omdat ze niet meer met een sextant overweg kunnen. En tegenwoordig is er veel discussie of je nog met een kaart en radiobakens moet kunnen navigeren; de GPS is betrouwbaar en wordt altijd gebruikt.
In de auto met een TomTom; vul zelf de vergelijking maar in.
Ik vlieg zelf graag zónder vario omdat het moeilijker is en andere technieken vereist. Maar mét blijf ik 9 van de 10 keer langer boven. Dus het gaat er maar net om wat je wilt, uitgedaagd worden zonder hulp van techniek of lang boven blijven (want daar gaat thermieken om toch?)
Het is niet voor niks dat in de F3J/F3K vliegerij het gebruik van een vario niet is toegestaan, het geeft je een voorsprong.
Dezelfde discussie zie je in op heel veel terreinen terug.
Navigatie in de 1:1 vliegerij gebeurde eerst met sextant etc, daarna met radionavigatie en nu met GPS. Verkeersvliegers gaan niet "slechter" navigeren omdat ze niet meer met een sextant overweg kunnen. En tegenwoordig is er veel discussie of je nog met een kaart en radiobakens moet kunnen navigeren; de GPS is betrouwbaar en wordt altijd gebruikt.
In de auto met een TomTom; vul zelf de vergelijking maar in.
Ik vlieg zelf graag zónder vario omdat het moeilijker is en andere technieken vereist. Maar mét blijf ik 9 van de 10 keer langer boven. Dus het gaat er maar net om wat je wilt, uitgedaagd worden zonder hulp van techniek of lang boven blijven (want daar gaat thermieken om toch?)
Het is niet voor niks dat in de F3J/F3K vliegerij het gebruik van een vario niet is toegestaan, het geeft je een voorsprong.
serge pot
Forum veteraan
tsja maar met een tom tom weet je niet meer waar je bent als dat ding plotseling uit gaat 
zoals ik al eerder zei een vario geeft voordeel bij de zwakke bellen (de zogenoemde nulletjes)als je de echte thermiek niet kunt herkennen aan je toestel ,heb je ook nog niet leren vliegen . het vinden van thermiek is met en zonder vario net zo moeilijk(als je je toestel tenminste kent )vlieg je dagelijks met 4 of meer toestellen zul je je toestel ook niet kennen in de lucht en zijn gedragingen herkennen ,dan heb je een vario nodig inderdaad .
zelf heb ik altijd een zwever bij me en een propellor toestel,dus nooit meer dan 2 .
zoals ik al eerder zei een vario geeft voordeel bij de zwakke bellen (de zogenoemde nulletjes)als je de echte thermiek niet kunt herkennen aan je toestel ,heb je ook nog niet leren vliegen . het vinden van thermiek is met en zonder vario net zo moeilijk(als je je toestel tenminste kent )vlieg je dagelijks met 4 of meer toestellen zul je je toestel ook niet kennen in de lucht en zijn gedragingen herkennen ,dan heb je een vario nodig inderdaad .
zelf heb ik altijd een zwever bij me en een propellor toestel,dus nooit meer dan 2 .
DirkSchipper
Forum veteraan
Laat ik er nog eens een andere mening tegenaan gooien.
Mbv. een vario ben ik vooral beter gaan vliegen. De stuurfouten die ik niet zag, hoorde ik nu. Toen ik die verbeteringsslag gemaakt had lukte me het ook veel vaker om thermiek uit te vliegen (het vinden was niet het echte probleem).
Dirk.
Mbv. een vario ben ik vooral beter gaan vliegen. De stuurfouten die ik niet zag, hoorde ik nu. Toen ik die verbeteringsslag gemaakt had lukte me het ook veel vaker om thermiek uit te vliegen (het vinden was niet het echte probleem).
Dirk.