Stoom lokomotieven

[willemvdm]

Ik wil hier graag enkele van mijn verzameling stoom lokomotieven tonen.
De meeste zijn Spoor 1 , of 45 mm spoorwijdte.
Dit was een eeuw geleden een zeer populaire spoorbreedte maar werd later verdrongen door spoor 0 en spoor half-0 (HO)
Voor een normaalspoor lokomotief (dus geen smalspoor) geeft dat een schaal van 1/32
In de jaren 70 maakte spoor 1 echter een comeback als tuinspoor!
De mooiste lokomotieven werden/worden in mijn ogen gemaakt door de Japanse firma Aster.
Deze fabrikant van mechanische kassa's zocht bij de komst van de elektrische kassa's naar een nieuw produkt.
Dat werden dus zeer kostbare stoom lokomotieven, live steam natuurlijk!
Het eerste model was de Winchester Schools class uit 1975.
Deze engelse lokomotieven hadden namen van beroemde Engelse scholen, vandaar de "Schools Class"

Wat gegevens van de lok:
Ketel met 2 veiligheden op 4 bar.
Alkohol branders onder de ketel.
Alkoholtank in de tender, met "vogel drinkbakje systeem" zodat de pitten nooit kunnen overlopen.
2 stoom cylinders met slip excentriek voor regeling vooruit/achteruit.
Dit ziet de machinist:

3 regelkranen dus.
Op de tender een kraantje voor de alkohol toevoer (Bio ethanol is zeer geschikt)
en in de kabine dus 2 stoomkranen , een voor de blazer en een voor de cylinders.
Geen peilglas of manometer dus, de machinist moet dus op gevoel werken!
Het vuur brand alleen goed als er trek in de schoorsteen is, maar deze is te kort voor natuurlijke trek.
Deze trek wordt dus gemaakt door de afgewerkte stoom uit de cylinders in de schoorsteen te blazen.
Maar als de lok stilstaat of weinig stoom gebruikt omdat hij langzaam rijd zonder wagons dan krijg je dus onvoldoende trek in de schoorsteen.
En zonder trek geen goed vuur en dus geen stoom!
Dit lossen we dus (net als bij de grote loks) door met de blazer stoom in de schoorsteen te blazen.
Wat wagons zijn dus wel aan te raden.

Originele Aster wagons uit 1975 zijn nog zeldzamer dan de loks!
Maar de koppelingen passen wel perfect.

Een kettinkje verbind de wagons.
In een bocht veren de binnenste buffers dus in, net als bij de groten!

Wordt vervolgt (met de 2e lokomotief van Aster natuurlijk)
Groeten Willem

 

[willemvdm]

Hallo allemaal, hier het beloofde vervolg.

Om nog even terug te komen op de Schools.
Dit is volgens mij de meest verkochte Aster lokomotief, maar alles wat er te koop staat is "ongestoomd", "altijd in een vitrine gestaan" of "maar een paar keer proefgereden".
Blijkbaar word er met deze Asters bijna niet gereden, en dat vind ik zonde.
Toen ik laatst van een verzamelaar een andere Aster kocht kreeg die man de schrik van zijn leven toen hij hoorde dat ik ermee ging rijden, dat doe je toch niet, dan daald hij in waarde!
Maar dan moet je je auto ook in de garage late staan en de bus nemen!
Het heet "live steam" en dan moeten die treinen ook leven!
Dezelfde man had ook een ongestoomde Aster Climax te koop, maar deze had geen stoom maar een elektromotor! Dat had hij nooit gezien!
Dat was dus niets voor mij (al stond hij best mooi in de vitrine)

Ik wil dus gaan rijden met de Schools, en dat is een beetje lastig.
1) Je kan alleen rijden op banen met bogen van 3 meter boogstraal (rails heeft geen bochten maar bogen) en je hebt dus echt de ruimte nodig!
2) Je hebt geen peilglas (en de meeste andere Asters ook niet!) en volgens mijn berekeningen zit er genoeg ethanol in de tender om 3 ketels stoom te maken!
Een ketel droogkoken verlaagd de waarde meer dan ik van plan ben!
3) je hebt geen manometer.
4) De knopjes van de regelaars zijn van messing, die worden dus heel heet!

De schools heeft al de volgende aanpasingen ondergaan:
1) De Asbest isolatie en pitten zijn vervangen door modern materiaal.
2) Er zit een dummy lading steenkool in de tender en er zit een dummy remleiding aan de voorzijde.
En daat wil ik nog de volgende extra aanpasingen op maken:
3) Er zit op de ketel een ongebruikte terugslagklep waarmee de ketel onder druk bijgevuld kan worden, ik wil hierop een moderne vulnippel van de firma Regner monteren.
Dan kan ik dus de ketel bijvullen met een soort plantenspuit terwijl hij onder druk staat.
4) Rubber kapjes maken op de wieltjes van de regelaars, ik hoop dat dat werkt!

Datzelfde kan ook gebeuren met het tweede model van Aster uit 1975.
Dit is een lok die gebouwd was voor de japanse markt, deze lok reed namelijk in Japan
Dat is de Mogul, deze heeft vrijwel dezelfde ketel als de Schools namelijk.

Dus naast een Engelse lok bracht Aster ook een Japanse lok op de markt, maar in een iets andere schaal 1/30 (waarom geen 1/32?).
Dezelfde wagons passen er ook achter (ik moet echt meer wagons vinden!!!!!)

Bij nader onderzoek is er toch een belangrijk verschil te zien.
De Schools heeft 2 cilinder blokken met 2 stoom ventielen.
Bij de Mogul zit links een cilinder met een dummy ventiel, en rechts een dummy cilinder met een dummy ventiel.
Er werkt dus maar 1 cilinder en die wordt aangestuurd door een ventiel dat midden onder de lok zit.
In de rechter "cilinder" zit een tankje met de stoomolie!

Een vreemde zaak, je zou toch zeggen, 2 bijna gelijke loks geef je ook toch dezelfde aandrijving???
Of was dit iets goedkoper? Ik weet het niet.

Maar om alvast wat te verklappen, toen Aster in 1976 met zijn derde en vierde model lok uitkwam waren die ook weer anders!
Maar dat is voor de volgende keer.

Groeten Willem

 

[willemvdm]

En nu dan het derde model dat Aster gemaakt heeft, deze kwam op de markt in 1976
De originele machine "Reno" van de firma was toen in bezit van een filmmaatschappij en was een echte filmster in vele westerns!
Deze lok heeft zelfs zijn eigen website maar is helaas in slechte staat.
Het model heb ik gekocht ongestoomd maar met valschade, zo was de "koeienvanger" helemaal verbogen en de assen stonden scheef.
Ook was al het messing donkerbruin geworden, terwijl een echte machinist dat natuurlijk schoon houd!
Dit heb ik hersteld, maar er zit nog wel asbest in de lok, dat is de volgende klus!

Technisch is de lok vrijwel gelijk aan de Schools, maar iets gebruiksvriendelijker.
Zo heeft deze een peilglas en zit er in de tender een watertank met handpomp.
(later kwam ik erachter dat de tender van de Schools ook al voorbereid is op dezelfde watertank en pomp!)
Maar deze heeft weer 2 andere problemen:
1) de schaal is om onduidelijke redenen 1/28 dus lastig geschikte wagons te vinden.
2) de koppeling achterop is een schaal 1/28 USA koppeling uit de 19e eeuw, en die zijn ook niet te vinden!
Ik weet dat Aster wel een remmerwagen (Caboose) gemaakt heeft die perfect past, maar ik zou graag meer wagons hebben.

Nog een foto van de USA klauwkoppeling, die gaat natuurlijk pas open als aan de schaal handel trekt!

Echt een heel mooi model van Aster!
Het vierde model dat Aster op de markt gebracht heeft is iets simpeler, maar dat kun je in de volgende aflevering zien!

Groeten Willem

 

[willemvdm]

Zoals eerder gezegd gaan we verder met het volgende model uit 1976.
En dat model wijkt weer flink af van de vorigen!

Het is de Old Faithfull (oude trouwe).

Als eerste is het dus meer een fantasiemodel dan een echt schaalmodel.

Ten tweede is het duidelijk een smalspoorlok, dat kun je zien aan het feit dat de lok en de wagons geen twee buffers aan achter/voorkant hebben maar een centrale buffer/koppeling hebben.
Hierdoor kan de trein veel makkelijker de krappe bogen van een smalspoorbaan nemen.

In Japan heeft smalspoor meestal een spoorwijdte van 2"6" dat is circa 760 mm, maar in Duitsland is dat 1000 mm en in Engeland 610 mm!
Dus voor wat voor schaal/spoorbreedte is Old Faithful nu gemaakt?
Nu dat is ook fantasie en klopt ook niet, de meeste engelse smalspoorloks hebben de wielen binnen het chassis zitten, deze heeft ze aan de buitenkant wat meer duits is.
Ik zie de schaal dan ook als een soort 1/24 schaal smalspoor veldlokje (veldloks reden vaak alleen op plantages of fabrieksterreinen)

Ten derde heeft Old Faithful enkelwerkende oscilerende cilinders, zoals we vooral op speelgoed stoom zien zoals Wilesco of Mamod.
Het Mamod treintje lijkt veel op deze lok maar is ontworpen voor 32 mm spoor, al wordt hij ook omgebouwd op 45 mm spoor.
De wagons van Mamod passen ook goed achter de Old Faitfull , al zijn de wagons op deze foto's natuurlijk van Aster!
Deze aandrijving heeft vooral wat gebrek aan trekkracht bij lage snelheden.

De regelaar voor vooruit/achteruit zit voorop de lok
Het dak zit er los op en kan afgenomen worden maar in de kabine zit alleen het olietankje.

Ruimte voor RC mischien?
Het is een leuk lokje, maar meer speelgoed dan schaal.
De prijs zal daar ook naar geweest zijn.
De jaren na 1976 ging Aster zich meer richten op grotere schaal lokomotieven, en de prijzen waren zeer hoog.

Maar daar gaan we het later wel over hebben!
Groeten Willem

 

[willemvdm]

Ook na 1976 bleef Aster ieder jaar 2 tot 3 nieuwe modellen uitbrengen.
Maar er kwamen steeds meer concurenten, die minder dure loks uitbrachten.
In de loop der jaren ging Aster steeds minder lokomotieven maken, die wel steeds duurder waren.
Zo zijn er van de eerste Schools 3.000 excemplaren gebouwd, maar werden er in je jaren 80 vaak bewust maar 300 stuks van een model uitgebracht.
Het kwam dan ook voor dat een lok al uitverkocht was voordat die op de markt kwam.
Gebruikte loks waren dan duurder dan nieuwe!
Ik reed toen op een Yamaha motorfiets, en weet nog dat je voor de prijs van een top model Aster maar liefs 4 nieuwe Yamaha's (ok wel instapmodel) kon kopen.
Een Aster "Big Boy" was duurder dan een nieuwe auto!

De laatste jaren is er in de gebruikte markt een kentering, de prijzen van de "gewone" Asters dalen, (meer verkopers dan kopers) maar de zeldzame Asters blijven redelijk aan de prijs.
Ik hoop dan ook dat met de vergrijzing van de stoomtrein liefhebbers ook de zeldzamere Asters wat in prijs gaan dalen, en dat ze dan uit de vitrine op de baan komen!
En dan kan ik er weer wat bijkopen.

In 1981 kwam er gelukkig wel een model op de markt waar er ruim 1.100 van gemaakt zijn, de "Baldwin Rear Tank"

Dit is een model van een smalspoorlok die in Japan gebruikt werd in de bosbouw.
Hij is weer van een "foute" schaal, namelijk 1/22 , en dus zit hij qua spoorbbreedte op het Duitse formaat en niet het Japanse.
Maar hij past nu natuurlijk wel goed tussen de Duitse LGB treinen.
De naam "Rear Tank" komt door de grote tank achteop, bij het orgineel zit daar water in maar bij de Aster alkohol brandstof.

Het dak kan afgenomen of opgeklapt worden, en dit is gelukkig een lok die gebruiksvriendelijk is.
De handels voor de stoomregelaars (blower en snelheid) zijn lekker groot, en als je er een stukje slang over doet brand je ook je vingers niet.
Verder heeft hij ook een manometer en een peilglas.
De richting omkeren gaat weer met een slip excentriek,
Toch heeft hij een zwakte, de brandstof tank is ruim bemeten (circa 60 cc) maar de ketel is erg klein (110 cc) dus je moet regelmatig water bijvullen.
De extra watertank met handpomp moest je er los bijkopen.
Maar omdat de meeste niet uit de vitrine kwamen zijn die weinig verkocht, ik zal dat dus moeten aanpassen.

Best wel een leuke lok, het origineel was houtgestookt zodat in de schoorsteen een gigantische vonkenvanger zat.
Ik heb de Japanse versie, geheel zwart, terwijl er ook een Amerikaanse versie was in groen/grijs/zwart.
Later heeft Aster nog een andere versie met nog grotere tank achterop uitgebracht.

En een "tree logger" heeft natuurlijk wagons voor boomstammen, dit is de wagon versie van Aster zelf.
De koppeling op de lok is in hoogte verstelbaar, hier zit hij nog te laag.
De aster wagons hebben een veel te lompe "ruggegraat" maar dat valt niet op als ik er lading op ga leggen.
Die lading kun je dan vastzetten met echte schaal kettingspanners, kijk dat is wel echt weer Aster!

Groeten Willem

 

[Stoompomp]

Je hebt een mooi verslag gemaakt.
Indien er geen "stoom" had gestaan, dan had ik niet verder gelezen.
Mooie machines en ook een mooie uitdaging om onder druk de ketel te vullen.
De vulpomp van Regner is bewezen techniek,
Voor jouw bijgevoegd een pag. uit de Regner Catalogus.
Met deze pomp kan je onder het rijden de ketel vullen.
Zelf bouw ik een stoomsleepboot, Dockyard V.

 

[willemvdm]

Dank je wel Stoompomp.
Ja ik ben al een paar keer bij de importeur van Regner in Apeldoorn geweest.
Regner heeft goed materiaal, en is net als Aster in metrische maten.

Ik heb een weekje weinig gepost.
De reden is dat ik een paar onderdelen moest draaien voor een andere lok, en dus stond de Emco op de "foto lokatie"
Het draaibankje is weer opgeruimd, dus er worden weer foto's gemaakt!
Ik ben de vitrines aan het her-inrichten, en maak gelijk van de gelegenheid gebruik om de loks na te lopen en fotograferen.

De laatste Aster die ik wil laten zien kwam op de markt in 1999

Dit is de "Jumbo" Novelty van de Engelse Improved Precedent Class uit 1887.
Nu vinden we dit een kleine lokomotief maar in 1887 was dit dus net een TGV, met de bijnaam Jumbo dus, die de magische snelheid haalde van "a mile a minute".
Dat was toen revolutionair!
In de victoriaanse tijd moest alle mechaniek zoveel mogelijk verborgen blijven, arme machinist die onder de lok moest kruipen voor onderhoud!
Onder het chassis zitten bij deze lok 2 cilinders met slipexcentriek, loopt mooi soepel!

Die machinist stond ook nog eens buiten in weer en wind.
Kunnen wij nu dus mooi ook binnen op de voetplaat kijken.
Aster heeft alles mooi schaal gemaakt, al hebben ze daarom wel het peilglas weggelaten.
En dat is wel een beetje lastig want de ketel is erg klein , slechts 80 cc.
In de tender zit een grote alcohol tank en een nog grotere watertank.
Verder zitten er in de tender 2 voedingspompen, een handpomp en een aspomp (op een as van de tender dus)
Deze schoonheid kan dus lange ritten maken zonder bijvullen, maar dan moet je alles wel goed regelen.
Toevoer alcohol - kraantje boven op tender.
Blazer voor als je stilstaat - rechts onder de manometer.
De "lat" voor de snelheid - links in het machinistenhuis.
De watertoevoer naar de ketel - retourkraan links onder op de voetplaat.

Ik zoek alleen nog engelse wagons van rond 1890......

Dit is mijn 6e en nu laatste Aster, maar ik blijf op zoek naar andere betaalbare Aster modellen.
Naast de Asters heb ik ook nog andere merken loks, dus dit draadje krijgt nog veel vervolgen.

Groeten Willem

 

[willemvdm]

Voordat ik verder ga met de beschrijving van spoor 1 treinen wil ik het even hebben over wat er nu allemaal op spoor 1 voor schalen rondrijden.
Ook bij het grootbedrijf zijn er verschillende spoorbreedtes, met is bijna in ieder werelddeel weer andere maten.
In Nederland (en Duitsland) zijn de gangbare maten :normaal spoor (1435 mm), meterspoor (1000 mm)en smalspoor (750 mm).
Over het algemeen kun je zeggen :hoe kleiner de spoorbreedte , hoe krapper de bochten en hoe lager de snelheden.

Marklin is natuurlijk de bekendste modeltreinfabrikant, zij begonnen al in 1891 met modeltreinen..
Kort daarna kwamen er ook afspraken over standaard modelspoorbreedtes.
In 1935 kwam Marklin met spoor 00, later H0 genoemd en werd spoor 1 (45 mm spoorbreedte) vooral gebruikt voor zelfbouw tuinbanen.

In 1968 kwam de firma Lehman met een echte tuinbaan op de markt, de bekende LGB op 45 mm spoor.
Dit waren vooral schaalmodellen van meterspoor (verwarrend ook smalspoor genoemd) die hele krappe bochten konden nemen.
Spoor G = 45 mm en is dan bij meterspoor dus een schaal 1/22,5

In 1969 kwam Marklin ook met een comeback en bracht ook spoor 1 materiaal op de markt, maar dan normaalspoor modellen (met veel schaaldetails).
Spoor 1 = 45 mm en dat is bij normaalspoor dus schaal 1/32
Toen LGB erg populair werd bracht Marklin in 1994 ook een serie degelijke (speelgoed) treinen op de markt onder de naam Marklin Maxi.
Marklin stopte met de Maxi modellen nadat LGB in 2007 werd overgenomen door Marklin.

Een foto zegt meer dan 1000 woorden, links Marklin 45 mm spoor (spoor 1) en rechts LGB 45 mm spoor (spoor G).
Veel treinen rijden echter zonder problemen op beide soorten rails!

In de UK zijn nog steeds veel smalspoorbanen in gebruik, maar die hebben een spoorbreedte van 2 voet of 610 mm (er zijn per lijn ook nog kleine verschillen).
Het is te begrijpen veel Engelse smalspoor loks de wielen binnen het frame hebben en Duitse meterspoor loks de wielen buiten het frame hebben.
Tuinbanen zijn in de UK zeer populair en dat zijn meestal smalspoor modellen.

Spoor 1 (45mm) Engels smalspoor geeft dan een schaal van 7/8 inch to the foot of te wel schaal1/13,5
Dit noemen de Engelsen dus ook schaal 7/8
Dat wordt best wel groot in de tuin!
Veel fabrikanten (Mamod, Roundhouse) maakten dan ook modeltreinen voor spoor 0 (32 mm).
Spoor 0 (32 mm) Engels smalspoor geeft dan een schaal van 5/8 inch to the foot of te wel schaal 1/19
Heel verwarrend noemen de Engelsen dit dus schaal 16 mm

Nu was in Engeland LGB ook populair in de tuin maar men wilde natuurlijk ook met Engels smalspoor materiaal op LGB rails tussen de LGB treinen rijden.
De fabrikanten losten dit op door de 16mm modellen om te bouwen naar 45 mm spoorbreedte.
1/19 en 1/22,5 samen op dezelfde baan valt nauwelijks op.

Al eerder in dit draadje heb ik opgemerkt dat in Azie weer andere spoorbreedtes zijn.
Daar is meestal smalspoor 610 mm normaalspoor 1067 mm en hoge snelheidstreinen 1435 mm.
Het is dus wel te begrijpen dat Aster Hobbies geen vaste schaal heeft voor al hun loks, alles rijd immers op 45 mm spoor

Kort samengevat dus, op 45 mm spoor rijdt bij ons vaak:
West Europees normaal spoor 1/32
Duits meterspoor (spoor G) schaal 1/22,5
Engels smalspoor (op foute spoorbreedte) schaal 1/19
Engels smalspoor schaal 1/13,5 (is zeldzamer)

In de volgende afleveringen wil ik een aantal loks op schaal 1/19 bespreken

Groeten Willem

 

[willemvdm]

En zoals beloofd hier de eerste 16 mm lokomotief
Deze is van de firma Roundhouse die in 1982 starte met de Lady Anne lok.
Nu werkt Roundhouse anders dan ander lok bouwers, ze gebruiken veel standaard onderdelen, soms zijn 2 lokomotieven technisch gelijk en is het enigste verschil de opbouw!
Maar als ze iets verbeteren dan voeren ze die verbetering ook door op alle modellen, dus ook de bestaande modellen.
Zo begon de Lady Anne haar leven in 1982 als 2 asser lok met slipexcentriek en open kabine, met een alcohol gestookte ketel.
Maar in 2021 is het een 3 assige lok met Walschaerts stoomcontole, een gesloten kabine en gasgestookte ketel!
Je zult begrijpen dat het dus oppassen is met reserveonderdelen voor oudere loks!

Zo ziet mijn Lady Anne er vandaag uit.
Ze is gebouwd in 1996 bij Roundhouse (dus niet als kit geleverd)
Maar toen ik hem kocht zag ze er heel anders uit! (helaas geen "before" foto gemaakt)
Ze stond te koop op marktplaats zonder foto, met de opmerking, heeft nog nooit gereden maar is waarschijnlijk kapot.
Ik ga kijken en vraag aan de verkoper, wat heeft u gedaan om haar te laten rijden.
Het antwoord was ongelofelijk,; ik heb er gas in gedaan en toen de kraan opengedraaid en het gas aangestoken, maar ze ging niet rijden.
toen na 15 minuten de voorkant begon te smelten hebben we de gaskraan dichtgedraaid!
Nieuwe lok met manual, maar 15 minuten stoken zonder water in de ketel!
Vlam zo hoog gedraaid dat hij in de rookkast en schoorsteen brandde maar nauwelijks in de vuurgang!

U begrijpt ik moest die arme lok redden uit de handen van die vandalen, voor een makkelijke prijs natuurlijk.
Ik ging ervan uit dat in het ergste geval er een nieuwe ketel in zou moeten, en ik wist dat er ook kolengestookte ketels voor de Lady Anne zijn.
Ik maakte al plannen.
Haalde de hele lok uit elkaar, verbrande verf van de voorzijde afgepoetst, en dat viel mee.
In feite was alleen de Zamac buffer totaal verloren, de rest was nog te redden.
Ik moet zeggen de Roundhouse loks zijn erg makkelijk om aan te werken, niet veel lastiger dan een Mecano doos.
Het machinisten huis zit met 4 schroefjes vast en haal je er in 10 minuten af. (makkelijk voor klein onderhoud)
De ketel zit met 2 leidingen en 1 schroefje vast en haal je er ook in 10 minuten vanaf (makkelijk voor groot onderhoud)

Dan ziet het er zo uit.
Bij Roundhouse is de ketel standaard ook groen, maar ik had die kleur niet op voorraad dus heb ik hem zwart gemaakt (gewone acryllak uit de spuitbus)
Voordeel is dan ook dat de ketel later geen zwarte verkleuringen van de warmte kan krijgen.
Ik heb gelijk een aantal uitbreidingen erbij gekocht zoals RC besturing.
In de linker watertank zit de servo voor vooruit/achteruit.
In de rechter watertank de ontvanger en schakelaar.
Onder de voetplaat de servo voor de stoom regelaar
En onder het cabinedak de batterijen (4 x AAA)

Het past allemaal mooi in de lok.
De manometer ontbreekt nog, hiermee heb ik een foutje gemaakt.
De leiding van de manometer had een scheurtje en lekte.
Ik heb deze met zilversoldeer gedicht, maar toen is er ook zilversoldeer in de leiding gekomen!
De leiding zit nu dus dicht open boren lukte niet, boortje zit nu vast.
Ga de leiding vervangen, maar moet nog kijken, oude leiding is 3,2 uitwendig en 2,4 inwendig (engelse maten) en ik hem dus 3 mm leiding op voorraad.
Zal best gaan lukken hoor!
Nog een laatste puntje van Roundhouse wat nergens op hun website vermeld is, de buffers hebben een ongewoon maar bekend profiel.

Links een LGB buffer, en rechts een Roundhouse.
En ja in 1 minuut tijd kun je de buffers wisselen.
Komt mooi uit want ik heb wel een stel LGB wagons en (nog) geen schaalwagons.
En het valt echt niet op 1/22,5 wagons achter een 1/19 lokomotief

Groeten Willem

 

[LeoG]

Hoi Willem,

Prachtige locs, in het bijzonder de Winchester en de Reno!

Ben zelf wat aan het knutselen in 1/16 (smalspoor op 45mm) in plastic maar geen stoom.

mvg,

Leo

 

[Stoompomp]

De leiding zit nu dus dicht open boren lukte niet, boortje zit nu vast.

Dat herken ik.
De boor hapt zich vast vlak voor deze door de soldeer verstopping komt.
De punt van de boor is er doorheen, maar de zijkanten van de boor happen in het restmateriaal aan de zijkanten.
In mijn geval heb ik de boor uit de boorkop genomen en met een kleine klemtang (Vise Grip) linksom draaiend de boor losgewrikt.
Hierbij helpt WD 40 als smeermiddel,
Indien het lukt, dan is de boor gered en kan je proberen verder uit te boren.
Indien het niet lukt, dan breekt de boor, zonde maar het geheel was toch verloren.
Groet, Henk.

 

[willemvdm]

Dank je voor de tip Henk.

Als iets tegen zit geg ik het meestal even opzij zodat ik er nog even over kan nadenken.
Het boortje is vastgelopen in de Dremel, en dan slipt het boortje gewoon in de spantang door.
Ik had al een tang geprobeerd maar die slipte ook door.
Toen dacht ik aan de boorkop van de Emco Unimat, die heeft een boorkop met een sleutel zodat je daar een 1 mm boortje echt goed in kan vastzetten.
En het heeft gewerkt!
Boortje is eruit, en gaatje is open.
ik ga het gaatje niet groter dan 1 mm maken, ik hoop dat het silversoldeer dat extra in de leiding zit nu de zwakke plek weer steviger maakt.

Ik plaats op deze foto ook een zakje met O ringen (al half leeg in dit geval).
Dit omdat door de hitte alle afdichtingen van de lok verbrand waren.
Ik vind het jammer dat Roundhouse niet op het zakje zegt wat het materiaal van de ringen is.
De ringen in goedkope assortiments dozen zijn meestal van NBR (Natural Butileen Rubber) en dat kan slecht tegen olie en hitte.
Veel beter is Viton rubber, ietsje duurder maar oliebestendig en goed tot 200 graden C.
Dat de originele ringen van de Lady Anne verbrand waren zegt dus niets over of ze van NBR of Viton waren.

De Lady Anne even laten proefdraaien op de rollenbank.

Ze loopt als een trein!
(zie ook hoe rechts de lat en de ganghendel meebewegen!)
(op de rollenbank ontbreekt natuurlijk de massa van de trein die het schokkerige starten wat zal dempen).
Het is het beste om zonder opbouw proef te draaien, nu kun je goed zien of er iets lekt en ook kun je overal goed bij.
Laatste klusje is een vulnippel voor ketelwater monteren.
Daarvoor heb ik een speciale snijplaat en tappen besteld bij een webshop in de UK.
Er zijn nog genoeg andere opties mogelijk.
Ook leuk is een "slomo" monteren, voor ongeveer 400€ heb je dan een extra vliegwiel dat met tandwielen aangedreven wordt door een wielas.
Daardoor zal de lok rustiger optrekken en afremmen.
Maar ja dat is best wel een heel bedrag.

Groeten Willem

 

[Stoompomp]

Mooi succes met het verwijderen van de boor.
Ik zag, dat op je machine een Stephenson schaar zit.
Je stuurt deze nu van vol vooruit, stop, vol achteruit.
Deze besturing zit ook op de stoommachine van de stoomsleepboot Dockyard V.
Het leuke van de Stephenson schaar is, dat je door het stapsgewijs verstellen van de schaar de hoeveelheid stoom naar de cilinders kan regelen.
Hierdoor kan je de machine snelheid regelen.
Werkt ook met lucht, daar door de verstelling maar een gedeelte van de slag er lucht wordt toegelaten.
Probeer het maar, starten met volle opening en terugstellen van de stuurservo tot een mooie snelheid.

Groet, Henk


,

 

[willemvdm]

Hallo Henk.
Ja ik heb ook 2 traction engines met een Stephenson schaar.
Maar dat is heel iets anders hoor.

Bij een Stephensons schaar heb je dus 2 excentrieken.
De eerste excentriek is dan de perfecte afstelling voor vooruit, en de tweede excentriek is voor achteruit.
Met de ganghendel kun je de stoomschuif via een sleuf verbinden met de excentrieken.
Het excentriek beweegt de stoomschuif linear van dicht naar open en weer terug.
Zet je de ganghendel op half dan gaat de stoomschuif maar half open en krijg je dus minder stoom en ga je langzamer.
Je rijd op expansie en met een beter rendement als wanneer je de stoomtoevoer zou smoren.

Stoom lokomotieven gebruiken geen Stephensons schaar maar een Walschaerts schaar.
Uitgevonden door de belgische ingenieur Egide Walschaerts in 1844 (dat heb ik net even opgezocht hoor, is al ruim 40 jaar geleden dat ik op school zat )
Walschaerts gebruikte maar 1 excentriek en een heleboel stangen.
Hij maakte het zo dat de schuif niet linear open en dicht gaat maar snel open gaat, een tijdje open blijft staan en dan weer snel dichtgaat.
Dit voor een betere vulling bij vollast en een beter rendement bij halflast.
Net als bij Stephensons dus voor een beter rendement.

Toevallig een paar weken geleden nog gesproken met een machinist van een zware 7,25 inch lok in het zuiderpark in Den Haag.
Hij vertelde mij dat ook bij deze paar honderd kilo zware loks rijden op expansie lastig is.

Roundhouse gebruikt wat ze zelf noemen een "simplified Walschaerts type valve gear"
Dus een vereenvoudigde versie van het origineel.
Volgens Roundhouse kun je beter niet op expansie rijden.
Voor de Lady Anne gebruik ik een originele 2,4 Ghz zender zoals die door Roundhouse geleverd is (bij een andere lok, de Bertie)
Deze zender heeft maar 3 standen voor de ganghendel, voor - midden - achter.
Nu heb ik ook nog een Roundhouse Billy met exact dezelfde mechaniek als de Lady Anne.
Hiervoor gebruik ik echter een oude Futaba Fasst computer zender.
Deze heb ik gebruikt voor model vliegtuigen en kan veel meer dan die simpele Roundhouse zender.
Bij de Billy heb ik het voorlopig zo ingesteld dat ik de ganghendel wel propertioneel kan bedienen.
Sterker nog, door het gebruik van een "expo" functie kan ik naar keuze ge gevoeligheid van de knuppel rond de middenstand verhogen of verlagen.
Mijn plan is dus om uit te zoeken of de Billy wel op expansie kan rijden (terwijl in de manual staat dat het niet kan).
Werkt dat dan komt er in de Lady Anne ook een Futaba Fasst ontvanger.

Groeten Willem

P.S. misschien leuk een filmpje te maken van de RC Billy die rijd op expansie?

 

[Stoompomp]

Je zou moeten weten hoeveel commentaar ik heb gehad op laden van de cilinders door de proportionele verstelling van de schaar.
Niet alleen uit Nederland, maar ook uit Duitsland.
In het stoom museum in Medemblik staat een stoommachine met vlak voor de stand in de schaar van voluit een kleine kerf.
Op deze stand draaide de machine het meest economisch, gebruik van expansie.
Succes met je proefneming.
Groet, Henk.

 

[willemvdm]

Zoals beloofd de volgende Roundhouse lokomotief.
De Billy met als extra een kolentender..
Deze lok is in productie sinds 1996 maar deze is gebouwd bij Roundhouse in 2002.
De importeur in Apeldoorn heeft er toen ook 40 Mhz RC ingebouwd,

De kolen (en water) tender is een ouder Roundhouse produkt en is ontworpen voor de oude grote afstandsbedieningen.
In de tender is ruimte voor de accu, schakelaar en ontvanger.
Maar de laatste 30 jaar zijn de afstandsbedieningen steeds kleiner geworden en is een tender niet meer nodig.
Maar hij staat er wel leuk bij en de Billy heeft geen kolenbunker dus dit past wel.
De techniek is 90% gelijk aan de lady Anne, maar de Lady Anne is een 3 asser Engelse freestyle lok terwijl de Billy een 2 asser Duitse lok is, O&K model.

Toen ik deze lok kocht was hij best in redelijke staat maar heel erg vuil en vet.
De oorzaak van die troep was snel gevonden, de Oring van het olie potje ontbrak, en deze staat onder dezelfde druk als de cilinders.
En stoomolie droogt heel kleverig op.
Dus lok gedemonteerd,alles ontvet, bruine messing delen gedemonteerd en gepoetst met Brasso.
Kolenlading mat zwart geschilderd en waterdeksel van de tender messing kleur geschilderd.
En hij is weer als nieuw!

De oude 40Mhz RC had de batterijen in de kabine en de ontvanger in een doosje onder het chassis.
Ik heb nu alles modern 2,4Ghz in het doosje gedaan.
Nadeel, kost nu 5 minuten om de AAA batterijen te wisselen.
(de oude had Nicad oplaadbare AA batterijen maar die waren kapot)

Alles zit nu netjes weggewerkt.
Deze had voor en achter LGB koppelingen, maar ik vind voor een schaal koppeling mooier (al is dat wel een Engels model)

Groeten Willem

 

[willemvdm]

Zoals beloofd Billy even op de rollenbank gezet om te testen hoe je de snelheid het beste kunt regelen.
Ook even gekeken wat Roundhouse nu pecies aangepast heeft om de Walschaerts schaar te vereenvoudigen, nu het blijkt dat ze 2 stangen hebben weggelaten die er normaal voor zorgen dat de stoomschuif even stil blijft staan in de uiterste standen.
Nu blijft de stoomschuif dus konstant in beweging, net als bij de oudere Stephenson schaar.

Op de zender is de linker knuppel dus het stoomventiel, en rechts de ganghendel (vooruit/achteruit)
Foto gemaakt van de Roundhouse manual, zij zeggen dus dat de reverse servo alleen vol vooruit of vol achteruit kan.

Roundhouse is dus duidelijk, "not suitable for notching up" dus wordt afgeraden.

Maar de test op de rollenbank moet dat bewijzen, de eerste 60 seconden regel ik de snelheid met de gang hendel, daarnaa met de stoom lat.

Nu het is duidelijk, Roundhouse heeft gelijk.
Het is vrijwel onmogelijk om de snelheid te regelen met de rechter knuppel (eerste minuut) en heel goed te regelen met het stoomventiel = linker knuppel (tweede minuut)

Er was nog een andere verrassing, ik dacht dat Billy rijklaar was maar ik zag nu 3 problemen.

1 - Met stoomventiel dicht lekte er toch nog een klein beetje stoom naar de cylinders.
Dit direct opnieuw afgesteld zodat het ventiel echt dichtgaat.
Dit is ook belangrijk omdat bij het afkoelen van de ketel deze vacuum gaat trekken.
Lekt het stoomventiel dan zal dit vacuum de olie uit het smeertoestel zuigen, zo de ketel in.
En olie in de stoomketel is heel slecht voor de stoomvorming!

2 - De manometer gaf al 20 psi aan bij koude ketel, de veiligheid blies af bij 40 psi op de manometer, maar klopte dat wel?
Manometer gewisseld met de Lady Anne gaf heel anders aan.
Nu de manometer gaf dus fout aan, opengemaakt en opnieuw afgesteld (wat een priegelklusje!)

3 - Maar nu bleek natuurlijk dat het veiligheidsventiel al bij 20 psi (1,3 bar) afblies in plaats van bij 40 psi (2,6 bar)
Bij de oudere Roundhouse loks kun je de veiligheid heel simpel openmaken.
Ik heb gezien dat bij latere modellen de "plug" geborgd is door een deukje in het huis te maken.

Nu kun je dus de mini O-ring vervangen en het rvs veertje ongeveer 2 mm uitrekken, en het veiligheidsventiel is weer als nieuw!
Wel even afstellen natuurlijk!
Het is duidelijk dat deze ventielen in de loop der jaren wat druk verliezen.

Dus op mijn lijst met klusjes staat nu ook om een testbank te maken waarop ik veiligheidsventielen en manometers kan ijken.
Ik heb zelf zeer goede manometers voor bandenspanning (ben oud autoracer) en kan die dan dus gebruiken als referentie.

Groeten Willem

 

[Stoompomp]

Over de schaar een mooie en duidelijke video.
Bij een schaar heeft de opening drie hoofdstanden, b,v, schuifstuurstang aan de onderkant, geeft b.v. links omdraaien.
Schuifstuurstang in het midden van de de schaar geeft een gelijktijdig openen van de van de poorten, zodat de machine stilstaat.
Maar wat gebeurt er, als je de schuif op "vol" open zet en dan terug regelt?
De stoomschuif gaat de stoomtoevoer vroegtijdig afsluiten, minder stoom is minder snelheid.
Bedenk wel, dat je je machine onbelast hebt laten lopen.
Stoommachines onbelast geven een geheel ander beeld onder belasting.
Dit heeft te maken met de expansie van de stoom bij geen tegendruk/belasting.

Verder succes met het testen van de veiligheid.
Groet, Henk

 

[willemvdm]

Hallo Henk

Ja een lokomotief rijd beter als hij belast is, dus op de baan met een stel wagons.
Als hij moet werken is hij beter te regelen en maakt dat echte tjoek tjoek geluid (dus inderdaad meer stoomdruk in de cilinder maar ook meer stoomdruk eruit).
En testen op lucht daar reageert een lok ook heel anders op.
Samengeperste lucht bevat minder energie dan stoom onder druk.
En een lok met oververhitter (dus droge stoom) rijd ook weer anders dan een lok die op natte stoom rijd.
Maar mijn test heeft bewezen dat de manual van Roundhouse klopt.
Eerste minuut had ik de stoomservo op volgas, richting vol vooruit en probeerde toen de snelheid te regelen met de schaar, dat lukte dus echt niet.
Daarna volgens de manual, richting vol open en met het stoomventiel de snelheid regelen, ging prima.
Volgens het Roundhouse boekje dus.
Buiten op de baan kies ik ook voor de makkelijkste en veiligste manier om de snelheid te regelen.
Kost wat rendement mischien?
Ik stook aansteker gas van de Action 85 cent voor 250 ml
Dus volle tank voor 10 cent!
Dan geef je gewoon wat meer gas toch!

Ieder merk heeft zijn eigen techniek.
De Marklin spoor 1 loks met Regner techniek zijn weer anders.
Je hebt dan naast het stoomventiel (niet RC bediend) ook een richtingsventiel (gewoon omkeerventiel)
Dan stel je dus vooraf de maximale stoomtoevoer af (dus afhankelijk van aantal wagons)_ en regel je de richting en fijne snelheid met het omkeerventiel.
Heel anders dus.

Dat vind ik zo mooi van de rollenbank, je kunt leren werken met de lok op korte afstand, je ziet beter hoe de lok het beste reageerd op jouw besturing.

Groeten Willem

 

[willemvdm]

De volgende lok is ook een Roundhouse, de Bertie uit 2004.
Dit is er een van de "basic" series van Roundhouse, deze serie kwam in 2000 op de markt.
In feite een simpele (en veel goedkopere) versie van de andere Roundhouse loks.
Deze hebben geen Walschaerts gear maar een simpel slipexcentriek zoals de eerste Roundhouse loks.
Bij de basic series liggen de wielen buiten het frame, ze kunnen alleen op spoor 1 (45mm) rijden, niet op spoor 0 (32mm).
Verder hebben ze standaard geen peilglas of manometer.

Mijn Bertie heb ik gekocht van de tweede eigenaar, deze had hem laten voorzien van RC bediening en andere extra's zoals een peilglas
Ook had hij hem overgeschilderd van donkerblauw naar zeer donker legergroen, niet mijn favouriete kleur..
Omdat hij stoom lekte en het peilglas niet werkte heb ik de hele lok gedemonteerd, schoongemaakt (dus ketel ook ontkalkt en goed gespoeld) en opnieuw gespoten.

Ook hier heb ik helaas geen "before" foto's gemaakt.
De lekkage bleek een banjo te zijn waar een barst in het messing zat en het zilversoldeer los zat.
Dit is waarschijnlijk veroorzaakt door slecht water.
Het peilglas verbinding was aan de onderkant geheel dichtgekalkt, ook dit komt door slecht water en vergeten het restant water weg te gooien.
Na het rijden blijft namelijk al de mineralen in het water geconcentreerd in het restant ketelwater achter.
In het grootbedrijf zal de machinist regelmatig wat water uit de ketel "spuien", bij deze loks moet je het restant dus weggooien.

De boel weer in elkaar gezet en getest, alles werkte naar behoren!
Deze Bertie is dus aardig gepimpt, hij heeft extra sierkappen om de cilinders, extra dummy stangen van een nep Walschaerts gear, een peilglas, vulaansluiting zodat de ketel onder druk bijgevuld kan worden, een messtng sierring op de schoorsteen en natuurlijk RC.
Ik denk dat wanneer je alle exta's opteld deze Basic series niet meer zo goedkoop is!
Wat mij niet beviel was de kolentender waar de ontvanger en batterijen in zitten, dit veldspoor wagonnetje is gewoon te klein.
Een Roundhouse kolentender is weer erg groot en duur, maar de firma locoworks maakt ook messing kolenbunkers voor de Bertie.

De kolentender gekocht, pasgemaakt en gespoten.
Het past allemaal precies!
Rood ledje tussen de kolen geeft aan dat de schakelaar aan staat.
Wel in plaats van AA naar AAA batterijen vanwege de ruimte.
Ik moet wel zeggen dat Locoworks iets lagere kwaliteit dan Roundhouse is, het materiaal is dunner en niet zo mooi afgewerkt.
Ik heb er zoveel aan moeten bijwerken dat ik het bijna zelf had kunnen maken!
Maar een kolentender kan dus thuisblijven.

Alles past netjes.
Alleen jammer dat het wisselen van de batterijen 10 minuten schroeven is.
De zadeltank zit standaard met popnagels in elkaar (nog net te zien op de bovenste foto)
Maar op Youtube zag ik dat iemand die uitgeboord had en vervangen door handgreepsteunen.
Dus weg met de popnagels en extra handgreepstangen gemonteerd!

Ziet er best leuk uit al zie ik het zelf.
Roundhouse heeft de lok slim ontworpen, als je naar de rookkast kijkt denk je dat de ketel een kleine diameter heeft.
Maar de ketel is in werkelijkheid veel groter en vult het grootste deel van de zadeltank!
De zanddom en stroomdom boven op de ketel waren zwart, maar ik heb de verf verwijderd en het messing gepolijst.
Ik hou wel van glimmend messing, en ik vind zelf dat de lok er beter uitziet in vrolijke kleuren en glimmend messing.

Ook staat het beter dat de binnenkant van de kabine nu lichtgrijs gespoten is.
Maar het belangrijkste is natuurlijk dat hij weer rijd alsof hij net uit de fabriek komt!
De veiligheid is allen teruggezakt van 40 psi naar 32 psi
Die is geborgd met een deukje in de schroefdraad, dus ik denk nieuwe bestellen.

Groeten Willem