Waarde medebouwers, ik zag de tekening van de felsnaad wéér verschijnen en ben zo vrij geweest om een lid van de veiligheidscommissie voor modelstoomketels te vragen naar zijn visie op de tekening.
Ik plaatst dit niet omdat ik een hekel heb aan Sjef (ik waardeer zijn handvaardigheid), maar om anderen te attenderen op een manier van bouwen die gevaarlijk kan zijn en daarom min of meer verboden is om ongelukken te voorkomen.
Dat dat nodig is blijkt uit de vraag of je koperen plaat zomaar mag bewerken of dat dat nog moet warm maken. Dit getuigt van één en al onwetendheid en als je dan nog van verkeerde bouwtekeningen vertrekt is dat vragen om ongelukken.
De tekst in blauw lijkt me verder duidelijk.
Geachte heer,
Als deze bouwer claimt alle regels te kennen, dan moet hij mij toch maar eens aanwijzen waar hij in de voorschriften gevonden heeft dat een dergelijke verbinding in de ketelbouw mag, tenzij hij een frisdrank- of bierblikje ook onder die categorie schaart.
U schrijft niet wat de inhoud van deze ketel wordt. Als die kleiner is dan 2 liter, dan valt hij niet onder de PED en is de druk daarbij <3 bar, zoals kennelijk in het onderhavige geval, dan zullen verenigingen over het algemeen ook geen keuring verlangen. Dat wil echter niet zeggen dat een bouwer dan maar alles kan doen. Natuurlijk mag hij experimenteren, maar als de ketel gekeurd moet worden zal hij geen enkele inspecteur vinden die een ketel met dergelijke verbindingen keurt.
Bij het koud vervormen van koper kunnen, en dan zeker bij zulke scherpe hoeken, kunnen haarscheuren ontstaan die het materiaal verzwakken. Bovendien wordt de felsnaad niet in één keer gevormd, maar stukje na stukje (afhankelijk va de breedte van het felsijzer) hetgeen grote spanningen in het materiaal zal geven en extra haarscheurtjes. Of dat dan bij het solderen met zilver allemaal weer goed komt, moet je maar afwachten. Ik geen van de handboeken voor het bouwen van modelstoomketels ben ik een dergelijke naad tegengekomen.
Zie ook het Handboek Modelstoomketels par. 4.2.1.4 fig. 4b: De “gejoggelde” naad, alhoewel niet geheel vergelijkbaar met de felsnaad, is niet toegestaan omdat ook hier grote spanningen in op kunnen treden.
Kortom: niet doen
Ten overvloede wijs ik er nog maar eens op dat het in zijn eigen belang is vóór aanvang van de bouw contact op te nemen met een inspecteur van de SGH of NVM indien de ketel onder het keuringsregiem van de SGH en NVM valt. Doet hij dit niet en begint te bouwen zonder een inspecteur geraadpleegd te hebben, dan komt hij van een koude kermis thuis: de inspecteur zal keuring van de ketel in dat geval weigeren.
Dit laatste is alleen van belang als je op een evenement als Nienoord met stoom onder druk wil staan en de organisatie een keuring/testbewijs wil zien.
Vriendelijke groet Harm,
die de stoomhobby veilig wil houden en vooral zonder allerlei verdere beperkingen zoals de drone-vliegers ondertussen over zichzelf hebben uitgeroepen.