Wisboom stoomgemaal

De afvoerleidingen van de filterbak gemonteerd. Deze sluiten onder de vloer aan op de afvoer naar buiten.


Op de tekening staat alleen een bovenaanzicht van de torninrichting. Daarvan was alleen de lengte af te leiden. Bij het Ir. D.F. Woudagemaal mocht ik foto's maken. De torninrichting op hun machines is dubbelwerkend. Zowel bij de heen als de terug slag draait het vliegwiel. Gelukkig was het bij de Wisboom machine eenvoudiger en dus makkelijker te maken.



Groet, Jan Walpot.

 

Van de voedingspomp staat alleen een bovenaanzicht en een doorsnede van de pomp op de tekening. De zuigleiding zit onder het vloeroppervlak aangesloten op voorverwarmer.
Ook de persleiding gaat eerst onder het vloeroppervlak door en komt bij de driewegafsluiter bij condensor omhoog.
Het pomphuis en de windketel gemonteerd.

De pompplunjer en excentriek.

Alles gemonteerd.


Groet, Jan Walpot.

 

Hallo Jan,
Even een vraagje; word zo'n excentriek continu gesmeerd of is af en toe een drupje olie genoeg?
Groet, Ruud.

 

Hallo Ruud, bij echte machines zit er een oliepot op en is de smering dus continu. Bij het model heb ik 2 mm ingeboord met onderin een gaatje van 0,5 mm. Bij de excentriekringen van de schuiven zie je die gaatjes en daar zat bij de echte machine een vulklepje op de oliepot. Bij de excentriekring van de voedingspomp staat zoiets niet op tekening. Die ring is ook slanker. Bij andere modelmachines die ik heb gebouwd voldoet de gekozen oplossing prima.

Groet, Jan.

 

Jan, De voedingspomp is werkelijk mooi gemaakt.
Je geeft aan, dat alleen het bovenaanzicht op de tekening staat.
Hoe heb je ontdekt, dat er een binnenliggende geschroefde gaffel in de plunjer zit?
Veder, door het in diepte inschroeven, kan je mooi de dode ruimte tot een minimum beperken.
Maar hoe zorg je(zorgde men) ervoor, dat de gaffel niet losdraaide?
Groet, Henk.

 

Jan, Je schrijft ook, dat de zuig van de voedingspomp aangesloten zit op de voorverwarmer.

Dat men met een wisselklep de afgewerkte stoom al maar belang, ketel voeden is de afgewerkte stoom naar de voorverwarmer, bij geen ketel voeding is de afgewerkte stoom naar de injectie condensor voor vergroten van het vacuüm, voerde is duidelijk.

Nu over de aansluiting van de voedingspomp.
Men kan geen warm of heet water aanzuigen.
Door het vacuüm van het aanzuigen gaat het water eerder koken, resultaat, de pomp zuigt alleen damp aan, zie onderstaande grafiek, die aangeeft het verband met aanzuig vacuüm en de temperatuur waarop het water in damp overgaat:



Daarom denk ik, dat niet de zuigaansluiting, maar de persaansluiting op de voorverwarmer is aangesloten.
De pomp perst nu het water door de verwarmer in de ketel.
In de praktijk zou dit eenvoudig zijn.
De voedingspomp is vastgekoppeld aan de machine en pompt dus altijd. Indien geen voedingswater werd gevraagd, werd de opbrengst zonder tegendruk gespuid(geen vermogens verlies).
Bij het wisselen van de afgewerkte stoom van de injectie condensor naar de voorverwarmer was het slechts de wisselklep van het voedingswater over te zetten van "spuien" naar "voeden".
Hierdoor kon men voorkomen, dat er koud water in de ketel komt.
Eerst een tijdje de afgewerkte stoom door de voorverwarmer jagen en na bereiken van de gewenste temperatuur de wisselklep omzetten en het warme water naar de ketel voeren.
Ik kan het verkeerd hebben, maar hoe meer ik lees hoe meer ontzag krijg ik voor de kunde van de bouwers.
Groet, Henk.

 

Dankjewel Henk,
Ik heb geschreven dat ik een bovenaanzicht en doorsnede van de pomp op tekening heb. Daar staat het op maar dan andersom. De gaffel zat aan de plunjerstang. Voor mij was dit makkelijker en niemand ziet het.
De buiten diameter van de plunjer is 5 mm dus het is sowieso gepruts. Om te zorgen dat de gaffel niet losdraait heb ik in de top van de plunjer schroefdraad getapt. De moer bovenop de plunjer is dus een borgmoer. Bij de excentriekringen heb ik ook in één helft schroefdraad getapt en dan is de moer ook de borg.
Groet, Jan.

 

Henk,
Het kan zomaar zijn dat je gelijk hebt Henk. Ik dacht eerst ook dat de zuig en pers andersom zaten dan ik hiervoor beschreef.
Ik heb het omgedraaid omdat er in wat ik nu zuig noem een soort van terugslagklep zit waarover ik las dat die bedoeld waren om ervoor te zorgen dat de zuigleiding gevuld bleef.
De afvoer stoom van de machine ging altijd door de voorverwarmer naar de driewegklep. De voorverwarmer was ongeveer 2 meter lang en de voedingswater leiding liep er maar met één bocht doorheen. Het verwarmend oppervlak was dus klein. De stoomdruk was ook laag dus daardoor dacht ik dat het kon zoals hierboven beschreven. Ook is de plaats waar de leidingen uit de vloer komen dan logischer. Om zekerheid te krijgen hoop ik dat er meer mensen een mening over hebben.
Groet, Jan.

 

Jan. per antwoord meer informatie.
De terugslagklep in de zuigleiding zit volgens mij in de zuigleiding van de voedingspomp een z.g. "voetklep".
Zoals jij schrijft zodat de zuigleiding niet leegstroomt.
Plunjerpompen zijn in principe zelf aanzuigend, maar door lekkage van de kleppen kon het lang duren voordat het water weer opgepompt werd.

Over de voorverwarmer, lengte 2m,
De ketelwater voerdingleiding liep hier maar met één bocht doorheen, voor mij dus heen en weer, geeft een lengte van 4m.

Over de stoomdruk. De afgewerkte stoom had bijna geen overdruk meer, maar wel veel latente warmte.
Indien men kans zag om de afgewerkte stoom, temp. >100°C te laten condenseren in de voorverwarmer, dan kon men de verdampingswaarde (530 cal/gr water) terug winnen.
Per gram water nogmaals 1 cal per graad afkoeling.
Dus men kon eenvoudig, gerekend naar een voedingswater temperatuur van b.v. 50°C, 580 cal/gr water terug winnen.
Ik heb de eenheden even gebruikt vanuit het groot statisch stelsel, daar omrekenen naar het SI stelsel voor mij de relatie naar Joule en calorie geen goed beeld geeft.

Voor mij is dus het koelend oppervlak, 4m innwendige pijp niet klein.
Groet, Henk

 

Henk, volgens de temp / druk grafiek kookt water van 50ºC bij ongeveer 13000 Pa. Die onderdruk haal je met een open zuig nooit. De voetklep zit ook volgens jouw tekst in de zuig van de voedingspomp. Dan was het bij het Wisboom toch zo dat de zuigleiding door de voorverwarmer liep.
Groet, Jan.

 

Jan,
De voedingpomp is voor mij niet aangesloten op de zuigleiding, maar op de persleiding, toevoer, van de voorverwarmer.
De pomp perst nu het koude voedingswater door de voorverwarmer.
Over onderdruk bij aanzuigen door een plunjerpomp.
Een plunjerpomp met een kleine schadelijke ruimte kan een groot vacuüm zuigen, denk aan de luchtpomp in de injectie condensor.
Deze kan dit door het koude geïnjecteerde water.
Ga je echter water van een hoge temperatuur opzuigen, dan is er een ander verhaal!.
Een plunjerpomp trekt bij het begin van de slag een grote onderdruk. Indien deze onderdruk hoger is dan de dampdruk van de bijbehorende temperatuur van het water, dan zal deze "hees" slaan en geen warm water aanzuigen.
Kijk nogmaals naar de grafiek en je zal zien waarom bij een koelwater temperatuur lager dan 20gr.C een groot vacuüm gemaakt kon worden.
Dus water van een lage temperatuur kan je met een grotere onderdruk opzuigen.
Geen relatie met de voetklep in de aanzuigleiding van de pomp, deze dient alleen om de leiding niet leeg te laten lopen.
Hopelijk heb ik je opmerking beantwoord, Henk.

 

Hierbij hoe de pomp en voorverwarmer + leidingen op tekening staan.

Groet, Jan.

 

Ik vind het zo mooi dat door kennis te delen (en daar is dit forum natuurlijk ook voor) een product beter word.

En ik ervaar dit zelf ook steeds.

 

Jan, Het laatste detail van de overzichtstekening roept meer vragen op, dan antwoorden geeft.

Voor mij duidelijk, onder de flens met de zes bouten zit het klephuis met de pers en zuigklep.



Mijn probleem is de leidingen op de klepkast.
Op de tekening staan deze leidingen met een tromp en kraag.
Dit lijkt sterk op het gebruik van gietijzeren pijpen.
Deze werden in elkaar geschoven en met hennep en loodwit afgedicht.

Volgens mij gezien de beperkte drukvastheid van gietijzer werden deze alleen gebruikt voor lage drukken en zuig- of spuiaansluitingen.
Dit maakt de puzzle nog groter.
Op het detail staat niet het verdere leidingwerk. ook niet de stoomaansluitingen.
Maar kan het zijn, dat de pomp met een lagedruk het water aanvoerde?

Ik vraag dit, daar op de ketel bij het voedingspunt een soort afsluiter zit met een handel, waarschijnlijk bediend met een trekstang, zie de rode cirkel.



Zou dit een stoominjecteur kunnen zijn?
Deze kan water met een lage druk met stoom kracht in de ketel blazen.
Ik heb uit mijn boek uit 1926 een scan bijgevoegd over de stoominjecteur.

Maar dan heb je weer een probleem, een stoomejecteur kan geen voedingswater gebruiken van een temperatuur boven 45°C.

Dus deeltekeningen geven alleen vragen en geen inzicht, daarom mijn verzoek, stuur de tekeningen naar mij op, desnoods met "Wetransfer.com".
Misschien krijg ik dan meer inzicht en kan binnen mijn kennis aanvullingen geven.
Laat van je horen, groet, Henk

 

Henk,

Meer dan wat er op het detail van de tekening staat is er niet en daardoor is het zo lastig uit te zoeken hoe het was.
Ik ben het met je eens v.w.b. de klepkast. Wat er rechts naast op de tekening staat heb ik aangezien voor de voetklep.
De stoomaansluitingen staan er wel op. Aan de linkerkant van de voorwarmer zie je de afvoer van de cilinder dus toevoer voorwarmer. Rechts is de afvoer aangesloten op de driewegklep. Het voedingswater werd volgens mij aangezogen uit de polder. ( Bij De Tuut in Appeltern was dat ook zo) I.v.m. de aanzuighoogte neem ik aan dat dat werd gedaan aan de afvoerkant van het gemaal. De leiding die op de tekening aangesloten is op de voorwarmer zat daar het kortst bij. De leiding uit de klepkast komt het kortst bij de ketels uit de vloer. In beschrijving staat dat er één injecteur was voor alle ketels.
Omdat de tekeningen eigendom zijn van SWEK ben ik terughoudend om ze te plaatsen. Zonder toestemming ga ik ze niet doorsturen.

Groet, Jan.

 

Jan,
De stoomleidingen heb ik niet gezien, daar ik meer lette op de leidingen van en naar de pomp.
In een van mijn boeken staat het gebruik van oppervlakte water, zie bijlage.
Dit werd destijds op grote schaal toegepast.
Over de tekeningen, dit begrijp ik.
Groet, Henk.

 

Het bouwen van het onderdeel waar ik het meest tegenop zag was de regulateur. Om deze wel te laten functioneren kloppen de hoofdafmetingen wel maar zijn de stangen waaraan de gewichten bevestigd zijn anders van vorm en iets dikker. Bij het monteren van de smoorklep op de schuifkast was het een heel gevecht om de moertjes erop te krijgen.

Enkele onderdelen van de regulateur.

Alle onderdelen van de regulateur en de oliepot voor zuigersmering gemonteerd.

Hiermee was de machine technisch gereed.


Groet, Jan Walpot.

 

Jan, Prachtig werk, mijn complimenten.
Ik heb gezien, dat je ondertussen ook de riemschijf voor de aandrijving van de regelaar op de krukas hebt geplaatst.
Ga je de aandrijfriem nog monteren?
Nogmaals mijn complimenten voor je werk.
Groet, henk

 

ik spreek hierbij mijn bewondering uit voor zo'n prachtig gemaakt model
groet Piet

 

Henk en Piet, bedankt voor de complimenten.
De riem is inmiddels geplaatst. Foto's volgen later.
De machine is wel gereed maar voor de aandrijving van de schepraderen volgen nog de tandwielen en de assen.

Groet, Jan.