Seabex One

[Stoompomp]

Ik heb in bericht @199 een antwoord geplaatst.
Ergens klopt er iets niet, het lager werd bloedheet en het kunststof kroonwiel is niet gesmolten.
Dus het kroonwiel heeft niet tegen het lager gedraaid!
Zojuist was ik bezig met mijn stoommachine, met lagerbussen uit brons.
Elke lagerbus is voorzien van een smeermogelijkheid.

Indien je een lagerbus niet smeert, dan wordt deze warm en geeft zwart slijpsel.
Blijft, kroonwiel goed tegen verplaatsing zekeren, maar vooral, de bronzen lagers smeren.
Het leuke van bronzen lagers, deze weten niet waar ze toegepast worden, maar moeten wel goed gesmeerd worden.
Kogellagers met 2 dichtingen zijn levensduur gesmeerd.
Voor mij weer een stapje. Henk.

 

[k-k]

Prima dat ze gesmeerd moeten worden Henk, maar dan zou je denken dat er daartoe ook voorzieningen op zitten. Als de lagers van sinterbrons zijn dan zijn die min of meer zelfsmerend. Meer min dan meer, als je begrijpt wat ik bedoel. Ben benieuwd hoe deze dingen bij andere vaarders heel blijven. Om eerlijk te zijn heb ik er niet veel vertrouwen in met die buslagertjes. En al helemaal niet als er een sterke(re) motor op wordt gezet. Dit is niet om je te ontmoedigen Mathieu, maar meer om herhaling van het warmlopen te voorkomen. Gr. Klaas.

 

[Stoompomp]

Klaas, Sinterbronzen lagers zijn zelfsmerend door de hoeveelheid olie, die in de poriën zit.
Voornamelijk gebruikt bij licht belaste toepassingen.
Maar door een hogere belasting is de opgeslagen olie niet meer voldoende, dus nasmeren.
Alternatief: diepgroef kogellagers.
Groet. Henk.

 

[k-k]

Die diepgroef kogellagers zijn mooi voor in het echt Henk, maar in deze toepassing denk ik niet haalbaar. Vandaar dat ik kleine kogelllagertjes voorstelde. Die ik heb zijn 7 mm buitenwerks en 4 mm binnen.
Als ik me goed herinner zijn ze gesloten en hoeven dus niet nagesmeerd te worden. Geen idee hoe oud deze Schottels zijn. Als de bussen flink heet zijn geweest is er de kans dat ze ook niet meer opgesloten liggen in de plastic houder. Toch zou ik het niet zomaar opgeven. Met een andere motor en getande riemen krijg je een heel andere krachtenverdeling. Enig idee Mathieu hoeveel kracht er op de stuurservo komt? In wezen zal de kracht op de verticale as zich af willen zetten tegen de romp en dat is in dit geval de servo. Toch wel een paar uitdagingen in deze aandrijving. Neem er de tijd voor Mathieu! Gr. Klaas.

 

[Watergeus]

Interessante discussie en geeft mij zeker nieuwe inzichten.
Ik moet er wel bij vermelden dat de ruimte op de foto niet de ruimte is die er over is wanneer alles in elkaar zit, dan zit er wel ruimte op maar niet meer dan 1mm.
Ik heb hem ook nog niet verder uit elkaar gehaald maar volgens mij zit er ook nog een ring tussen het rode tandwiel en het lagerbusje.

Klaas, ik heb geen zwaardere motoren geplaatst dan er op zaten. Van degene die er oorspronkelijk opzaten was mij niets bekend, of ze nu 6V of 12V.
Dit zijn 500 motoren en op een andere boot heb ik op dezelfde schottels 720 Torque motoren zitten dus dat zou geen issue moeten zijn. Mogelijk nog wel het toerental.

Zoals al gezegd, ik begin even opnieuw met het geheel.

Ik hou jullie op de hoogte.

Groet,
Mathieu

 

[Stoompomp]

Voordat je geheel opnieuw begint, even enkele punten op een rijtje:
1 - Het lager werd zeer warm, heet, en er kwam "zwart" vet uit.
2 - Het rode kunststof tandwiel is niet vervormd.
Mijn conclusies waren:
ad. 2. Het kunststof tandwiel kwam niet tegen het hete lager, dus ondanks wat ik eerder dacht, er is van verschuiving geen sprake.
ad. 1. Zwart vet, kan ook indikte olie met zwart slijpsel zijn, reden onvoldoende gesmeerd.

Mijn voorzichtige conclusie is, dat het lager onvoldoende werd gesmeerd, respectievelijk, dat de in het sinterbrons aanwezige olie is opgebruikt.

Voor mij, de lagerbussen hergebruiken en voorzien van een smeeraansluiting.

Ik heb een foto getoond van de bronzen krukaslagers van de stoommachine.
Aan de bovenkant een messing trechter voor aanbrengen van smeerolie.
Het lijkt ingewikkeld, maar eenvoudig te maken.
In mijn geval een messing kolomschroef M3, mooier was geweest een messing tapbout M3.
Deze in de lengte doorgeboord met ø1,5mm, en in de kop met een boor ø5mm een trechter gemaakt.
In het lagerhuis met lagerbus, een doorgaande draad M3 getapt.
Bij inschroeven van de doorgeboorde schroef/bout M3, zekert deze de lagerbus tegen verdraaien en verschuiven.

Rest nog bedenken hoe het kroonwiel tegen verplaatsing beschermd kan worden, vandaar onderstaande vraag.

Indien je vindt, dat ik je topic te veel belast, laat dit weten, dan indien gewenst, kunnen wij de discussie verder voeren op mijn topic: https://www.modelbouwforum.nl/threads/vragen-aan-stoompomp.255910/page-25
Groet, Henk.

 

[Watergeus]

Henk,

Geen probleem hoor, maakt het voor mij makkelijker in mijn naslagwerk.
Je topic ga ik ook eens door spitten om te zien wat ik er van kan gebruiken.

De opening zal ik van het weekend eens opmeten.

Er zijn hier zoveel factoren die aan het geheel (kunnen) bijdragen dat ik zeker even moet kijken wat ik nu eerst aan pak.
Ik heb ook zitten kijken naar andere lagertjes, bv.: https://www.lagerboer.nl/c-5829805/mini-lagers-met-flens/
Als ik de juiste kan vinden is het aandrijfas nagenoeg spelingvrij waar er nu toch merkbaar beweging in zit (wat ook wel nodig is maar niet helpt).

Ik moet wel zeggen dat ik er steeds meer lol in begin te krijgen om het beter en goed werkend te krijgen na ieder probleempje wat boven komt drijven.

Groet,
Mathieu

 

[Stoompomp]

Ik heb ook gezocht naar kogellagers.
Ik schat, dat de as ø4mm, de buitendiameter van het bronzenlager ø8mm is.
Het probleem is, dat de buitendiameter van kogellagers groter is, dan deze van de lagerbussen.
Maar waarom?
Het binnenlager heeft waarschijnlijk meer schade, speling.
Indien je de lagers verwisselt, dan is bij het kroonwiel het lager zonder schade en aan de kant van de koppeling het lager met een minimale schade.
Door de afstand tussen de twee lagers is de tolerantie fout op het kroonwiel kleiner.
Waarschijnlijk is deze oplossing beter, daar als je, lagers met een grotere buitendiameter gaat gebruiken, het lagerhuis moet uitkotteren, boren.

Dat het buiten lager meer speling heeft is geen probleem.
De hoek t.o.v het kroonwiel is kleiner, dus ook de invloed op de speling.
Verder, speling is heel belangrijk, door de speling walst de as door de boring en verdeelt de olie binnen het lager.
Groet. Henk

 

[Roel van Essen]

Henk,

Dat had ik ook eerder gezien. Roel van Essen doet dat.
Ik zal dat nog eens opzoeken want volgens mij was dat ook nog op een lage spanning of zo.

You called, master?
Inlopen onder water... Ja. Op lage spanning. Max 4,8V of via de regelbare voeding nog minder.
In schoon kraanwater. Een half uurtje. Je begint met helder water, na 30 minuten is het water gitzwart door koolstofslijpsel en de borstels liggen keurig tegen de collector aan.
Uit het (nu zwarte) water halen, even schoondraaien in schoon water, daarna in de lucht droogdraaien.
Nog een half uurtje op de verwarming leggen om alle vocht er uit te laten verdampen.
Daarna beide eindlagertjes een drupje olie geven, klaar.

Ik heb de originele bevestigingen voor de achter motoren en thrusters nog.
Ik denk dat ik die ga verstevigen en fatsoenlijk ga ondersteunen wanneer ik ze aan boord plaats.
Eigenlijk hangen de motoren aan hun bevestigingen en dat helpt ook niet echt.

Rond 1985 heb ik de Seabex One ook gebouwd. Met in de hand de recensie van Herman Busman in Hobby Bulletin.
Herman vond ook dat de 'bakjes' waar de motoren aan opgehangen werden nogal slapjes waren. Hij versterkte ze met 4x4mm beuken latjes. Ik dus ook (Immers: beter goed gestolen dan slecht zelf verzonnen) en dat scheelde aardig wat ampères.
Later heb ik ze er compleet uitgehaald, de motoren iets verder van de Schottels geplaats en er dubbele cardans tussen gezet. Van die witte en rode dingen, in lengte verschuifbaar. Leuk voor Speed 500's, maar meer vermogen moest je er niet opzetten, zeker niet als ze wat ouder waren...

 

[Watergeus]

You called, master?
Inlopen onder water... Ja. Op lage spanning. Max 4,8V of via de regelbare voeding nog minder.
In schoon kraanwater. Een half uurtje. Je begint met helder water, na 30 minuten is het water gitzwart door koolstofslijpsel en de borstels liggen keurig tegen de collector aan.
Uit het (nu zwarte) water halen, even schoondraaien in schoon water, daarna in de lucht droogdraaien.
Nog een half uurtje op de verwarming leggen om alle vocht er uit te laten verdampen.
Daarna beide eindlagertjes een drupje olie geven, klaar.

Rond 1985 heb ik de Seabex One ook gebouwd. Met in de hand de recensie van Herman Busman in Hobby Bulletin.
Herman vond ook dat de 'bakjes' waar de motoren aan opgehangen werden nogal slapjes waren. Hij versterkte ze met 4x4mm beuken latjes. Ik dus ook (Immers: beter goed gestolen dan slecht zelf verzonnen) en dat scheelde aardig wat ampères.
Later heb ik ze er compleet uitgehaald, de motoren iets verder van de Schottels geplaats en er dubbele cardans tussen gezet. Van die witte en rode dingen, in lengte verschuifbaar. Leuk voor Speed 500's, maar meer vermogen moest je er niet opzetten, zeker niet als ze wat ouder waren...

Kijk, daar was ik naar op zoek.
Bedankt Roel, scheelt mij weer zoeken .

Even terug komend op de lagers.
Het was een goede gok van Henk over de bronzen lagers, as diameter 4mm buiten diameter lager 8mm.
Bij de eerder gemelde website hebben ze wel een lager met flens op asdiameter 4mm maar dan is de buitendiameter 9mm. Zover wil ik nog niet gaan met de aanpassing.
Dan is het nu dus zaak om na demontage en schoonmaken van de lagers en assen om er weer de juiste en voldoende smering tussen te krijgen.
Dus wat voor vet/olie gaat er tussen de lagers en assen? Ik weet dat opnderhoud her en der noodzakelijk is (schijnd ergens ook nog mijn vak te zijn) maar wil dat zo min mogelijk doen.

Dus dat is 1 ding, de afmetingen van de kamer zijn 7x10mm.

Nu maar eens passen en meten of het mogelijk is om een tandriem aandrijving toe te passen als alternatief.

Of alles even de boel laten en reling gaan solderen, moet ik ook nog wat meters van doen .

Groet,
Mathieu

 

[Stoompomp]

Nu maar eens passen en meten of het mogelijk is om een tandriem aandrijving toe te passen als alternatief.

Bij een tandriem krijg je dwarse krachten, enerzijds de spankracht van de tandriem, anderzijds de trek, aandrijfkracht van de tandriem.
Alles bij elkaar is dit een hoge dwarskracht.
Het kunststof huis van de bronzen lagers is niet ontworpen voor deze krachten.
Daarnaast ook niet de tandkrans voor de verdraaiing van de aandrijving.
Maar het is jouw project, dus succes. Henk

 

[Watergeus]

Henk,
Het idee was ook niet om met de aanwezige overbrenging een tandriem toe te passen, dan worden inderdaad de krachten te groot en ligt het lager er zo uit.\
Het plan was om het grote wiel te vervangen door een poulie en dan een tandriem aandrijving.
Nog los van het krachten spel zijn geen van opties mogelijk, de ruimte is er simpel weg niet of ik moet over naar aanschaf van weer andere motoren, bv. outrunners.

Ik heb inmiddels de motoren in laten lopen volgens het principe van Roel.
Naast het soepeler lopen, zijn ze ook stiller geworden.
Ik zeg: Eerste succes.

Door naar de volgende .

Groet,
Mathieu

 

[Stoompomp]

Mooi, dat het probleem met de motoren opgelost is.
Voor mij het volgende is smeren van de lagers.
In het verleden hadden naaimachines aan de boven kant enkele messing openingen, smeer opening.
Een druppel naaimachine olie en men kon weer dagen verder.
Oplossingen liggen vaak in de eenvoud.
Succes. Henk

 

[Watergeus]

Ik heb hier nog olie voor de lagertjes van modeltreintjes, komt volgens mij in de buurt (zo niet hetzelfde) van naaimachine olie.

Even wat tussenstandjes:

Dit bedoel ik dus met opnieuw beginnen, alles er af gehaald.
BB-zijde (rechts op de foto) al schoongemaakt van lijm en houtresten.

En foto's van het inlopen van de eerste 2 motoren:

Het water na 5min draaien.

En na een half uur draaien.

Het water bij het schoondraaien werd nog licht grijs maar niet veel donkerder en zoals gezegd liepen de motoren soepeler en stiller.

Het eerste "bakje" verstevigd en de componenten in elkaar gezet.
Bij het samenstellen bleek dat de zwarte koppeling die ik er eerste tussen had te lang was voor deze setup, dus de koppelingen van de voorste aandrijving gepakt. Die zijn korter.
Ook even kort proefgedraaid, dit liep lekker soepel zonder overmatige trillingen.

Ik ga deze bakjes niet vastlijmen maar schroeven met een rupsje kit er tussen zodat onderhoud eenvoudig te doen is door het geheel er uit te halen. Tussen de thruster en het bakje zit al een O-ring voor afdichting.

Groet,
Mathieu

 

[k-k]

Kun je er later nog bij om te smeren Mathieu? En ja, kruiskoppelingen vinden axiale druk niet fijn. Gr. Klaas.

 

[Stoompomp]

Smeren?
Verwacht, dat de bronzen bussen in het huis gaan draaien.
Door verhitting, uit- en inbouwen is het bedenkelijk, dat de klemming, passing voldoende is.
Henk

 

[k-k]

Aangrijpingsvlak lagers aan de buitenkant groter dan aan de binnenkant en misschien in het huis geplakt met CA-lijm? Gr. Klaas.

 

[Watergeus]

Als de lagers in de behuizing gaan draaien zijn de assen in de lagers vastgelopen en wordt het een heel ander verhaal.
Maar in antwoord op de vraag of ik er nog bij kan om te smeren, ja. Niet van harte en als het te gek wordt dan kan ik de hele unit eruit halen voor groot onderhoud.
De behuizing van de lagers heeft wonderbaarlijk genoeg nauwelijks te lijden gehad van de hoge temperatuur, ik gok dat het metaal van de as een graad of 50 is geweest.
Het was net niet vast te houden.

Gezien de ruimte tussen as en lagers en de totale tijd dat het geheel gedraaid heeft, is de warmte overdracht naar de lagers niet volledig geweest.
Er moet best nog wel wat moeite gedaan worden om de lagers er uit en er weer in te krijgen.

De eerste thruster heeft een volledige reiniging en smeerbeurt gehad, de 2de ligt in onderdelen te wachten.
Als dat weer glad is kan ik weer verder aan de besturing werken.

Overigens verwacht ik niet veel draaiuren te maken en zeker niet met grote belasting/vollast.

Groet,
Mathieu

 

[Roel van Essen]

Mathieu, wat ik op een gegeven moment gedaan heb om de lagers van de units te smeren is:
in post 206 zie je de unit van de onderzijde.
Die rechthoekige opening wordt als het goed afgesloten door het 'bakje' waar de motor aan hangt.
Aan de bovenzijde van dat rechthoekige 'lagerhuis' heb ik een gaatje geboord van 2mm. Daar heb ik uierzalf in gespoten.
Gebruik ik ook in schroefaskokers.

Twee voordelen:
1) het smeert prima, maar blijft bij normale temperaturen zijn 'zalf-achtige' structuur behouden.
2) als je lagers warm lopen, zie je dat vrij snel: de uierzalf wordt dan vloeibaar en 'kruipt' langs de assen naar buiten. En dat zie je vrij snel, want het spul is dan zwart.
Je hebt op die manier een redelijk goeie smering op de lagers van de unit.
Je hebt de units nu nog los liggen: probeer het eens. Wordt het niks, kun je het altijd herstellen.

 

[Watergeus]

Mathieu, wat ik op een gegeven moment gedaan heb om de lagers van de units te smeren is:
in post 206 zie je de unit van de onderzijde.
Die rechthoekige opening wordt als het goed afgesloten door het 'bakje' waar de motor aan hangt.
Aan de bovenzijde van dat rechthoekige 'lagerhuis' heb ik een gaatje geboord van 2mm. Daar heb ik uierzalf in gespoten.
Gebruik ik ook in schroefaskokers.

Twee voordelen:
1) het smeert prima, maar blijft bij normale temperaturen zijn 'zalf-achtige' structuur behouden.
2) als je lagers warm lopen, zie je dat vrij snel: de uierzalf wordt dan vloeibaar en 'kruipt' langs de assen naar buiten. En dat zie je vrij snel, want het spul is dan zwart.
Je hebt op die manier een redelijk goeie smering op de lagers van de unit.
Je hebt de units nu nog los liggen: probeer het eens. Wordt het niks, kun je het altijd herstellen.

Roel,

Ik weet niet of de opening helemaal afdicht aan de onderkant. Er zit een O-ring aan de onderkant waardoor mogelijk een opening is en de uierzalf er onderuit loopt, dat wordt dan een pas stukje maken en die er in steken als afdichting.
Hoe spuit je die uierzalf er in? Gewoon met een spuitje zoals ook bij de dokter gebruikt wordt?
De lagertjes hebben nu een drupje olie, ik kan de zalf er wel achter zetten als backup. Maar even een testje doen om te zien hoe ze met elkaar overweg gaan.

Groet,
Mathieu