Hey Hawser,
Klopt, ik heb nog niks gebakken.
Ik wilde dat op het laatst doen, wanneer alle fillets en verbindings-laminaten erin zitten.
Als ik eerst alles verlijm en lamineer, en dan pas afbak krijg ik sterkere verbindingen in de gehele constructie. Handlaminaten harden initieel uit bij kamertemperatuur. De hars zal door het verhitten bij het afbakken/postcuren eerst in een 'week' stadium komen, om zich vervolgens te 'setten'. Tijdens het week-stadium veranderd de hars tijdelijk van voorkomen, zij wordt wel zacht maar niet vloebaar; luchtinsluitingen blijven bestaan, zij zullen niet door een eventueel vacuum uit het laminaat getrokken worden.
gedurende het week-stadium is er kans op vorm verlies van je product, daarom is het wenselijk dit in een mal te doen.
Bij de bouwmethode die ik gebruik zal de schuimkern in de sandwich het vormverlies tegengaan, het neemt eigenlijk de noodzaak van een mal weg. Deze methode wordt vaak gebruikt wanneer men een enkel product wil bouwen, pas wanneer men meerdere exemplaren wil vervaardigen wordt het kosten-technisch interessant om een plug en een mal te bouwen. Wel bouw ik het model zo, dat ik er in een later stadium eventueel wel mallen van kan trekken; alle onderdelen hebben lossende hoeken. Ik bouw mijn model in carbon, handgelamineerd met epoxyhars, op 5mm dik pvc H80 schuim.
Prepreg is eigenlijk een materiaal waar het weefsel al van te voren is geimpregneerd met een epoxy (lees hars +harder) waarbij de harder pas actief wordt bij een hogere temperatuur. Op elke cm2 zit de minimale hoeveelheid hars die nodig is om diezelfde cm2 optimaal te benatten, dus ook de verdeling van de hars is optimaal.
Deze mat kun je meestal 1 jaar na productie bewaren, mits in een vriescel bij - 18 graden. Daarbuiten is het verwerkbaar tot 30 dagen na ontdooien.
Prepregs hebben i.p.v. een weekstadium een vloeistadium; de hars gaat de weke fase voorbij, en wordt vloeibaar.
Tijdens dit vloeistadium kan het vacuum de laatste restjes luchtinsluiting wel afvoeren; belletjes willen en kunnen in een vloeistof immers naar het vacuum toe bewegen.
Ook dit materiaal heeft de bijbehorende cure-cycles welke van grote waarde zijn voor de verwerking. De duur van het vloeistadium is te regelen met de temperatuur van je oven, het ligt op een lagere temp dan de uiteindelijke cure-temp. tijdens het curen gaat de hars van vloeibaar naar vast: Hij gaat setten, hij hard uit. Deze specifieke cure-cycles zijn voor elke prepreg voorhanden, aan te vragen bij de fabrikant.
Naast de optimale hars/vezel verhouding heeft prepreg nog als voordeel dat, mits je voldoende 'de-bulkt', je een zeer compact laminaat kunt maken , met zeer weinig lucht insluitingen, wat beide de uiteindelijke mechanische eigenschappen ten goede komt.
Debulken betekent dat je tijdens het opbouwen van het laminaatpakket er tussentijds, zo tussen de 2-3 lagen vezel, voor beperkte duur (15 -30 min.)een vacuum opzet, zonder de boel te verhitten. dient te worden.
Zo worden de meeste luchtinsluitingen geminimaliseerd, zodat de vloei-fase minder kritisch wordt, tijdens de vloei-fase worden nl. alle resterende luchtbelletjes aan het laminaat onttrokken.
Debulk fases worden meestal voorgeschreven in een bouwhandleiding van een product.
Een vormdeel voor de luchtvaart/ruimtevaart wordt in de regel tijdens de bouw vaker gedebulkt dan een vormdeel bedoelt voor een trein; hoe kritischer het onderdeel, hoe zorgvuldiger het opgebouwd dient te worden.
Tijdens debulken wordt er een gaas over het product gelegd (voor transport van het vacuum), en gaat mee de vacuumzak in, bij afbakken gebruikt men in de regel een bleedermat; zo wordt het teveel aan hars opgenomen. Deze bleedermat wordt na uitharding verwijderd, met het gaatjesfolie. Ook de peelply wordt uiteindlijk verwijderd, maar zo laat mogelijk; dan is de kans dat het oppervlak verontreinigd wordt zo klein mogelijk. Dit geldt vooral bij oppervlakken die nog een nabehandeling moeten ondergaan zoals coaten, plamuren lijmen of lamineren.
Iemand die met handmatig lamineren een goed resultaat wil verkrijgen, zal de hars spaarzaam moeten verdelen, nadenken bij voorbenatten, en zeer secuur moeten ontluchten. Wanneer je de mogelijkheid hebt om met een vacuum-pomp te werken is dat absoluut een voordeel, alles wordt immers met (bijna) 1 kilo per cm2 aangedrukt, en (bijna) alle lucht word inclusief een eventuele overmaat aan hars uit het laminaat geperst/getrokken.
In de praktijk zit er in een handlaminaat eigenlijk altijd een overmaat aan hars. Bij het verwerken van een handlaminaat onder vacuum, gebruik je inprincipe dezelfde vac.stack-opbouw als bij het verwerken van een prepreglaminaat.
Bij toepassing van vacuum wordt er over het algemeen ook een bleederdeken op het laminaatpakket gelegd, om de excess-resin in op te vangen; tussen het laminaat en de bleeder zal men een peelply en een lossende gaatjesfolie toepassen. Vervolgens wordt het geheel ingepakt in een vacuumfolie, en onder druk gebracht.
Na de cure worden wederom alle lagen van de vac.stack verwijderd, tot op de peelply. men kan nu op dit oppervlak vormdelen verlijmen/lamineren, zgn. 'secondary bonding'. Daarna kan men overgaan tot postcuring. Wanneer er sprake is van secondary bonding zal er dus niet onder vacuum worden gepostcured.
Ik vind het erg leuk om mijn kennis te delen, zoals je ziet, als je vragen hebt help ik graag.
Groeten,
HJ